Jarnuty (województwo mazowieckie)
52°59′06″N 21°38′55″E/52,985000 21,648611
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
29 |
| Kod pocztowy |
07-407[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WOS |
| SIMC |
0508276[5] |
Położenie na mapie gminy Czerwin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostrołęckiego  | |
| 52°59′06″N 21°38′55″E/52,985000 21,648611[1]
| |
Jarnuty – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Czerwin[5][6].
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Czerwinie lub do parafii św. Bartłomieja Apostoła w Troszynie[7].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W latach 1921–1939 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Czerwin.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwało 309 osoby, 289 było wyznania rzymskokatolickiego, 4 prawosławnego, 4 ewangelickiego a 13 mojżeszowego. Jednocześnie 306 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową a 4 żydowską. Było tu 50 budynków mieszkalnych[8]. Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w m. Czerwin. Podlegała pod Sąd Grodzki w Ostrołęce i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w m. Czerwin[9].
Przed II wojną światową była to wieś wzorcowa w powiecie ostrołęckim, gdzie wprowadzono nowoczesne metody gospodarki rolnej pod kierunkiem powiatowego instruktora. Malowano płoty i stawiano sławojki, jak to zalecał premier Felicjan Sławoj Składkowski. Zbudowano dużą murowaną szkołę dla dzieci z okolicznych wsi, a duży ogród szkolny służył za przykład uprawy warzyw, krzewów i drzew owocowych.
W wyniku agresji niemieckiej we wrześniu 1939 wieś znalazła się pod okupacją niemiecką. Od 1939 do wyzwolenia w 1945 włączona w skład Generalnego Gubernatorstwa.
Tutaj - w powiązaniu ze szkołą podstawową zorganizowano na wysiedleniu tajne nauczanie na poziomie gimnazjalnym i licealnym pod kryptonimem GOLESIN. Obecnie - dla upamiętnienia tamtych lat szkoła nosi imię profesora Jana Radomskiego - organizatora i dyrektora GOLESINA.
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jarnuty, po jej zniesieniu w gromadzie Czerwin. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 44538
- ↑ Wieś Jarnuty w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-10-29], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-10-08].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 370 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 47.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 599.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jarnuty (3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 452.
- Siedziba gminy: Czerwin
