Leon Kryński

Leon Kryński
Data i miejsce urodzenia	20 stycznia 1866 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	8 października 1937 ; Warszawa
Miejsce spoczynku	cmentarz Powązkowski
Zawód, zajęcie	urolog
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Leon Paweł Wawrzyniec Kryński (ur. 20 stycznia 1866 w Warszawie, zm. 8 października 1937 tamże) – polski lekarz chirurg i urolog.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Kaliksta i jego żony Józefy z Czerniawskich. Po ukończeniu VI gimnazjum filologicznego studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego, a po ich ukończeniu w 1889 został asystentem w I Klinice Chirurgicznej Uniwersytetu, kierowanej przez Juliana Kosińskiego. Pracując tam w międzyczasie wyjeżdżał do Berlina i Hamburga, gdzie rozszerzał swoją wiedzę pod kierunkiem Roberta Kocha i Ernsta von Bergmanna. W 1891 został doktorem wszechnauk lekarskich. Na początku 1894 wyjechał do Rzymu, gdzie uczestniczył w wykładach i operacjach prowadzonych przez Francesco Durante'a. Pod koniec tego roku powrócił do Warszawy i został I asystentem Ludwika Rydygiera, 23 czerwca 1896 przedstawił na Uniwersytecie Jagiellońskim pracę habilitacyjną. a początku 1899 ponownie wyjechał poszerzać posiadaną wiedzę, studiował w Paryżu i Wiedniu. Na Sorbonie jego wykładowcami byli był m.in. Eugène Doyen i Louis Felbec Terrier oraz Jean Casimir Félix Guyon, który zainteresował go patologią układu moczowo-płciowego. Wówczas zdecydował się nie wracać do Warszawy, a wybrał Kraków. Został docentem w Katedrze i Klinice Chirurgicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, w 1901 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego. Pięć lat później zdecydował się powrócić do Warszawy, gdzie został ordynatorem Oddziału Chirurgicznego w Szpitalu Św. Ducha. Zorganizował Pracownię Medycyny Doświadczalnej Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i kierował w niej Oddziałem Chirurgicznym. Po wkroczeniu do Warszawy Niemcy reaktywowali Uniwersytet Warszawski, na którym Leon Kryński został profesorem w Katedrze i Zakładzie Anatomii Opisowej. Był również organizatorem Wydziału Lekarskiego, gdzie początkowo kierował Oddziałem Przygotowawczo-Lekarskim, a w roku akademickim 1916/1917 pełnił funkcję dziekana. Był pracownikiem Komisji Słownikowej Tymczasowej Rady Stanu^[1]. W 1918 został kierownikiem I Katedry i Kliniki, rok później uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. Następnie stworzył Zakład Chirurgii Operacyjnej i Anatomii Topograficznej, którym kierował do przejścia w stan spoczynku w 1931.

Zmarł po dłuższej chorobie 8 października 1937 w Warszawie^[2]. 11 października 1937 został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie^[3] (kwatera 47, rząd 6, miejsce 29/30)^[4].

Dorobek naukowy[edytuj | edytuj kod]

Jako jeden z pierwszych lekarzy dokonał wszczepienia moczowodu w jelito grube, jako pierwszy na świecie opisał przypadek włóknistego zapalenia krezki jelita cienkiego i w 1910 wyodrębnił nową jednostkę chorobową – stwardnienie krezki. Leon Kryński jest autorem 109 prac z zakresu chirurgii operacyjnej i urologii^[5].

Członkostwo[edytuj | edytuj kod]

Towarzystwo Lekarskie Warszawskie, od 1891 członek korespondent;
Societé de Chirurgie w Paryżu, członek od 1927;
Towarzystwo Naukowe Warszawskie, członek założyciel, w latach 1913-1925 wiceprezes;
Towarzystwo Chirurgów Polskich, członek od 1893, prezes w latach 1928-1931;
Towarzystwo Lekarskie Polsko-Francuskie – prezes;
przewodniczący Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Anatomiczno-Zoologicznego;
Częstochowskie Towarzystwo Lekarskie – członek honorowy;
Krakowskie Towarzystwo Lekarskie;
Towarzystwo Chirurgiczne Belgijskie;
Societa Piemontese di Chirurgia w Turynie;
Association des Anatomistes

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Order Legii Honorowej IV i V klasy (Francja)^[6]
Order św. Sawy III klasy (Jugosławia)^[6]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

"Czy wiesz kto to jest?", praca zbiorowa pod redakcją Stanisława Łozy, Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej Warszawa 1938, s. 387;
Mała Encyklopedia Medycyny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979. ISBN 83-01-00200-X.
Roman Sosnowski, Wojciech Rogowski, Tomasz Demkow "Leon Kryński – Wybitny urolog końca XIX wieku – twórca podśluzówkowego wszczepienia moczowodów do esicy" Urologia Polska 1999/52/4
Reprezentanci nauk medycznych, zmarli członkowie AU w Krakowie, PAU, TNW i PAN

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 220.
↑ Ś. p. L. Kryński. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 231 z 103 października 1937.
↑ Pogrzeb ś. p. Leona Kryńskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 233 z 13 października 1937.
↑ Cmentarz Stare Powązki: KRYŃSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-10] .
↑ Cyfrowe wersje zachowanych w Bibliotece Narodowej publikacji Leona Kryńskiego udostępnia serwis Polona.pl
↑ ^a ^b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 387.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Publikacje Leona Kryńskiego w bibliotece Polona
Leon Kryński, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-01-31].

[1] Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 220.

[2] Ś. p. L. Kryński. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 231 z 103 października 1937.

[3] Pogrzeb ś. p. Leona Kryńskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 233 z 13 października 1937.

[4] Cmentarz Stare Powązki: KRYŃSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-10] .

[5] Cyfrowe wersje zachowanych w Bibliotece Narodowej publikacji Leona Kryńskiego udostępnia serwis Polona.pl

[sl-6] Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 387.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]