Magazynek bębnowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Podójny magazynek bębnowy Beta C-Mag używany w karabinku M4A1

Magazynek bębnowy – rodzaj magazynka do broni palnej o dużej pojemności[1]. Magazynki bębnowe o kształcie cylindrycznym (podobnym do bębna) przechowują naboje ułożone spiralnie wokół środka magazynka, równolegle do lufy. Magazynki bębnowe konkurują z bardziej popularnymi magazynkami pudełkowymi, które mają mniejszą pojemność i przechowują naboje ułożone rzędowo[1]. Pojemność magazynków bębnowych jest różna, ale zazwyczaj mieści się w przedziale od 50 do 100 nabojów[1].

Historia i zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

XIX w.[edytuj | edytuj kod]

W 1853 roku Charles N. Tyler opatentował pierwszy obrotowy magazynek bębnowy[2], a pierwszy nowoczesny magazynek tego typu zaprojektował w 1871 roku William H. Elliot, lepiej znany jako wynalazca Remington Model 95[3][4].

XX w.[edytuj | edytuj kod]

Pistolety i karabiny[edytuj | edytuj kod]

Pistolet Luger z 32-nabojowym magazynkiem bębnowym

Do pistoletu Luger zaprojektowano magazynek bębnowy[5], chociaż pistolet ten zwykle był używany ze zwykłym magazynkiem pudełkowym na 8 nabojów; czasami wykorzystywano również eksperymentalny magazynek Schneckenmagazine („magazynek ślimakowy”) na 32 naboje[6].

Karabin Farquhar–Hill z magazynkiem bębnowym

Moubray G. Farquhar i Arthur H. Hill w 1915 roku złożyli wniosek o brytyjski patent na „Nowy lub ulepszony magazynek nabojowy do broni osobistej i karabinów maszynowych” na swój karabin Farquhar–Hill, który został zaakceptowany w 1919[7]. Karabin ten nigdy nie wyszedł jednak poza etap prototypu.

Pistolety maszynowe[edytuj | edytuj kod]

Standschütze Hellriegel M1915 wykorzystywał magazynek bębnowy z pasem utrzymującym naboje oraz lufę chłodzoną wodą
Żołnierz Armii Czerwonej uzbrojony w pistolet maszynowy PPSz z magazynkiem bębnowym prowadzi niemieckiego żołnierza do niewoli po bitwie stalingradzkiej, 1943

W 1915 roku Standschütze Hellriegel M1915, austro-węgierski pistolet maszynowy chłodzony wodą, został wyprodukowany podczas I wojny światowej w bardzo ograniczonej liczbie egzemplarzy[8].

Radziecki pistolet maszynowy PPD, pierwotnie zaprojektowany w 1934 roku przez Wasilija Diegtiariowa, mógł używać 35-nabojowego magazynka pudełkowego lub 71-nabojowego magazynka bębnowego skopiowanego z fińskiego pistoletu maszynowego Suomi KP/-31. Radziecki pistolet maszynowy PPSz-41, zaprojektowany w 1941 roku, który zastąpił PPD, był tańszą i bardziej niezawodną konstrukcją. Tak jak PPD, używał naboju 7,62 × 25 mm TT i mógł być zasilany zarówno z 35-nabojowego magazynka pudełkowego, jak i 71-nabojowego magazynka bębnowego, przy czym ten drugi był o wiele powszechniejszy[9].

Magazynki bębnowe na 50 i 100 naboi oraz magazynki pudełkowe na 20 i 30 naboi do pistoletu maszynowego Thompson

Pistolet maszynowy Thompson („Tommy gun”) wykorzystywał magazynek bębnowy w swojej klasycznej formie, ale magazynki bębnowe tej broni zostały porzucone w modelach z czasów II wojny światowej[10]. Thompson mógł używać 20- i 30-nabojowych magazynków pudełkowych albo 50-nabojowych cylindrycznych magazynków bębnowych; te ostatnie były znane jako „bębny L”, ponieważ „L” to rzymska cyfra 50[11]. Dostępny był także 100-nabojowy magazynek „bęben C” (cyfra rzymska oznaczająca 100), ale ważył ponad osiem funtów i zwiększał całkowitą masę broni do prawie 9,1 kg.[11] Warianty M1928 Navy i M1928A1, używane przez US Navy i US Marine Corps, również mogły wykorzystywać magazynki bębnowe, ale standardowe magazynki pudełkowe były bardziej popularne ze względu na dużą masę magazynków bębnowych i ich tendencję do zacinania się[12].

