Mostowice

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mostowice
wieś
Ilustracja
Kościół Narodzenia NMP w Mostowicach
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

kłodzki

Gmina

Bystrzyca Kłodzka

Wysokość

660-720[2] m n.p.m.

Liczba ludności (VI 2021)

16

Strefa numeracyjna

74

Kod pocztowy

57-517[3]

Tablice rejestracyjne

DKL

SIMC

0851442

Położenie na mapie gminy Bystrzyca Kłodzka
Mapa konturowa gminy Bystrzyca Kłodzka, po lewej znajduje się punkt z opisem „Mostowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Mostowice”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Mostowice”
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego
Mapa konturowa powiatu kłodzkiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Mostowice”
Ziemia50°16′30″N 16°28′54″E/50,275000 16,481667[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Przejście graniczne Mostowice-Orlické Záhoří
Dom nr 7 w Mostowicach

Mostowice (niem. Langenbrück) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka.

W przeszłości do wsi należał przysiółek Trójka (niem. Dreihäuser)[4]. Obecnie nazwa niestandaryzowana, przysiółek wyludniony w granicach wsi.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Mostowice położone są w Sudetach Środkowych około 15 km na południowy zachód od Bystrzycy Kłodzkiej, nad lewym brzegiem Dzikiej Orlicy, w górnej części Doliny Dzikiej Orlicy, między Górami Bystrzyckimi na północnym wschodzie a Górami Orlickimi (czes. Orlicke hory) na południowym zachodzie przy granicy z Czechami[2].

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Mostowice to rozciągnięta, niewielka, przygraniczna wieś łańcuchowa, położona u południowo-zachodniego zbocza Gór Bystrzyckich[2]. Wieś o charakterze turystycznym z luźną zabudową. Budynki położone w większości po jednej stronie drogi. Jest to wieś zanikająca, większość zabudowań jest w złym stanie, a po niektórych obejściach gospodarczych zostały już tylko fragmenty fundamentów[2]. Miejscowość posiada dobre warunki klimatyczne i wypoczynkowe, położona jest w pobliżu dużego ośrodka sportów zimowych Zieleńca. Otoczenie wsi stanowią rozległe półdzikie górskie łąki, a wzniesienia porastają lasy świerkowe regla dolnego[2]. Z wielu miejsc roztacza się panorama na najwyższą część Gór Orlickich. We wsi zachował się zabytkowy późnobarokowy kościół, kilka chałup mieszkalnych z XIX wieku o wyraźnie czeskich wpływach oraz piaskowcowa figura św. Jana Nepomucena z końca XVIII wieku[2].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Początkiem Mostowic była strażnica powstała pod koniec XVI wieku w celu powstrzymywania panów czeskich, którzy często zapuszczali się na łowy w lasy hrabstwa kłodzkiego[5]. Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z 1596 roku, osada wchodziła wówczas w skład dóbr zamku Szczerba[5]. W 1684 roku wieś przeszła w ręce prywatne, a w końcu XVIII wieku była największą osadą w Dolinie Dzikiej Orlicy, rozwijającą się w ścisłym związku z sąsiednim osadami. W 1840 roku przeszła w posiadanie księżnej Marianny Orańskiej[5]. W okresie tym nastąpił znaczny rozwój wsi, powstał tartak, browar, wytwórnia zapałek, mała fabryka drewnianych zabawek, dwa młyny wodne, urząd celny oraz jedyna w Prusach szlifiernia z płuczką kamieni ozdobnych i szlachetnych, używanych do wyrobów biżuterii[5]. Na przełomie XIX i XX wieku wieś była najbardziej uprzemysłowioną miejscowością w Dolinie Dzikiej Orlicy[5]. Pod koniec XIX wieku nastąpił znaczny napływ turystów i letników, w 1910 roku we wsi mieszkało 598 mieszkańców. Po II wojnie światowej polityka osiedleńcza doprowadziła do niekorzystnych zmian w regionie Gór Bystrzyckich[2]. W miejsce wysiedlonych Niemców i Czechów osiedlono na Ziemiach Zachodnich mieszkańców wschodnich terenów przedwojennej Polski, włączonych do Związku Radzieckiego. Nowi przybysze nie posiadali umiejętności gospodarowania w trudnych warunkach górskich, również nie potrafili kontynuować letniskowych tradycji wsi[5]. Stało się to przyczyną postępującego upadku rolnictwa w tym terenie, i wyludniania się wiosek górskich[5]. Na początku XXI wieku we wsi mieszkało poniżej 30 mieszkańców.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest obiekt:[6].

  • późnobarokowy kościół pw. Narodzenia NMP, filialny z 1781, jednonawowy, nakryty blaszanym dachem dwuspadowym z wieżą o cebulastym hełmie z 1790 roku otoczony niskim murem[5]. Wnętrze nakrywa płaski drewniany strop. W ołtarzu głównym znajduje się duży tytułowy obraz z końca XVIII wieku. Z lewej strony stoi ołtarz Serca Pana Jezusa z końca XVIII w. z postacią Jezusa w dość ozdobnym obramieniu, z prawej - skromna ambona z 1782[5]. Wnętrze kościoła wyróżniają duże obrazy Drogi Krzyżowej z początku XIX w.

Inne zabytki[2]:

  • krzyże i przydrożne figury z XIX w.,
  • budynki mieszkalne z XIX wieku o czeskich wpływach budownictwa.

Byłe przejście graniczne[edytuj | edytuj kod]

Do 21 grudnia 2007 roku funkcjonowało drogowe przejście graniczne Mostowice-Orlické Záhoří, które na mocy układu z Schengen zostało zlikwidowane. Obecnie przekraczać granicę można w dowolnym miejscu.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 83584
  2. ↑ a b c d e f g h Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 14: Góry Bystrzyckie i Orlickie. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, s. 139-141. ISBN 83-7005-340-8.
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 806 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ Zarządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 15 grudnia 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2023-07-31].
  5. ↑ a b c d e f g h i Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, s. 381. ISBN 978-83-89188-95-3.
  6. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 63. [dostęp 2012-08-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 marca 2017)].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Gmina Bystrzyca Kłodzka
Miasto
Części miasta
Wsie
Przysiółki wsi
Kolonie
Osady
Pozostałe
miejscowości

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mostowice&oldid=73471149”