Jeżatka azjatycka

Jeżatka azjatycka
	Atherurus macrourus
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	jeżozwierzowce
Infrarząd	jeżozwierzokształtne
(bez rangi)	incertae sedis
Rodzina	jeżozwierzowate
Rodzaj	jeżatka
Gatunek	jeżatka azjatycka
Synonimy
	Hystrix macroura Linnaeus, 1758; Atherura zygomatica G.S. Miller, 1903; Atherurus hainanus J.A. Allen, 1906; Atherurus terutaus Lyon, 1907; Atherurus tionis O. Thomas, 1908; Atherurus macrourus pemangilis H.C. Robinson, 1912; Atherurus assamensis O. Thomas, 1921; Atherurus stevensi O. Thomas, 1925; Atherurus retardatus Mohr, 1964; Atherurus angustiramus Mohr, 1964;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jeżatka azjatycka^[13] (Atherurus macrourus) – gatunek ssaka z rodziny jeżozwierzowatych (Hystricidae), występujący w południowo-wschodniej Azji.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1758 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz nadając mu nazwę Hystrix macroura^[2]. Holotyp pochodził z Malakki, w Malezji Zachodniej^[14].

Podczas przeglądu taksonomicznego z 1977 roku^[15] stwierdzono tylko niewielkie różnice między rzekomymi podgatunkami (hainanus z wyspy Hajnan i nominatywny macrourus z Syczuanu, Junnan, Kuejczou, Hubei, Hunan i Kuangsi), niewystarczające do uzasadnienia oznaczenia podgatunków^[16]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[16].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Atherurus: gr. αθηρ athēr „wąsy, ości u kłosa”; ουρα oura „ogon”^[17].
macrourus: gr. μακρος makros „długi”; -ουρος -ouros „-ogonowy”, od ουρα oura „ogon”^[18].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Jeżatka azjatycka występuje w południowo-wschodniej Azji, od północno-wschodnich Indii (Asam, Meghalaya i Mizoram) na wschód do środkowej i południowej Chińskiej Republiki Ludowej (południowy Syczuan, Kuejczou, wschodni Hubei, północny Hunan, Junnan, Kuangsi, włącznie z wyspą Hajnan) i na południe przez Mjanmę i kontynentalną południowo-wschodnią Azję do Półwyspu Malajskiego i wyspy Ko Tarutao (południowo-zachodnie wybrzeże Tajlandii) oraz wysp Aur, Pemanggil i Tioman (wschodnie wybrzeże Półwyspu Malajskiego); być może występuje również w Bangladeszu, natomiast dane z Sumatry wymagają weryfikacji^[16].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 380–570 mm, długość ogona 160–195 mm, długość ucha 33–42 mm, długość tylnej stopy 68–80 mm; masa ciała 1,8–4,3 kg^[19].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Jeżatka azjatycka wiedzie nocny tryb życia. Mieszka w norach, w których mogą mieszkać trzy zwierzęta równocześnie. Po ciąży trwającej 100–110 dni samica rodzi jedno młode. Możliwe są dwa mioty w ciągu roku. Jeżatka osiąga wiek 7 lat^[12].

Siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Gryzoń mieszka w subtropikalnych i tropikalnych lasach górskich. Wybiera tereny o obfitych zaroślach trzcinowych, porośniętych bambusami i palmami^[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Atherurus macrourus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 57. (łac.).
↑ G.S. Miller. Seventy new Malayan Mammals. „Smithsonian miscellaneous collections”. 45, s. 42, 1903. (ang.).
↑ J.A. Allen. Mammals from the Island of Hainan, China. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 22 (28), s. 470, 1906. (ang.).
↑ M.W. Lyon. Notes on the porcupines of the Malay Peninsula and Archipelago. „Proceedings of the United States National Museum”. 32, s. 587, 1907. (ang.).
↑ O. Thomas. On the Mammals Collected by Mr. H. C. Robinson on Tioman and Aor Islands, S. China Sea. „Journal of the Federated Malay States Museum”. 2, s. 105, 1908. (ang.).
↑ H.Ch. Robinson. On new mammals from the Islands of the Johore Archipelago, South China Sea. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 10 (60), s. 590, 1912. (ang.).
↑ O. Thomas. Scientific results from the Mammal Survey, No. XXV. (B) The brush-tailed porcupine of Assam. „The journal of the Bombay Natural History Society”. 27 (3), s. 598, 1921. (ang.).
↑ O. Thomas. The Mammals obtained by Mr. Herbert Stevens on the Sladen-Godman Expedition to Tonkin. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 95 (2), s. 505, 1925. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1925.tb01524.x. (ang.).
↑ Mohr 1964 ↓, s. 105.
↑ Mohr 1964 ↓, s. 108.
↑ ^a ^b ^c S.S. Molur S.S., Atherurus macrourus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2021-3 [dostęp 2022-03-10] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 286. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Atherurus macrourus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-03-10].
↑ D.J. van Weers. Notes on Southeast Asian Porcupines (Hystricidae, Rodentia) II. On the taxonomy of the genus Atherurus F. Cuvier, 1829. „Beaufortia”. 26 (336), s. 205–230, 1977. (ang.).
↑ ^a ^b ^c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 542. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 127, 1904. (ang.).
↑ macrourus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-03-10] (ang.).
↑ E. Barthelmess: Family Hystricidae (Old World Porcupines). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 324. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

E. Mohr. Zur Nomenklatur und Systematik der Quastenstachler, Gattung Atherurus F. Cuvier, 1829. „Zeitschrift für Säugetierkunde”. 29, s. 93–116, 1964. (niem.).

[itis-1] Atherurus macrourus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Linnaeus-2] C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 57. (łac.).

[Miller-3] G.S. Miller. Seventy new Malayan Mammals. „Smithsonian miscellaneous collections”. 45, s. 42, 1903. (ang.).

[Allen-4] J.A. Allen. Mammals from the Island of Hainan, China. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 22 (28), s. 470, 1906. (ang.).

[Lyon-5] M.W. Lyon. Notes on the porcupines of the Malay Peninsula and Archipelago. „Proceedings of the United States National Museum”. 32, s. 587, 1907. (ang.).

[Thomas1908-6] O. Thomas. On the Mammals Collected by Mr. H. C. Robinson on Tioman and Aor Islands, S. China Sea. „Journal of the Federated Malay States Museum”. 2, s. 105, 1908. (ang.).

[Robinson-7] H.Ch. Robinson. On new mammals from the Islands of the Johore Archipelago, South China Sea. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 10 (60), s. 590, 1912. (ang.).

[Thomas1921-8] O. Thomas. Scientific results from the Mammal Survey, No. XXV. (B) The brush-tailed porcupine of Assam. „The journal of the Bombay Natural History Society”. 27 (3), s. 598, 1921. (ang.).

[Thomas1925-9] O. Thomas. The Mammals obtained by Mr. Herbert Stevens on the Sladen-Godman Expedition to Tonkin. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 95 (2), s. 505, 1925. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1925.tb01524.x. (ang.).

[CITEREFMohr1964[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45367103_105]-10] Mohr 1964 ↓, s. 105.

[CITEREFMohr1964[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45367106_108]-11] Mohr 1964 ↓, s. 108.

[iucn-12] S.S. Molur S.S., Atherurus macrourus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2021-3 [dostęp 2022-03-10] (ang.).

[miiz-13] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 286. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Wilson&Reeder-14] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Atherurus macrourus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-03-10].

[Weers-15] D.J. van Weers. Notes on Southeast Asian Porcupines (Hystricidae, Rodentia) II. On the taxonomy of the genus Atherurus F. Cuvier, 1829. „Beaufortia”. 26 (336), s. 205–230, 1977. (ang.).

[Burgin&inni-16] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 542. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Palmer-17] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 127, 1904. (ang.).

[18] macrourus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-03-10] (ang.).

[Barthelmess-19] E. Barthelmess: Family Hystricidae (Old World Porcupines). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 324. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]