Karabiny maszynowe[edytuj | edytuj kod]

Żołnierz Waffen SS z 12 Dywizji Pancernej SS „Hitlerjugend” z karabinem maszynowym MG 42 wyposażonym w magazynek bębnowy pasowy

Przykładem karabinu maszynowego z opcjonalnym magazynkiem bębnowym, zawierającym zakładkę startową i pas do przytrzymywania nabojów o pojemności 50 pocisków, jest MG 42, uniwersalny karabin maszynowy na nabój 7,92 × 57 mm Mauser zaprojektowany w nazistowskich Niemczech i szeroko używany przez Wehrmacht oraz Waffen SS w drugiej połowie II wojny światowej. 50-nabojowy Gurttrommel (bęben pasowy) był używany również w poprzednim niemieckim uniwersalnym karabinie maszynowym MG 34[13].

Magazynki talerzowe[edytuj | edytuj kod]

Magazynek talerzowy używany w karabinie maszynowym Lewis

Magazynki talerzowe są często zaliczane do magazynków bębnowych. Magazynek talerzowy różni się od standardowych magazynków bębnowych tym, że naboje są w nim przechowywane prostopadle do linii lufy, a nie równolegle i zwykle są montowane na górze broni. Ten typ magazynka jest używany w starszej broni, takiej jak karabin maszynowy Lewis, Vickers K czy Bren (tylko w wersji przeciwlotniczej)[14], lekkim karabinie maszynowym Diegtiariowa i pistolecie maszynowym American-180. Bardzo nietypowe rozwiązanie zastosowano w japońskim karabinie maszynowym Typ 89 zasilanym z dwóch 45-nabojowych magazynków talerzowych w kształcie ćwiartki okręgu (każdy magazynek miał miejsce na dziewięć 5-nabojowych ładowników do osobnego wymieniania)[15].

XXI w.[edytuj | edytuj kod]

Przekrój magazynka Beta C wypełnionego 100 nabojami
Przekrój pustego magazynka Beta C

Współcześnie produkowane są magazynki bębnowe dla różnych rodzajów broni palnej, w tym m.in. Ruger Mini-14, karabinku AK i jego wariantach, broni na magazynki STANAG oraz w pistolecie maszynowym H&K MP5 (rzadko używany)[5].

Magazynki bębnowe zdobyły niegdyś złą sławę z powodu problemów związanych z zawodnością, takich jak zacięcia, lecz udoskonalenia technologiczne zaowocowały ich lepszą wydajnością, a jednocześnie obniżyły koszty produkcji[16]. W rezultacie magazynki bębnowe stały się bardziej powszechne na rynku cywilnym w Stanach Zjednoczonych, chociaż są znacznie mniej powszechne niż standardowe magazynki pudełkowe o mniejszej pojemności[16]. W 2019 roku blisko sześciu producentów w Stanach Zjednoczonych produkowało magazynki bębnowe, sprzedając je w cenie około 100 dolarów za sztukę[16]. Wśród producentów znalazły się takie firmy jak KCI USA czy Magpul Industries; ta druga produkuje magazynki bębnowe zarówno do użytku cywilnego, jak i wojskowego[16].

Sytuacja prawna w Stanach Zjednoczonych[edytuj | edytuj kod]

Magazynki bębnowe zostały użyte w wielu głośnych masowych strzelaninach w Stanach Zjednoczonych, co podsyciło wezwania do zakazania magazynków bębnowych i innych magazynków o dużej pojemności na rynku cywilnym[16]. Magazynki bębnowe zostały użyte podczas strzelaniny w Aurorze w 2012 roku[17][18], w Las Vegas w 2017 roku i w Dayton w 2019, umożliwiając przestępcom wystrzelenie dziesiątek nabojów w bardzo krótkich odstępach czasu, bez konieczności zatrzymywania się w celu przeładowania[16][19]. Eksperci wskazali ograniczenia w dostępności magazynków o dużej pojemności jako czynnik, który może sprawić, że masowe strzelaniny staną się mniej śmiercionośne[19].

