Jan Moroński
podpułkownik dyplomowany piechoty | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data śmierci |
? |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
5 Pułk Piechoty |
Stanowiska |
kierownik referatu |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Jan Moroński vel Jan Niemiec (ur. 29 listopada 1889, zm. ?) – podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Jan Moroński urodził się 29 listopada 1889 roku. Był uczniem Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku[1].
Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich, gdzie od 20 stycznia 1915 był p.o. oficera prowiantowego oraz dowódcą taborów 5 pułku piechoty w składzie I Brygady. Został awansowany do stopnia podporucznika piechoty od 3 kwietnia 1915. W 1918 był oficerem 1 pułku piechoty Polskiej Siły Zbrojnej
Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Służył w 7 pułku piechoty Legionów, stanowiącego kontynuację 1pp PSZ. W szeregach tej jednostki brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej.
W latach 1921-1922 był słuchaczem I Kursu Doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. 2 marca 1922 roku, w trakcie kursu, Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz zezwolił mu na zmianę nazwiska rodowego „Niemiec” na nazwisko „Moroński”[2]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 245. lokatą w korpusie oficerów piechoty[3].
16 września 1922 roku Minister Spraw Wojskowych, generał dywizji Kazimierz Sosnkowski na wniosek dowódcy Wyższej Szkoły Wojennej przyznał mu „pełne kwalifikacje do pełnienia służby na stanowiskach Sztabu Generalnego” i przydzielił do Oddziału IV Sztabu Generalnego w Warszawie na stanowisko kierownika referatu. Pełniąc służbę sztabową pozostawał oficerem nadetatowym 7 pułku piechoty Legionów w Chełmie[4]. 18 maja 1923 roku Prezydent RP zatwierdził go w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 527. lokatą w korpusie oficerów piechoty[5]. W 1924 roku został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu na stanowisko szefa Oddziału Wyszkolenia[6]. Z dniem 15 października 1924 roku odkomenderowany został z DOK X do Oddziału IV Sztabu Generalnego w Warszawie na okres sześciu miesięcy[7]. W 1925 roku kontynuował służbę w DOK X w Przemyślu[8].
Później został przydzielony do 32 pułku piechoty w Modlinie na stanowisko dowódcy III batalionu detaszowanego w Działdowie[9]. W 1928 roku został przeniesiony do 35 pułku piechoty w Brześciu na stanowisko dowódcy batalionu[10]. 23 stycznia 1929 roku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 roku i 22. lokatą w korpusie oficerów piechoty[11]. Z dniem 31 sierpnia 1929 roku został przeniesiony w stan spoczynku[12]. Zamieszkał w Warszawie. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[13].
W czerwcu 1934 stanął przed sądem okręgowym oskarżony o fałszowanie weksla i wyłudzenie obrony u adwokata[14][15][16]. Sprawa dotyczyła wcześniejszego procesu sądowego oficera II Oddziału Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, kpt. Stanisława Szczęsnego Skwirczyńskiego, którego sąd wojskowy skazał na karę 5 lat pozbawienia wolności za przywłaszczenie 100 000 zł. Jan Niemiec-Moroński zajął się kwestią opłacenia honorarium dla jego adwokata podczas procesu w I instancji. Z 3000 zł przekazał 1000 zł w gotówce, a reszta opiewała na weksle wystawione przez dwie osoby i przedsiębiorstwo pod nazwą Koncesjonowany Eksport Wytworów Polskiego Monopolu Spirytusowego, które żyrował sam Niemiec-Moroński. Po tym jak adwokat usiłował zrealizować płatność, okazało się, że osoby z weksla nie istnieją, a adres firmy stanowi nieruchomość należąca do podpułkownika. Przed sądem Jan Niemiec-Moroński tłumaczył się i zapewniał m.in., że weksle nie zostały sfałszowane, a swoje przedsiębiorstwo stworzył celem eksportu wyrobów spirytusowych na teren kolonii francuskich i do Konga Belgijskiego oraz wskazał, że wskutek zaniedbań nie zostało zarejestrowane administracyjnie. Sąd stwierdził jednak jego winę (m.in. fałszerstwo podpisu) i skazał go na karę roku pozbawienia wolności i następnie zmniejszając karę do sześciu miesięcy na mocy amnestii.
Jan Moroński był żonaty z Antoniną z Kręciszewskich, z którą miał dwie córki: Jolantę Teresę (1926–1944) i Lillę Annę po mężu Cielecką (1922-1999)[17] .
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari - 17 maja 1921 roku[18]
- Krzyż Niepodległości
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie (po raz pierwszy w 1921[19])
Przypisy
- ↑ Maria Myćka-Kril: Dorobek nauczycieli i uczniów Gimnazjum w Sanoku. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 96.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 marca 1922 roku, s. 235.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 41.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 11, 143, 404.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 26 maja 1923 roku, s. 1.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 63, 138, 348.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 119 z 7 listopada 1924 roku, s. 665.
- ↑ Lista oficerów SG 1925 ↓, s. 10.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 48, 171.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 336.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 24 stycznia 1929 roku, s. 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 215.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 325, 842.
- ↑ Z sądów. Honorarium w podrobionych wekslach. „Kurier Warszawski”, s. 12, Nr 160 z 13 czerwca 1934.
- ↑ Pod zarzutem fałszerstwa wekslowego stanął przed sądem b. pułkownik. „ABC”, s. 1, Nr 161 z 14 czerwca 1934.
- ↑ Sprawa wekslowa pułkownika rezerwy. „Siedem Groszy”, s. 5, Nr 161 z 14 czerwca 1934.
- ↑ Powstańcze biogramy ↓.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 28 maja 1921 roku, s. 990.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 71.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Lista oficerów Sztabu Generalnego (stan z dnia 31 grudnia 1925 roku). Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1926.
- Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Jan Moroński. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2017-01-01].
- Lilla Morońska. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2017-05-07].
- Afery w II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Oficerowie dyplomowani II Rzeczypospolitej
- Oficerowie piechoty Legionów Polskich 1914–1918
- Podpułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Skazani wyrokami sądów II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej
- Uczniowie Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku
- Wojskowi związani z Sanokiem
- Urodzeni w 1889
- Zmarli w XX wieku
- Żołnierze I Brygady Legionów Polskich
- Żołnierze Polnische Wehrmacht