Jerzy Lerski

Jerzy Lerski
Jerzy Sołtysik
Jur
Data i miejsce urodzenia	1917 ; Lwów
Data i miejsce śmierci	1992 ; San Francisco
Zawód, zajęcie	prawnik, politolog
Narodowość	Polska
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 30 sty 2018, była oparta na tej wersji.

Jerzy Jan Lerski, właśc. Sołtysik, Ps. „Jur” (ur. 1917 we Lwowie, zm. 1992 w San Francisco) – polski prawnik, politolog i historyk, kurier Rządu RP na uchodźstwie, działacz emigracyjny.

Życiorys

Przed wojną mieszkał we Lwowie. Był uczniem prywatnej szkoły powszechnej Mieczysława Kistryna (im. Henryka Jordana)^[1].
W latach 1932–1935 wraz z Erwinem Axerem uczęszczał do II państwowego lwowskiego gimnazjum im. Karola Szajnochy. W latach gimnazjalnych był redaktorem naczelnym czasopisma Żagiew, miesięcznika szkół średnich Małopolski Wschodniej (współpraca z Kazimierzem Żygulskim).
Po ukończeniu gimnazjum był studentem Wydziału Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza i Akademii Handlu Zagranicznego we Lwowie.
Był aktywnym członkiem demokratycznych organizacji akademickich (m.in. członek, a następnie prezes Rady Naczelnej Polskiej Młodzieży Społeczno-Demokratycznej, członek Rady Naczelnej Stronnictwa Demokratycznego). Miał wielu przyjaciół Żydów i aktywnie przeciwstawiał się antyżydowskim ekscesom.

We wrześniu 1939 uczestniczył w walkach jako podchorąży w artylerii przeciwlotniczej (obrona Brześcia). Po najeździe sowieckim na Polskę wzięty do niewoli przez Armię Czerwoną, zbiegł z transportu wraz z kolegami i dotarł do znajdującego się już pod okupacją sowiecką Lwowa. W listopadzie 1939 próbował wznowić studia i uczestniczył jednocześnie w tworzeniu konspiracji antysowieckiej. Wobec narastającego terroru NKWD i groźby aresztowania w grudniu 1939 wraz z grupą kolegów przekroczył „zieloną” (strzeżoną przez pograniczne wojska NKWD) granicę polsko-węgierską w Gorganach i poprzez Węgry udał się do Francji, gdzie wstąpił do Armii Polskiej. Po klęsce Francji ewakuowany do Wielkiej Brytanii wraz z wojskiem. Od grudnia 1941 kurier Rządu RP na uchodźstwie, emisariusz Komendy Głównej AK (zaangażowany przez swojego przyjaciela Jana Karskiego). Od grudnia 1944 sekretarz premiera Tomasza Arciszewskiego.

Po wojnie na emigracji: w 1945 w Londynie współzałożyciel polskiego demokratyczno-radykalnego emigracyjnego ugrupowania politycznego Polskiego Ruchu Wolnościowego Niepodległość i Demokracja (NiD) (wraz z m.in. Janem Nowakiem-Jeziorańskim), następnie w USA. Wykładał historię i nauki polityczne na uniwersytetach w Pakistanie, w Japonii i na Cejlonie. Stale związany (jako profesor historii) z University of San Francisco (gdzie przeszedł na emeryturę). 27 marca 1983 został powołany do Oddziału Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej na terenie Stanów Zjednoczonych^[2].

Członek Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie (od 1960).

Odznaczenia

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (19 marca 1983)^[3]
Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Przypisy

↑ Kazimierz Żygulski „Jestem z lwowskiego etapu” Warszawa 1994 Wyd. „PAX” , wersja elektroniczna
↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 marca 1983 r.. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 23, Nr 3 z 17 grudnia 1983.
↑ Wymieniony jako Jan Lerski, zob. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 32, Nr 4 z 31 grudnia 1983.

Bibliografia

Jerzy Lerski, Emisariusz Jur, Warszawa 1989, wyd. I krajowe, wyd OW „Interim” ISBN 83-85083-00-6, ISBN 83-7043-025-2
Jerzy Lerski, The Economy of Poland Washington 1954, Council for Economic and Industry Research;
Jerzy Lerski, A Polish Chapter in Jacksonian America: The United States and the Polish Exiles of 1831; Madison, University of Wisconsin Press, 1958
Jerzy Lerski Origins of Trotskyism in Ceylon; a documentary history of the Lanka Sama Samaja Party, 1935-1942. Stanford 1968, Hoover Institution on War, Revolution and Peace,
Jerzy Lerski Herbert Hoover and Poland: a documentary history of a friendship / compiled and with an introd. by George J. Lerski; foreword by Mark O. Hatfield. Stanford 1977: Hoover Institution Press, ISBN 0817967411
Jerzy Lerski Historical dictionary of Poland, 966-1945 / George J. Lerski; with special editing and emendations by Piotr Wróbel and Richard J. Kozicki; foreword by Aleksander Gieysztor, Westport 1996, Greenwood Press, ISBN 0-313-26007-9
Jerzy Lerski Jewish-Polish coexistence, 1772-1939: a topical bibliography / compiled by George J. Lerski and Halina T. Lerski; foreword by Lucjan Dobroszycki. New York 1986, Greenwood Press, ISBN 0-313-24758-7

[1] Kazimierz Żygulski „Jestem z lwowskiego etapu” Warszawa 1994 Wyd. „PAX” , wersja elektroniczna

[2] Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 marca 1983 r.. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 23, Nr 3 z 17 grudnia 1983.

[3] Wymieniony jako Jan Lerski, zob. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 32, Nr 4 z 31 grudnia 1983.

[1]

[2]

[3]