Nektarnik malachitowy

Nektarnik malachitowy
	Nectarinia famosa
	(Linnaeus, 1766)
	; Samiec na gałęzi
	; Samica na kwiatku
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	nektarniki
Rodzaj	Nectarinia
Gatunek	nektarnik malachitowy
Synonimy
	Certhia famosa Linnaeus, 1766;
	Certhia famosa Linnaeus, 1766;
Podgatunki
	N. f. cupreonitens Shelley, 1876; N. f. famosa (Linnaeus, 1766);
	N. f. cupreonitens Shelley, 1876; N. f. famosa (Linnaeus, 1766);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nektarnik malachitowy^[4], nektarnik żółtoboczny^[5] (Nectarinia famosa) – gatunek drobnego, acz długiego ptaka z rodziny nektarników (Nectariniidae). Występuje we wschodniej i południowej Afryce. Nie jest zagrożony.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnia się dwa podgatunki N. famosa^[6]^[2]:

N. famosa cupreonitens – Erytrea i Etiopia do wschodniej Zambii, północnego Malawi i północnego Mozambiku.
N. famosa famosa – wschodnie Zimbabwe, zachodni Mozambik i RPA.

Proponowane podgatunki subfamosa, centralis i aeneigularis zostały uznane za nieodróżnialne od cupreonitens; podgatunek major zsynonimizowano z podgatunkiem nominatywnym^[2].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Nektarnik malachitowy występuje w Afryce w izolowanych populacjach rozsianych od Etiopii do południowej RPA. Nie jest zagrożony. Jego zasięg występowania (Extent of occurrence, EOO) zajmuje około 6 020 000 km²^[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała samca wynosi 24–27 cm, natomiast samicy 13–15 cm. Rozpiętość skrzydeł 18–23 cm. Samiec osiąga masę ciała 14–23 g, samica 8,5–17 g. Bardzo wyraźny dymorfizm płciowy. Długi, czarny i zagięty do dołu dziób. Samiec metalicznie zielony z niebieskawą piersią. Ma czarne lotki i dwie środkowe sterówki. Są one znacznie wydłużone. Nogi również czarne. Samica brązowo-szarooliwkowa, nie wyróżnia się. Ale pomimo tego ma długi czarny dziób. W locie widoczne białe zewnętrzne sterówki.

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Zamieszkuje zazwyczaj bezdrzewne tereny trawiaste z połaciami kwitnących krzewów. Często można go zobaczyć w parkach i ogrodach. Bardzo agresywnie broni swoich lęgów i żerowisk przed rywalami i innymi ptakami. Najczęściej można usłyszeć donośne, powtarzane i piskliwe czip. Piosenka to przyśpieszający ciąg sylaby czip. Żywi się nektarem wielu gatunków kwiatów, ponadto łowi pająki i owady, zwłaszcza dla piskląt. Wyprowadza 2 lub 3 lęgi. Buduje w drzewie lub na krzewie gniazdo o owalnym kształcie. Budulec to trawa, liście, patyki, korzonki i wyściółka z piór. Swoje 1–3 jaja wysiaduje przez 11–14 dni. Młode potrafią latać po 15–17 dniach.

Status[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje nektarnika malachitowego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako lokalnie pospolity w dogodnym dla niego środowisku. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Nectarinia famosa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Malachite Sunbird (Nectarinia famosa). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-10)]. (ang.).
↑ ^a ^b Nectarinia famosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Nectariniidae Vigors, 1825 – nektarniki – Sunbirds (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-07].
↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 353, 1999.
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Dippers, leafbirds, flowerpeckers, sunbirds. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-08]. (ang.).
↑ Species factsheet: Nectarinia famosa. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-02-08]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

D. Chandler, D. Couzens, E. Dunn, J. Elphic, R. Hume i inni: Ptaki. Warszawa: MULTICO, 2008, seria: Fakty o zwierzętach świata. ISBN 978-83-7073-583-8.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Nectarinia famosa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Malachite Sunbird (Nectarinia famosa). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-10)]. (ang.).

[iucn-3] Nectarinia famosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Nectariniidae Vigors, 1825 – nektarniki – Sunbirds (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-07].

[Mielczarek&Cichocki-5] P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 353, 1999.

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Dippers, leafbirds, flowerpeckers, sunbirds. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-08]. (ang.).

[birdlife-7] Species factsheet: Nectarinia famosa. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-02-08]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]