Kałamarnica kolosalna
| Mesonychoteuthis hamiltoni | |
| Robson, 1925 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Mesonychoteuthis |
| Gatunek |
kałamarnica kolosalna |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Kałamarnica kolosalna[2] (Mesonychoteuthis hamiltoni) – gatunek kałamarnicy z rodziny Cranchiidae. Obok kałamarnicy olbrzymiej (Architeuthis dux) jeden z największych znanych mięczaków.
Budowa[edytuj | edytuj kod]
Mesonychoteuthis hamiltoni jest jednym z największych (jeśli nie największym) wśród znanych bezkręgowców – masa przedstawiciela tego gatunku wynosi około 500 kg[3]. Jest znanych zaledwie kilka osobników, a obecne szacunki na podstawie analizy mniejszych i niedojrzałych okazów określają maksymalny rozmiar osobników tego gatunku na 12–14 m długości i wagę do 750 kilogramów[4][5]. M. hamiltoni mają odmienne proporcje i znacznie masywniejszy płaszcz niż kałamarnice olbrzymie o tej samej długości[6]. Wyróżnia się u nich głowę, nogę (przekształconą nogę tworzą ramiona wraz z lejkiem) i worek trzewiowy. Głowa charakteryzuje się wysokim poziomem rozwinięcia, oczy osiągają do 30 cm średnicy. Otwór gębowy otoczony jest wieńcem 10 ramion, przy czym dwa ramiona są wydłużone i służą do chwytania ofiar. W worku trzewiowym znajdują się narządy wewnętrzne. Ubarwienie od białego po różowawe[7].
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
O tych kałamarnicach wciąż wiadomo niewiele, gdyż do roku 2005 opisano zaledwie dziesięć egzemplarzy. Kałamarnica kolosalna żyje w wodach antarktycznych, choć młode okazy znajdowane są w cieplejszych wodach.
Prawdopodobnie zasiedla mezo- i batypelagial, jednak osobniki młodociane przebywają również przy powierzchni[3]. M. hamiltoni zanotowano nawet na głębokości około 2000 metrów pod poziomem morza; prowadzą głównie bentoniczny tryb życia. Występuje w zimnych wodach Oceanu Południowego, od Antarktydy do południowego krańca Afryki, Ameryki Południowej i Nowej Zelandii[8].
Mesonychoteuthis hamiltoni jest często uważany za bardzo aktywnego i agresywnego drapieżnika[6], jednak szacunki jego wymagań metabolicznych i energetycznych sugerują, że kałamarnica ta prowadzi powolny tryb życia i wymaga bardzo niewiele pokarmu – dorosłemu osobnikowi o masie 500 kg ważąca 5 kg ryba może wystarczyć na około 200 dni. W takim wypadku wymagania pokarmowe wynosiłyby jedynie 0,03 kg na dzień, co odpowiada 45,1 kcal. Prawdopodobnie kałamarnica kolosalna poluje z zasadzki i chwyta zdobycz za pomocą haków na ramionach i mackach. Żywi się głównie rybami, zwłaszcza antarem polarnym, natomiast sama stanowi potencjalne pożywienie dla kaszalotów[3] i rekinów Somniosus antarcticus[9] (wcześniej uznawanych za S. microcephalus).
Historia odkryć[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj Mesonychoteuthis z gatunkiem Mesonychoteuthis hamiltoni został nazwany w 1925 przez Robsona na podstawie dwóch macek znalezionych w żołądku kaszalota. W 2007 roku udało się złowić doskonale zachowany okaz kałamarnicy kolosalnej o długości ok. 10 m i masie 495 kg[10], po czym został on zamrożony i przetransportowany do Nowej Zelandii. 28 kwietnia 2008 r. naukowcy zaczęli rozmrażać kałamarnicę wyłowioną przez rybaków rok wcześniej; operację można było obserwować na stronie internetowej[11].
W lipcu 2008 r. w u wybrzeży Australii wyłowiono okaz, który ważył 245 kg, a jego ramiona mierzyły od 12 do 15 metrów[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Mesonychoteuthis hamiltoni, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Kałamarnice olbrzymie w Antarktyce. [dostęp 2011-05-16]. Cytat: „kałamarnica kolosalna (Mesonychoteuthis hamiltoni)”.
- ↑ a b c Rui Rosa, Brad A. Seibel, Slow pace of life of the Antarctic colossal squid, „Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom”, 90 (7), 2010, s. 1375–1378, DOI: 10.1017/S0025315409991494 (ang.).
- ↑ www.unmuseum.org: The Colossal Squid [dostęp 1.08.2018]
- ↑ Anderton, H.J. 2007. Amazing specimen of world's largest squid in NZ. Oficjalna strona rządu Nowej Zelandii [dostęp 1.08.2018].
- ↑ a b Kat Bolstad: Deep-Sea Cephalopods: An Introduction and Overview. The Octopus News Magazine Online. [dostęp 2011-05-16]. (ang.).
- ↑ Jura Czesław: Bezkręgowce- Postawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004. ISBN 978-83-01-14595-8.
- ↑ P.G. Rodhouse, M.R. Clarke, Distribution of the early-life phase of the Antarctic squid Galiteuthis glacialis in relation to the hydrology of the Southern Ocean in the sector 15° to 30°E, „Marine Biology”, 91 (3), 1986, s. 353–357, DOI: 10.1007/BF00428629 [dostęp 2022-05-07] (ang.).
- ↑ Yves Cherel, Guy Duhamel, Antarctic jaws: cephalopod prey of sharks in Kerguelen waters, „Deep Sea Research Part I: Oceanographic Research Papers”, 51 (1), 2004, s. 17–31, DOI: 10.1016/j.dsr.2003.09.009 (ang.).
- ↑ Photos: Fishermen haul in world's biggest squid. nzherald.co.nz, 23 lutego 2007.
- ↑ Piotr Kościelniak: Gigantyczny głowonóg z lodu. rp.pl, 29 kwietnia 2008.
- ↑ Kraken odnaleziony. TVN24.pl, 18 lipca 2008. [dostęp 2010-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 marca 2010)].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Richard E. Young, Katharina M. Mangold. 2006. Mesonychoteuthis Robson, 1925. Mesonychoteuthis hamiltoni Robson, 1925. Colossal Squid. Tree of Life Web Project.
- New Zealand Museum – The Colossal Squid Exhibition