Koncert Wojskiego (ilustracja Stanisława Masłowskiego)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Koncert Wojskiego
Ilustracja
Koncert[1] Wojskiego – ilustracja do IV księgi „Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza, sygnowana po lewej u dołu: "ST. MASŁOWSKI."
Autor

Stanisław Masłowski (1853-1926)

Rodzaj

scena rodzajowa na tle pejzażu leśnego

Data powstania

1905

Medium

? (zapewne akwarela/karton)

Wymiary

wymiary oryginału nieznane, wymiary reprodukcji w jubileuszowym wydaniu Pana Tadeusza: 11 cm x 9 cm.[2][3][4]

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

nieznana - oryginał mógł być zniszczony podczas działań wojennych I lub II wojny światowej, albo w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945

Koncert Wojskiego – ilustracja do IV księgi „Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza – obraz - (?) akwarela, polskiego malarza Stanisława Masłowskiego (1853-1926) z 1905 roku, sygnowany: "ST. MASŁOWSKI."

Opis[edytuj | edytuj kod]

Obraz "Koncert[5] Wojskiego" – to ilustracja do IV księgi „Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza malowana prawdopodobnie techniką akwarelową. Wymiary oryginału nie są znane, wymiary reprodukcji w cytowanym jubileuszowym wydaniu Pana Tadeusza umieszczonej między stronami numerowanymi 80 i 81 - to 11 cm x 9 cm.[6][7][8] Brak informacji o miejscu przechowywania oryginału. Mógł być zniszczony podczas działań wojennych I lub II wojny światowej, albo w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945. Niniejszy obraz - to myśliwska scena rodzajowa na tle pejzażu leśnego sygnowana u dołu po lewej: "ST. MASŁOWSKI." - Przedstawia fantazyjnie, swobodnie namalowany, imaginacyjny widok[9] nawiązujący do następujących tekstów z mickiewiczowskiego "Pana Tadeusza": "Natenczas Wojski chwycił na taśmie przypięty swój róg bawoli, długi centkowany, kręty!"[...] Tu przerwał, lecz róg trzymał, wszystkim się zdawało. że Wojski wciąż gra jeszcze, a to echo grało."[...][10]W centralnym miejscu ukazanej sceny artysta umieścił postać tytułowego bohatera omawianego obrazu. Natomiast u dołu, po prawej dostrzegalne są: sylwetka psa i ciało ubitego zwierzęcia (niedźwiedzia).

Dane uzupełniające[edytuj | edytuj kod]

Obraz powstał na przełomie XIX i XX stuleci, jako dzieło pięćdziesięcioletniego artysty, w latach jego dojrzałej, choć wciąż nader dynamicznie rozwijającej się twórczości. Pochodzi on z lat jej szybkich zmian - z okresu "burzy i fermentu" - to jest przejścia (jak to określił syn malarza - historyk sztuki) przez impresjonizm, kiedy to jego obraz "Rynek w Kazimierzu" na Wystawie Światowej w Paryżu (w 1900) został odznaczony medalem, lecz wkrótce porzucenia impresjonizmu - w poszukiwaniu własnej indywidualnej formy.[11][12][13]

