Konstantin Łukasz

Konstantin Łukasz
Константин Лукаш
	generał porucznik
Data i miejsce urodzenia	16 września 1890 ; Płowdiw
Data i miejsce śmierci	15 marca 1945 ; Sofia
	Przebieg służby
Lata służby	1909–1944
Siły zbrojne	Armia Carstwa Bułgarii
Stanowiska	szef sztabu armii
Główne wojny i bitwy	I wojna bałkańska,; II wojna bałkańska,; I wojna światowa,; II wojna światowa
	Odznaczenia

Konstantin Ludwig Łukasz (bułg. Константин Лудвиг Лукаш, ur. 16 września 1890 w Płowdiwie, zm. 15 marca 1945 w Sofii^[1]) – bułgarski wojskowy, generał porucznik, w latach 1941-1944 szef sztabu armii, ofiara represji komunistycznych.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Ludwiga i Teofany Todorowej^[2]. Pochodził z rodziny czeskiego inżyniera-imigranta - jego ojciec Ludwig osiedlił się w Bułgarii w XIX wieku. W 1909 ukończył szkołę wojskową w Sofii i rozpoczął służbę w 21 pułku piechoty, od 1912 pełniąc w nim funkcję dowódcy oddziału łączności^[3]. Brał udział w wojnach bałkańskich i I wojnie światowej jako dowódca kompanii w 21 pułku piechoty, a następnie 17 pułku piechoty i od 1915 w 57 pułku piechoty^[1]. Od września 1916 służył w sztabie 4 presławskiej dywizji piechoty, walcząc na froncie rumuńskim, skąd został skierowany do pracy w szkole wojskowej w Sofii^[3]. Koniec I wojny światowej zastał go na stanowisku adiutanta 1 brygady w 2 dywizji piechoty^[1].

Od 1920 był dowódcą odcinka w wojskach ochrony pogranicza. W 1926 ukończył Wyższą Szkołę Wojenną w Sofii i powrócił do pracy w sztabie^[3]. W latach 1928-1931 na stanowisku inspektora bułgarskich szkół wojskowych^[1]. W latach 1935-1938 dowodził 1 dywizją piechoty. W 1937 wraz z delegacją bułgarskich oficerów odwiedził Niemcy, obserwując manewry jednostek Wehrmachtu^[3].

Po uzyskaniu awansu na stopień generalski objął funkcję dowódcy okręgu wojskowego. Wiosną 1941 koordynował działania armii bułgarskiej okupującej Trację Zachodnią (Bełomorską)^[3]. 11 sierpnia 1941 objął stanowisko szefa sztabu armii bułgarskiej. Pod koniec 1941 wizytował jednostki niemieckie walczące z Armią Czerwoną na Ukrainie. Jesienią 1943 Łukasz opracował wytyczne dla działań jednostek wojskowych przeciwko partyzantom bułgarskim - plan ten realizowano od wiosny 1944.

W maju 1944, pod naciskiem Aleksandyra Cankowa Łukasz został zdjęty ze stanowiska szefa sztabu i zastąpiony przez gen. Trifona Trifonowa^[3]. Od 11 maja 1944 sprawował funkcję głównego inspektora armii^[1]. Po przejęciu władzy przez komunistów we wrześniu 1944 Lukasz został zwolniony z armii^[3]. Aresztowany 21 września 1944 na polecenie szefa wywiadu wojskowego Aleksandra Poczinkowa i przewieziony do Moskwy, gdzie był przesłuchiwany^[1]. Powrócił do kraju w lutym 1945 i stanął przed Trybunałem Ludowym, który skazał go na karę śmierci. 15 marca 1945 został rozstrzelany w Sofii^[1].

W 1996 Sąd Najwyższy Bułgarii oczyścił Łukasza ze stawianych mu zarzutów^[1].

Był żonaty (żona Olga z d. Splitek), miał dwoje dzieci.

