Kościół Wszystkich Świętych w Dudyńcach
 A-1262 z dnia 05.02.1990[1]
| |||||||||
| kościół parafialny | |||||||||
 Kościół Wszystkich Świętych (2014) | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie gminy Bukowsko  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | |||||||||
 49°32′17,3″N 22°05′07,2″E/49,538139 22,085333
| |||||||||
Kościół Wszystkich Świętych – rzymskokatolicki kościół parafialny w Dudyńcach, należący do dekanatu Sanok I archidiecezji przemyskiej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy kościół łaciński wzmiankowany jest od 1377. Pierwotnie była to kaplica filialna parafii św. Mikołaja w Niebieszczanach. W latach 1558-1677 pod wpływem ruchów reformatorskich świątynia służyła protestantom jako zbór kalwiński. Prawdopodobnie była to drewniana świątynia o konstrukcji w typie haczowskim. Po kolejnych wojnach i najeździe Tatarów w 1624 kościół jako świątynia katolicka został odbudowany w 1677 przez Wojciecha i Tomasza Leszczyńskich. Biskup Krzysztof Jan Szembek erygował parafię w latach 1721-1723 przy drewnianym kościele wybudowanym w 1675. Konsekracji dokonano w 1755 pw. Wszystkich Świętych. Pod koniec XVIII wieku parafia obejmowała swoim zasięgiem Jędruszkowce, Markowce, Podgaj, Pisarowce i Pobiedno. Świątynia uległa całkowitemu zniszczeniu w 1865.
Obecny kościół fundacji Leopoldyny de Ścibor-Rylski Horodyńskiej powstał w latach 1871-1876[2][3]. Miejscowy właściciel ziemski Hieronim Romer kierował radą parafialną podczas budowy kościoła, wraz z żoną Felicją przyczynił się do jego wyposażenia, w tym w 1883 ufundowali ołtarz świętego Walentego, co upamiętnia tablica fundacyjna przy nim ustanowiona[4][5].
W 1886 biskup Ignacy Łobos dokonał konsekracji świątyni pw. Wszystkich Świętych. W okresie II wojny światowej kościół uległ znacznemu zniszczeniu, gruntownie remontowany został w 1947. Odbudowę kościoła wspierał pochodzący z okolic ks. Piotr Adamski, za co 1 sierpnia 1965 ufundowano w świątyni tablicę jego upamiętniającą.
Z zabytków sztuki zachowały się starodruki z miedziorytami Georga Wilhelma Salomusmüllera oraz Josepha Antona Zimmermanna z początku XVIII wieku.
Przy plebanii parafii 7 kwietnia 2011, ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, został zasadzony Dąb Pamięci, honorujący Wojciecha Bursę, strzelca sportowego, olimpijczyka z Berlina 1936, kapitan artylerii Wojska Polskiego, ofiarę zbrodni katyńskiej[6][7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2020-04-03].
- ↑ Kronika. Wspomnienie pośmiertne. „Czas”. Nr 49, s. 2, 2 marca 1897.
- ↑ Kościół - zespół kościoła pw. Wszystkich Świętych. zabytki-podkarpacie.pl. [dostęp 2020-04-06].
- ↑ Kościół - zespół kościoła pw. Wszystkich Świętych. zabytki-podkarpacie.pl. [dostęp 2020-04-04].
- ↑ Tablica fundacyjna ołtarza św. Walentego przez Hieronima Romera i Felicję z Truskolaskich 1883. mapy.eholiday.pl, 2013-11-22. [dostęp 2020-04-04].
- ↑ Maria Ambicka: Uroczystości związane z posadzeniem Katyńskiego Dębu Pamięci. Katyń ... ocalić od zapomnienia. bukowsko.pl, 8 kwietnia 2011. [dostęp 2014-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 kwietnia 2014)].
- ↑ W Dudyńcach i Markowcach posadzano Dęby Pamięci. esanok.pl. [dostęp 2014-04-08].