W latach 1905–1907 Masłowski pracował w swej warszawskiej pracowni (przy ulicy Mokotowskiej 37 m.18) i eksperymentując robił między innymi ilustracje do specjalnego wydania „Pana Tadeusza”.[14] Zdaniem syna artysty - historyka sztuki - Macieja Masłowskiego, seria ilustracji do Pana Tadeusza była jedną z innowacji twórczych wspomnianego okresu. Była to dla malarza praca "zupełnie nowa, nie miał przecież praktyki ani techniki ilustratora. Dlatego też może unikał szablonu zdobniczego secesyjno-linearno-stylizacyjnego lub naturalistycznego. Są to wszystko groteskowe nieco kompozycje figuralne machane bardzo na gorąco; nierówne i nie zawsze trafione, ale świeże i bezpośrednie, robione z ogromnym humorem i werwą. Panuje w nich podobnie jak w akwarelach z 1904 roku, zmysł syntezy i duch uproszczeń, konstruktywna gra kontrastów, śmiałość określania kształtów jednym pociągnięciem pędzla, malowniczość i swoboda układu, uderza rytm czarno-białych akcentów. Plama różnicowana w swoim natężeniu, w swojej 'materii malarskiej' buduje formę."[...] Kończąc swe uwagi wymieniony autor pisał: [...]"Wyobraźmy sobie te wibrujące kontrastem i plamą rysunki wypiłowane i wykończone naturalistycznie, te machane figury wykończone na serio, na smutno, na poważnie, bez humoru i groteski - byłoby to straszne i sprzeczne z duchem 'Pana Tadeusza' "[15]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Tutaj - przenośnia
  2. ↑ Adam Mickiewicz: Pan Tadeusz - Wydanie na pamiątkę pięćdziesiątej rocznicy zgonu wieszcza, Wydawnictwo „Rozwój”, Łódź,[ 1906 ], s. 80/81. Ogółem zamieszczono tam 23 ilustracje St.Masłowskiego), a ponadto liczne jego ozdobne winiety.
  3. ↑ Zob.: Stanisław Masłowski - Materiały do życiorysu i twórczości, oprac. Maciej Masłowski", Wrocław, 1957, wyd. "Ossolineum", ss.141, 143.
  4. ↑ Zob.: Małgorzata Komza: Mickiewicz ilustrowany, Wrocław 1987, wyd. „Ossolineum”, s. 264.
  5. ↑ Tutaj: przenośnia
  6. ↑ Wydanie na pamiątkę pięćdziesiątej rocznicy zgonu wieszcza, Wydawnictwo „Rozwój”, Łódź, [ 1906 ]
  7. ↑ W uwadze końcowej wydawcy podpisanej "W. Czajewski" sygnalizowano opóźnienie publikacji w następujący sposób: [...]"Książka miała się ukazać w listopadzie roku zeszłego, dziś jednak dopiero dajemy ją do rąk wielbiącego poetę czytelnika [...]" - zob.: Adam Mickiewicz: Pan Tadeusz, Łódź [ 1906 ], nakł. i druk. „Rozwoju”, s.253.
  8. ↑ Ogółem zamieszczono tam 23 ilustracje St.Masłowskiego do różnych fragmentów tego poematu i liczne winiety ozdobne.
  9. ↑ widok – Słownik języka polskiego PWN [online], pwn.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
  10. ↑ Adam Mickiewicz: Pan Tadeusz, Wydanie na pamiątkę pięćdziesiątej rocznicy zgonu wieszcza, Wydawnictwo „Rozwój”, Łódź,[ 1906 ], op.cit. s.91.
  11. ↑ Zob.: Masłowski Stanisław (1853-1926) - hasło w: Polski Słownik Biograficzny, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk, 1975, wyd. "Ossolineum", tom XX/1, zesz.84, s.130
  12. ↑ Stanisław Masłowski - Materiały do życiorysu i twórczości, oprac. Maciej Masłowski", Wrocław, 1957, wyd. "Ossolineum", s.143.
  13. ↑ Zob. także: Stanisław Masłowski - Akwarele - 12 reprodukcji barwnych", Warszawa 1956, ze wstępem Macieja Masłowskiego, wyd. "Sztuka", ss. 11-12
  14. ↑ Szerzej o ilustracjach Masłowskiego do 'Pana Tadeusza' patrz: specjalny numer pisma 'Rozwój', Łódź, 26 VIII 1895 r.; artykuł 'Od redakcji' i artykuł 'Stanisław Masłowski' podpisany 'Redakcja', zawierający wyciągi ze sprawozdań i krytyk poświęconych twórczości malarza. W numerze znajduje się fotografia artysty i jedna reprodukcja ilustracji." - zob.: Stanisław Masłowski, Materiały do życiorysu i twórczości..., op.cit., s.143, przypis 69
  15. ↑ Stanisław Masłowski, Materiały do życiorysu i twórczości..., op.cit., s.143

Literatura[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Koncert_Wojskiego_(ilustracja_Stanisława_Masłowskiego)&oldid=73588222”