Kusacz rdzawoskrzydły
| Rhynchotus rufescens[1] | |||
| (Temminck, 1815) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kusacz rdzawoskrzydły | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Kusacz rdzawoskrzydły[4] (Rhynchotus rufescens) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kusaczy (Tinamidae), zamieszkujący Amerykę Południową. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Podgatunki i zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Wyróżnia się trzy podgatunki o następującym obszarze występowania:[5][6]
- Rhynchotus rufescens rufescens (Temminck, 1815) – południowo-wschodnie Peru, Boliwia, wschodni Paragwaj, południowo-wschodnia Brazylia oraz północno-wschodnia Argentyna
- Rhynchotus rufescens catingae Reiser, 1905 – środkowa i północno-wschodnia Brazylia
- Rhynchotus rufescens pallescens Kothe, 1907 – północna i środkowa Argentyna
Dawniej za podgatunek kusacza rdzwoskrzydłego był także uznawany kusacz plamkoszyi (R. maculicollis)[2], klasyfikowany obecnie jako odrębny gatunek[4][6].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Rozmiary[edytuj | edytuj kod]
- Długość ciała: 38–42 cm[7]
Masa ciała[edytuj | edytuj kod]
Samce ważą 700–920 g, a samice 580–1040 g[8].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Środowisko[edytuj | edytuj kod]
Kusacz rdzawoskrzydły preferuje łąki, pastwiska, sawanny oraz tereny porośnięte krzewami[9][3]. Spotykany do wysokości 2500 m n.p.m.[3]
Rozród[edytuj | edytuj kod]
Sezon lęgowy trwa od września do marca[10]. Gniazdo znajduje się na ziemi[11], ma formę dołka skrytego pod wysoką trawą. Gniazdo budowane jest przez samca, który również broni tego miejsca[12]. Na jedną samicę przypada od dwóch do czterech samców (jest to tzw. poliandria)[10].
Jaja mają jeden, wyrazisty kolor, który ich nie kamufluje. Kolor ten to zazwyczaj różowy, czerwony, odcienie niebieskiego, odcienie zielonego oraz odcienie fioletowego[11][12]. Kamuflaż nie jest konieczny – większość drapieżników polujących na jaja tego kusacza nie rozróżnia kolorów[13]. W zniesieniu 3–5 jaj[7], a w całym sezonie lęgowym w sumie około 25[10]. Wysiadywanie trwa od 19 do 21 dni[7], a zajmuje się nim wyłącznie samiec[10][11].
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Przedstawiciele R. rufescens latem żywią się głównie dużymi insektami. Zimą jedzą przeważnie pokarmy roślinne[12].
Lot[edytuj | edytuj kod]
Lot tych ptaków jest krótkotrwały i dość niezdarny. Kusacze rdzawoskrzydłe po kilku takich próbach szybko się męczą[12].
Głos[edytuj | edytuj kod]
Głos kusaczy rdzawoskrzydłych jest bardzo donośny. Składa się z melodyjnych gwizdów[12].
Status i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje kusacza rdzawoskrzydłego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Gatunek ten ma duży zasięg występowania – około 8,7 mln km²[3]. Dokładny rozmiar populacji nie został stwierdzony, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy. Zagrożeniem dla tego gatunku są polowania i wypalanie pamp. Sprzyja mu jednak wycinanie lasów równikowych[3][14].
Ze względu na smaczne mięso i wszystkożerność tego gatunku prowadzone są badania nad jego udomowieniem i wykorzystaniem jako drób[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rhynchotus rufescens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Red-winged Tinamou (Rhynchotus rufescens). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-12)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Rhynchotus rufescens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-04-23] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Tinamidae Gray, 1840 (1831) - kusacze (wersja: 2021-04-04). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-04-23].
- ↑ D. Lepage: Rhynchotus rufescens (kusacz rdzawoskrzydły). [w:] Avibase - Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2021-10-10].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ratites: Ostriches to tinamous. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-04-24]. (ang.).
- ↑ a b c Red-winged Tinamou (Rhynchotus rufescens). Planet of Birds, 2011. [dostęp 2021-04-23]. (ang.).
- ↑ Cabot, J., D. A. Christie, F. Jutglar, C. J. Sharpe, and E. F. J. Garcia: Red-winged Tinamou (Rhynchotus rufescens), version 1.0. Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors), 2020. [dostęp 2021-04-24]. (ang.).
- ↑ Red-winged Tinamou. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, 2021. [dostęp 2021-04-23]. (ang.).
- ↑ a b c d e Cromberg VU; Stein MS; Boleli IC; Tonhati H; Queiroz SA. Reproductive and behavioral aspects of red-winged tinamous (Rhynchotus rufescens) in groups with different sex ratios. „Rev. Bras. Cienc. Avic.”. 9 (3), 2007. DOI: 10.1590/S1516-635X2007000300004. (ang.).
- ↑ a b c Sam E. Weeks. The behavior of the red-winged tinamou, Rhynchotus rufescens. „Zoologica : scientific contributions of the New York Zoological Society”. 58 (1), s. 37, 1973. (ang.).
- ↑ a b c d e red-winged tinamou, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-04-23] (ang.).
- ↑ Sam E. Weeks. The behavior of the red-winged tinamou, Rhynchotus rufescens. „Zoologica : scientific contributions of the New York Zoological Society”. 58 (1), s. 14, 1973. (ang.).
- ↑ Species factsheet: Rhynchotus rufescens. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-04-23]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).