Montepulciano (winorośl)
Kiść winogron montepulciano | |
Gatunek |
winorośl właściwa |
---|---|
Pochodzenie |
Włochy (Abruzja)[1] |
Ważne regiony uprawy | |
Identyfikator VIVC |
7949 |
Przeznaczenie owoców |
wino |
Kolor skórki |
granatowoczarny |
Cechy uprawowe | |
Dojrzewanie |
późne |
Montepulciano – czerwony szczep winorośli, pochodzący z Włoch[2], przypuszczalnie z Abruzji[1]. Montepulciano jest czwartą pod względem powierzchni winnic z odmian uprawianych we Włoszech, po sangiovese, catarratto bianco i trebbiano[3][4]. Areał upraw podlega niewielkim wahaniom: w 2000 roku wynosił 29 828 ha, w 1990 – 31 000 ha[4][1]. Niewiele mniejszy obszar jest obsadzony odmianami barbera i merlot[3][4].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Winorośl dojrzewa późno[1][5]. Grona cechują się żywym kolorem i ilością cukrów pozwalającą na osiągnięcie dość wysokiego poziomu alkoholu[6]. Odmiana jest plenna[1]. Poziom kwasów uchodzi za niski[7]. Uprawa na zboczach sprzyja koncentracji tanin[8]. Montepulciano cechuje się wysoką odpornością na choroby grzybowe[1].
Wina
[edytuj | edytuj kod]Czerwone wina na bazie montepulciano cechują się intensywnym kolorem, niską kwasowością i przyjemnym poziomem tanin[5][7][9]. W zależności od położenia winnicy (nachylenie sprzyja koncentracji aromatu) i metody produkcji montepulciano daje zarówno świeże, bardzo owocowe wina, do picia jako młode albo pełniejsze, z wyraźniejszymi garbnikami, nadające się do starzenia nawet do 20 lat[5][7][10][11]. Z montepulciano wytwarza się także wina różowe określane mianem cerasuolo („czereśniowe”), o intensywnie różowoczerwonym kolorze i stosunkowo wysokim poziomie alkoholu[8][12][10][11].
Wewnątrz apelacji Montepulciano d'Abruzzo wyróżniono w 2003 roku w prowincji Teramo podapelację najwyższej włoskiej klasy DOCG Montepulciano d'Abruzzo Colline Teramane, z której wina muszą przynajmniej w 90% składać się z montepulciano[8][13][14].
Cenione toskańskie vino nobile di montepulciano swoją nazwę bierze od miejscowości Montepulciano, a nie od szczepu winogron i jest tłoczone w przynajmniej 70% z winogron sangiovese[1][15][9].
Rozpowszechnienie
[edytuj | edytuj kod]Szczep montepulciano jest typowy dla środkowych Włoch. Montepulciano to najpopularniejsza odmiana winorośli w Abruzji[5][7][12]. Wina z niej wytwarzane w czterech prowincjach i spełniające wymagania jakościowe mają prawo do oznaczenia Montepulciano d'Abruzzo DOC[9][10]. W 2007 roku wyprodukowano 800 000 hl wina Montepulciano d'Abruzzo DOC (drugie we Włoszech po Chianti DOCG)[16]. Od 2002 wino z okolic Teramo wyróżniono apelacją DOCG Montepulciano d'Abruzzo Colline Teramane[1]. Odmiana jest uprawiana także w Emilii, Marche (wina rosso conero i rosso piceno) oraz w Molise (wino biferno), Apulii i Lacjum[9][12][13]. W położonych bardziej na północ Umbrii i Toskanii udaje się gorzej[1].
Winnice obsadzone montepulciano istnieją na niewielką skalę w regionie Auckland na nowozelandzkiej Wyspie Północnej[17], w Kalifornii (30 ha w 2008, hrabstwa Mendocino i Lake)[18], Australii i na Malcie[1].
Synonimy
[edytuj | edytuj kod]Zarejestrowane są następujące synonimy dla montepulciano, przy czym niektóre z nich są mylące: cordicso, cordiscio, cordisco, cordisio, monte pulciano, montepulciano cordesco, montepulciano d'abruzzo, montepulciano di torre de passeri, montepulciano primatico, montepuliciano, montepuliciano crni, morellone (kojarzące się z morellino, synonimem sangiovese), premutico, primaticcio, primitivo (istnieje odmiana primitivo), primutico, s. giovese, sangiovese cardisco, sangiovese cordisco, sangiovetto, torre dei passeri, uva abruzzese, uva abruzzi[2].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j Jancis Robinson, Julia Harding, José Vouillamoz: Wine Grapes. HarperCollinsPublishers, 2012, s. 654-655. ISBN 978-0-06-220636-7. (ang.).
- ↑ a b Montepulciano w bazie danych Instytutu Hodowli Winorośli Geilweilerhof. [dostęp 2013-01-30]. (ang.).
- ↑ a b Tutto vino 2008 ↓, s. 39.
- ↑ a b c Supp i Maus 2009 ↓, s. 343.
- ↑ a b c d Stevenson 2005 ↓, s. 41.
- ↑ Supp i Maus 2009 ↓, s. 431.
- ↑ a b c d Supp i Maus 2009 ↓, s. 432.
- ↑ a b c Supp i Maus 2009 ↓, s. 433.
- ↑ a b c d Stuart Walton, Brian Glover: The Ultimate Encyclopedia of Wine, Beer, Spirits and Liqueurs. Hermes House, 1999, s. 90-92. ISBN 1-84038-085-3. (ang.).
- ↑ a b c Tutto vino 2008 ↓, s. 720.
- ↑ a b Stevenson 2005 ↓, s. 291.
- ↑ a b c Tutto vino 2008 ↓, s. 49.
- ↑ a b Hugh Johnson, Jancis Robinson: Wielki atlas świata win. Buchmann, 2008, s. 176. ISBN 978-83-7670-164-6. (pol.).
- ↑ Tutto vino 2008 ↓, s. 722.
- ↑ Tutto vino 2008 ↓, s. 611.
- ↑ Supp i Maus 2009 ↓, s. 341.
- ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 600.
- ↑ Karen MacNeil: The Wine Bible. Nowy Jork: Workman Publishing, 2001, s. 702. ISBN 978-1-56305-434-1. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Eckhard Supp, Steffen Maus: Włochy. W: André Dominé: Wino. Wyd. 2. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009. ISBN 978-83-7626-712-8. (pol.).
- Tom Stevenson: The Sotheby's Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).
- Tutto vino. Guida complete ai vini d'Italia. Florencja: Giunti Editori, 2008. ISBN 978-88-440-3610-2. (wł.).