Karzeł Małej Niedźwiedzicy

Karzeł Małej Niedźwiedzicy
	; Karzeł Małej Niedźwiedzicy; (zdj. Giuseppe Donatiello)
Odkrywca	Albert Wilson
Data odkrycia	1954
	Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Mała Niedźwiedzica
Typ	dSph / dE4
Rektascensja	15h 09m 11,34s
Deklinacja	+67° 12′ 51,7″
Odległość	200 (±30) tys. ly (60 (±10) kpc)
Przesunięcie ku czerwieni	–0,000824 (±0,000003)
Jasność obserwowana	11,9m
Rozmiary kątowe	30,2′ × 19,1′
	Charakterystyka fizyczna
Wymiary	1,8 × 1,1 tys. ly
	Alternatywne oznaczenia
	UGC 9749, UMi Dwarf, CGCG 318-018,; CGCG 319-001, CGCG 1508.2+6723,; DDO 199, EQ 1508+674, KIG 0663,; LEDA 54074, [M98j] 104 NED22,; MCG +11-18-030, PGC 054074,; [RC2] A1508+67, UZC J150910.2+671252,; [VDD93] 204, Z 1508.2+6723, Z 318 – 18,; Z 319 – 1

Karzeł Małej Niedźwiedzicy (UGC 9749, ang. Ursa Minor Dwarf, w skrócie UMi Dwarf) – karłowata galaktyka sferoidalna w gwiazdozbiorze Małej Niedźwiedzicy. Jest jedną z małych galaktyk satelitarnych Drogi Mlecznej.

UGC 9749 odkrył w 1954 roku pracujący w Lowell Observatory astronom Albert Wilson na zdjęciach wykonanych na początku 1954 w ramach programu Palomar Observatory Sky Survey (POSS). Oprócz niej Wilson odnalazł również karłowatą galaktykę UGC 10822 należącą do konstelacji Smoka^[1].

Galaktyka znajduje się w odległości około 200 (±30) tys. lat świetlnych od Ziemi^[4]^[5] i zbliża się z prędkością około 247 (±1)^[7] km/s.

UGC 9749 zawiera gwiazdy starej populacji. Prawdopodobnie procesy gwiazdotwórcze nie zachodzą w niej lub są bardzo rzadkie. W 2007 w świetle jednej z gwiazd galaktyki, COS82, odkryto linie widmowe toru^[9]^[10]. Był to pierwszy przypadek odkrycia tego pierwiastka poza Drogą Mleczną.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Muñoz 1

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Obliczone ze wzoru $d=2l\cdot \operatorname {tg} {\frac {\alpha }{2}},$ gdzie $d$ – wymiar rzeczywisty obiektu, $l$ – jego odległość, $\alpha$ – wymiar kątowy. Za odległość przyjęto 200 tysięcy lat świetlnych.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Andrew G. Wilson. Sculptor-Type Systems in the Local Group of Galaxies. „Publications of the Astronomical Society of the Pacific”. 67 (394), s. 27–29, 1955. Bibcode: 1955PASP...67...27W.
↑ Hartmut Frommert, Christine Kronberg: Ursa Minor Dwarf. [w:] SEDS.org [on-line]. 2002-05-29. [dostęp 2014-04-19]. (ang.).
↑ ^a ^b W.D. Cotton, J.J. Condon, E. Arbizzani. Arcsecond Positions of UGC Galaxies. „The Astrophysical Journal Supplement Series”. Tom 125. nr 2. s. 409–412.
↑ ^a ^b Igor D. Karachentsev, Valentina E. Karachentseva, Walter K. Huchtmeier, Dmitry I. Makarov. A Catalog of Neighboring Galaxies. „The Astronomical Journal”. Tom 27. nr 4. s. 2031–2068.
↑ ^a ^b Igor D. Karachentsev, O.G. Kashibadze. Masses of the local group and of the M81 group estimated from distortions in the local velocity field. „Astrophysics”. Tom 49. nr 1. s. 3–18.
↑ L.M. Young. Searches for H I in the Outer Parts of Four Dwarf Spheroidal Galaxies. „The Astronomical Journal”. Tom 119. nr 1. s. 188–196.
↑ ^a ^b ^c NASA/IPAC Extragalactic Database. [dostęp 2007-07-04]. (ang.).
↑ Odległość w parsekach = odległość w latach świetlnych / 3,26.
↑ First Detection of Thorium in an Extragalactic Star. [w:] Serwis Teleskopu Subaru [on-line]. 25 czerwca 2007. [dostęp 2007-07-04]. (ang.).
↑ Wykryto pierwiastek tor w gwieździe poza Drogą Mleczną. [w:] Astronomia.pl [on-line]. 2007-06-28. [dostęp 2016-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-18)].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Karzeł Małej Niedźwiedzicy w NASA/IPAC Extragalactic Database (ang.)
UGC 9749 na stronie Students for Exploration and Development of Space (ang.)
Karzeł Małej Niedźwiedzicy w bazie SIMBAD (ang.)
UGC 9749 w bazie danych VizieR (ang.)

