Kronika

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Strona Kroniki Galla Anonima z Rękopisu Zamoyskich

Kronika (z gr. chronos – czas) – faktograficzny opis wydarzeń w układzie chronologicznym, również utwór dziejopisarski o charakterze literackim, typowy dla średniowiecza[1].

Kronika nie zawiera analizy tych wydarzeń, może jednak zawierać podsumowania oraz komentarz autora. Wydarzenia te najczęściej dotyczą życia państwa, instytucji, organizacji itp. Zapis tych wydarzeń może odbywać się na bieżąco, w miarę ich rozwoju lub później[1]. Kroniki zaliczane są do utworów epickich, często łączą ze sobą cechy powieści, legendy oraz baśni.

Najsłynniejszymi polskimi kronikarzami są: Jan Długosz, Wincenty Kadłubek, Janko z Czarnkowa, Maciej Miechowita, Marcin Kromer, Marcin Bielski, Maciej Stryjkowski i Władysław z Gielniowa[2]. Pierwszą znaną nam kroniką o Polsce jest napisana przez cudzoziemca Kronika Galla Anonima[3]. Istotne dla poznania dawnych dziejów Polski są także kroniki, takie jak czeska Kronika Kosmasa, ruska kronika Powieść minionych lat autorstwa Nestora z Kijowa i kronika Thietmara.

Innymi ważnymi kronikami są:

Kroniką nazywa się także odmianę felietonu, cykliczny utwór publicystyczno-dziennikarski, rejestrujący bieżące wydarzenia społeczno-obyczajowe, kulturalne, towarzyskie wraz z odautorskim komentarzem. W Polsce kroniki stały się popularne w XIX wieku, pisali je m.in. Bolesław Prus i Antoni Słonimski.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Gazda 2009 ↓, s. 494–495.
  2. Gazda 2009 ↓, s. 497–498.
  3. Gazda 2009 ↓, s. 497.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Grzegorz Gazda: Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-15724-1.