Awanse[edytuj | edytuj kod]

podporucznik (Подпоручик) (1909)
porucznik (Поручик) (1912)
kapitan (Капитан) (1915)
major (Майор) (1919)
podpułkownik (Подполковник) (1923)
pułkownik (Полковник) (1930)
generał major (Генерал-майор) (1938)
generał porucznik (Генерал-лейтенант) (1940)

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h C. Nedew: Командването на българската войска през войните за национално обединение. Sofia: Военноиздателски комплекс „Св. Георги Победоносец“, 1993.
↑ 16 септември: генерал Константин Лукаш . conservative.bg. [dostęp 2020-03-02]. (bułg.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Władimir Złatarski. Генерал-лейтенант Константин Лукаш. „Регионален Исторически Музей Пловдив. Годишник”, s. 95-103, 2009.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

C. Nedew: Командването на българската войска през войните за национално обединение. Sofia: Военноиздателски комплекс „Св. Георги Победоносец“, 1993.

[Nedew-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h C. Nedew: Командването на българската войска през войните за национално обединение. Sofia: Военноиздателски комплекс „Св. Георги Победоносец“, 1993.

[conservative-2] 16 септември: генерал Константин Лукаш . conservative.bg. [dostęp 2020-03-02]. (bułg.).

[zlatarski-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Władimir Złatarski. Генерал-лейтенант Константин Лукаш. „Регионален Исторически Музей Пловдив. Годишник”, s. 95-103, 2009.

[1]

[2]

[3]

Szef sztabu armii Księstwa Bułgarii	kpt Raczo Petrow (1885–1887) mjr Stefan Paprikow (1887) mjr Raczo Petrow (1887-1894) ppłk Nikoła Iwanow (1894-1896) płk Stefan Paprikow (1896-1899) płk Wyrban Winarow (1899-1900) płk Stefan Iliew (1900-1904) gen. mjr Radko Dimitriew (1904-1907) gen. mjr Wiczo Dikow (1907) gen. mjr Atanas Nazłymow (1907-1910)
Szefowie sztabu armii Carstwa Bułgarii	gen. mjr Atanas Nazłymow (1907-1910) gen. mjr Iwan Ficzew (1910-1914) gen. mjr. Prawosław Tenew (1914–1915) gen. mjr. Kliment Bojadżiew (1915) gen. mjr. Konstantin Żostow (1915–1916) płk Iwan Łukow (1916–1917) gen. mjr. Christo Burmow (1918) gen. mjr. Iwan Łukow (1918–1919) gen. mjr. Stefan Nerezow (1919-1920) płk Petyr Midilew (1920) płk Nikoła Topałdżikow (1920–1923) płk Stefan Nojkow (1923) płk Aleksandyr Dawidow (1923) płk Władimir Stojanow (1923–1926) gen. mjr. Nikoła Bakyrdżiew (1926–1929) gen. mjr. Sotir Marinkow (1929–1931) gen. por. Nikoła Bakyrdżiew (1931–1934) gen. mjr. Michaił Jowow (1934) gen. mjr. Todor Georgiew (1934-1936) gen. mjr. Jordan Peew (1937-1938) gen. mjr. Nikoła Hadżipetkow (1938-1941) gen. por. Konstantin Łukasz (1941–1944) gen. mjr. Trifon Trifonow (1944) gen. mjr. Kirył Janczułew (1944) gen. mjr. Rajczo Sławkow (1944) gen. mjr Iwan Kinow (1944-1949)
Szefowie sztabu armii Ludowej Republiki Bułgarii	gen. mjr Iwan Kinow (1944-1949) gen. por.. Asen Grekow (1949–1950) gen. płk Iwan Byczwarow (1950–1960) gen. por. Iwan Wraczew (1960–1962) gen. płk Atanas Semerdżiew (1962–1989)
Szefowie sztabu armii Republiki Bułgarii	płk Christo Dobrew (1989–1990) gen. por. Radnio Minczew (1990–1991) gen. płk Luben Petrow (1991–1994) gen. płk Cwetan Totomirow (1994-1997) gen. płk Micho Michow (1997-2002) gen. Nikoła Kolew (2002-2006) gen. Zlatan Stojkow (2006-2009) gen. Simeon Simeonow (2009-2014) wiceadm. Rumen Nikołow (2014-2016) gen. Konstantin Popow (2016-2017) wiceadm. Emil Eftimow (2017) gen. Andrej Bocew (2017-2020) adm. Emil Eftimow (2020-)