Kiściec srebrzysty

Kiściec srebrzysty
	Lophura nycthemera
	(Linnaeus, 1758)
	; Samiec
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	grzebiące
Rodzina	kurowate
Podrodzina	bażanty
Plemię	Phasianini
Rodzaj	Lophura
Gatunek	kiściec srebrzysty
Synonimy
	Phasianus nycthemerus Linnaeus, 1758; Gennaeus nycthemerus (Linnaeus, 1758); Nycthemerus argentatus Swainson, 1837; Phasianus Crawfurdii J.E. Gray, 1829; Phasianus Reynaudii Lesson, 1831; Phasianus lineatus Vigors, 1831; Gennaeus sharpei Gates, 1898; Gennaeus assimilis Oates, 1904; Gennaeus granti Oates, 1910; Gennaeus atlayi Oates, 1910; Gennaeus elegans 1915;
Podgatunki
	L. n. omeiensis Cheng, Chang & Tang, 1964; L. n. rongjiangensis Tan & Wu, 1981; L. n. nycthemera (Linnaeus, 1758); L. n. fokiensis Delacour, 1948; L. n. whiteheadi (Ogilvie-Grant, 1899); L. n. occidentalis Delacour, 1948; L. n. rufipes (Oates, 1898); L. n. jonesi (Oates, 1903); L. n. ripponi (Sharpe, 1902); L. n. beaulieui Delacour, 1948; L. n. berliozi (Delacour & Jabouille, 1928); L. n. beli (Oustalet, 1898); L. n. annamensis (Ogilvie-Grant, 1906); L. n. lewisi (Delacour & Jabouille, 1928); L. n. engelbachi Delacour, 1948;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kiściec srebrzysty^[5], bażant srebrzysty^[6] (Lophura nycthemera) – gatunek dużego ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae). Zamieszkuje góry Mjanmy, Tajlandię, Wietnam, Laos, południowe Chiny i wyspę Hajnan. Ptak hodowlany.

Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego wymienia go na liście gatunków stwierdzonych w Polsce, lecz nie zaliczonych do awifauny krajowej (kategoria E w klasyfikacji AERC – pojaw nienaturalny)^[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniono kilkanaście podgatunków L. nycthemera^[2]^[8]:

L. nycthemera omeiensis – środkowy i południowy Syczuan.
L. nycthemera rongjiangensis – południowo-wschodnie Kuejczou.
L. nycthemera nycthemera – Kuangsi i Guangdong, północno-wschodni Wietnam.
L. nycthemera fokiensis – północno-zachodni Fujian.
L. nycthemera whiteheadi – Hajnan.
L. nycthemera occidentalis – północno-zachodni Junnan, północno-wschodnia Mjanma.
L. nycthemera rufipes – południowo-zachodni Junnan, północno-środkowa Mjanma.
L. nycthemera jonesi – wschodnia Mjanma do południowych Chin i północnej Tajlandii.
L. nycthemera ripponi – wschodnio-środkowa Mjanma.
L. nycthemera beaulieui – południowo-zachodni Junnan, północny Laos, północno-zachodni Wietnam.
L. nycthemera berliozi – północno-środkowy Wietnam.
L. nycthemera beli – zachodnio-środkowy Wietnam.
L. nycthemera annamensis – południowo-środkowy Wietnam.
L. nycthemera lewisi – południowo-zachodnia Kambodża, południowo-wschodnia Tajlandia.
L. nycthemera engelbachi – południowy Laos.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Cechy gatunku: Występuje wyraźny dymorfizm płciowy. Samiec jest biały, w czarne prążki i plamki; ogon prążkowany lub całkowicie biały, brzuch i czub są czarne. Samica jest podobna do samicy bażanta – jest w czarno-brązowy deseń, a pióra pokrywowe są czarne i brązowo obrzeżone, co przypomina łuski. Łatwy w hodowli.
Wymiary

długość ciała (L. nycthemera nycthemera):
- samiec: 120–125 cm, z czego ogon to 60–75 cm^[2]
- samiczka: 70–71 cm, z czego 24–32 cm to ogon^[2].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Biotop: Obrzeża gęstych lasów i dżungle bambusowe, głównie na wysokości 1500–2000 m n.p.m.
Lęgi: Kiśćce srebrzyste hodowane w wolierze w okresie gniazdowania muszą mieć do dyspozycji skrzynkę wypełnioną sianem lub słomą. Gdy mieszkają w ogrodzie, same zatroszczą się o gniazdo. Samice mogą rozmnażać się po roku, samce po dwóch.
Jaja: Samica znosi 6–8 jaj, które wysiaduje przez 25 dni^[6]. Pisklęta są wodzone przez kurę, czasami samiec jej w tym pomaga.

Status[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje kiśćca srebrzystego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako szeroko rozprzestrzeniony i wydaje się pospolity w odpowiednim dla niego środowisku. Liczebność populacji lokalnie spada ze względu na postępujące niszczenie siedlisk i nadmierne polowania^[4].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

ptaki obserwowane w Polsce, lecz nie zaliczone do polskiej awifauny

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Lophura nycthemera, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d McGowan, P.J.K. & Kirwan, G.M.: Silver Pheasant (Lophura nycthemera). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-10-06].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j D. Lepage: Silver Pheasant Lophura nycthemera. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-24]. (ang.).
↑ ^a ^b Lophura nycthemera, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Phasianini Horsfield, 1821 (wersja: 2020-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-29].
↑ ^a ^b Przemysław Busse (red.), Zygmunt Czarnecki, Andrzej Dyrcz, Maciej Gromadzki, Roman Hołyński, Alina Kowalska-Dyrcz, Jadwiga Machalska, Stanisław Manikowski, Bogumiła Olech: Ptaki. T. I. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 31–32, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.
↑ Aneks. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce do 31.12.2021, lecz nie zaliczone do awifauny krajowej. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2023-01-24].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2023-01-24]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Lophura nycthemera, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] McGowan, P.J.K. & Kirwan, G.M.: Silver Pheasant (Lophura nycthemera). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-10-06].

[avibase-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j D. Lepage: Silver Pheasant Lophura nycthemera. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-24]. (ang.).

[iucn-4] Lophura nycthemera, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-5] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Phasianini Horsfield, 1821 (wersja: 2020-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-29].

[mszptaki-6] Przemysław Busse (red.), Zygmunt Czarnecki, Andrzej Dyrcz, Maciej Gromadzki, Roman Hołyński, Alina Kowalska-Dyrcz, Jadwiga Machalska, Stanisław Manikowski, Bogumiła Olech: Ptaki. T. I. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 31–32, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.

[kfaneks-7] Aneks. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce do 31.12.2021, lecz nie zaliczone do awifauny krajowej. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2023-01-24].

[ioc-8] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2023-01-24]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]