[wymiary-9] Obliczone ze wzoru $d=2l\cdot \operatorname {tg} {\frac {\alpha }{2}},$ gdzie $d$ – wymiar rzeczywisty obiektu, $l$ – jego odległość, $\alpha$ – wymiar kątowy. Za odległość przyjęto 200 tysięcy lat świetlnych.

[1955PASP...67...27W-1] Andrew G. Wilson. Sculptor-Type Systems in the Local Group of Galaxies. „Publications of the Astronomical Society of the Pacific”. 67 (394), s. 27–29, 1955. Bibcode: 1955PASP...67...27W.

[SEDS-2] Hartmut Frommert, Christine Kronberg: Ursa Minor Dwarf. [w:] SEDS.org [on-line]. 2002-05-29. [dostęp 2014-04-19]. (ang.).

[1999ApJS..125..409C-3] W.D. Cotton, J.J. Condon, E. Arbizzani. Arcsecond Positions of UGC Galaxies. „The Astrophysical Journal Supplement Series”. Tom 125. nr 2. s. 409–412.

[2004AJ....127.2031K-4] Igor D. Karachentsev, Valentina E. Karachentseva, Walter K. Huchtmeier, Dmitry I. Makarov. A Catalog of Neighboring Galaxies. „The Astronomical Journal”. Tom 27. nr 4. s. 2031–2068.

[2006Ap.....49....3K-5] Igor D. Karachentsev, O.G. Kashibadze. Masses of the local group and of the M81 group estimated from distortions in the local velocity field. „Astrophysics”. Tom 49. nr 1. s. 3–18.

[2000AJ....119..188Y-6] L.M. Young. Searches for H I in the Outer Parts of Four Dwarf Spheroidal Galaxies. „The Astronomical Journal”. Tom 119. nr 1. s. 188–196.

[NED-7] NASA/IPAC Extragalactic Database. [dostęp 2007-07-04]. (ang.).

[parsek-8] Odległość w parsekach = odległość w latach świetlnych / 3,26.

[COS82-10] First Detection of Thorium in an Extragalactic Star. [w:] Serwis Teleskopu Subaru [on-line]. 25 czerwca 2007. [dostęp 2007-07-04]. (ang.).

[astronomiapl-11] Wykryto pierwiastek tor w gwieździe poza Drogą Mleczną. [w:] Astronomia.pl [on-line]. 2007-06-28. [dostęp 2016-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-18)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[8]

[6]

[7]

[a]

[9]

[10]

Karzeł Małej Niedźwiedzicy (zdj. Giuseppe Donatiello)
Odkrywca	Albert Wilson^[1]
Data odkrycia	1954
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Mała Niedźwiedzica
Typ	dSph / dE4^[2]
Rektascensja	15^h 09^m 11,34^s^[3]
Deklinacja	+67° 12′ 51,7″^[3]
Odległość	200 (±30) tys. ly^[4]^[5] (60 (±10) k pc^[8])
Przesunięcie ku czerwieni	–0,000824 (±0,000003)^[6]
Jasność obserwowana	11,9^[7]^m
Rozmiary kątowe	30,2′ × 19,1′^[7]
Charakterystyka fizyczna
Wymiary	1,8 × 1,1 tys. ly^[a]
Alternatywne oznaczenia
UGC 9749, UMi Dwarf, CGCG 318-018, CGCG 319-001, CGCG 1508.2+6723, DDO 199, EQ 1508+674, KIG 0663, LEDA 54074, [M98j] 104 NED22, MCG +11-18-030, PGC 054074, [RC2] A1508+67, UZC J150910.2+671252, [VDD93] 204, Z 1508.2+6723, Z 318 – 18, Z 319 – 1