W latach 1994–2004 ustawa federalna Federal Assault Weapons Ban zakazywała na obszarze całych Stanów Zjednoczonych produkowania nowych magazynków mieszczących powyżej 10 naboi[5][16]. Po wygaśnięciu tego aktu prawnego nie ma obecnie ogólnokrajowego zakazu posiadania magazynków bębnowych, które są uznawane za akcesoria do broni palnej podlegające regulacji[16]. Jednak od 2023 roku dwanaście stanów (Kalifornia, Kolorado, Connecticut, Delaware, Hawaje, Massachusetts, New Jersey, Nowy Jork, Oregon, Rhode Island, Vermont, Waszyngton)[16] oraz Dystrykt Kolumbii[19][20] ustanowiły własny limit pojemności magazynków.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Walker 2013 ↓, s. 229–230
  2. ↑ US 9701, "Improvement in repeating fire-arms". patents.google.com. [dostęp 2024-02-24]. (ang.).
  3. ↑ U.S. patent 111827A. patents.google.com. [dostęp 2024-02-24]. (ang.).
  4. ↑ U.S. patent 118916A. patents.google.com. [dostęp 2024-02-24]. (ang.).
  5. ↑ a b c Walker 2013 ↓, s. 230
  6. ↑ Luger Parabellum Modell 1908. weltkrieg2.de. [dostęp 2024-02-24]. (niem.).
  7. ↑ GB 191508172A, "A New or Improved Cartridge Magazine for Small Arms and Machine Guns.". Espacenet. [dostęp 2024-02-24]. (ang.).
  8. ↑ Michał Banach: Zapomniany Standschütze Hellriegel M1915. smartage.pl, 27.11.2017. [dostęp 2024-02-24].
  9. ↑ Yenne 2009 ↓, s. 208.
  10. ↑ Yenne 2009 ↓, s. 7, 117, 208.
  11. ↑ a b Yenne 2009 ↓, s. 48
  12. ↑ Yenne 2009 ↓, s. 86.
  13. ↑ MG 34/42 50 round drum magazine – Gurttrommel 34 – h.q.u. 44. fjm44.com. [dostęp 2024-02-24]. (ang.).
  14. ↑ zdjęcie. cairdpublications.com. [dostęp 2024-02-24].
  15. ↑ 7.7 mm Type 89 Dual Flexible Japanese machine gun. LandmarkScout, 15.11.2023. [dostęp 2024-02-24]. (ang.).
  16. ↑ a b c d e f g h i Ben Kesling, Zusha Elinson: Mass Shootings Draw Attention to 'Drum Magazines'. The Wall Street Journal, 16.08.2019. [dostęp 2024-02-24]. (ang.).
  17. ↑ Matt Pearce: Gun's magazine shaped the pace of Colorado theater massacre. Los Angeles Times, 22.07.2012. [dostęp 2024-02-24]. (ang.).
  18. ↑ Erica Goode: Rifle Used in Killings, America's Most Popular, Highlights Regulation Debate. The New York Times, 16.12.2012. [dostęp 2024-02-24]. (ang.).
  19. ↑ a b c Griff Witte: As mass shootings rise, experts say high-capacity magazines should be the focus. The Washington Post, 18.08.2019. [dostęp 2024-02-24]. (ang.).
  20. ↑ States With Magazine Restrictions. wisevoter, 14.06.2013. [dostęp 2024-02-24]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Bill Yenne: Tommy Gun: How General Thompson's Submachine Gun Wrote History. Thomas Dunne Books, 2009. (ang.).
  • Robert E. Walker: Cartridges and Firearm Identification. CRC Press, 2013. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Magazynek_bębnowy&oldid=73470760”