Patersonia

*Patersonia*
	; Patersonia sericea
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	kosaćcowate
Rodzaj	Patersonia
	Nazwa systematyczna
	Patersonia R. Brown; Bot. Mag. ad t. 1041. 1 Aug 1807
	Typ nomenklatoryczny
	P. sericea R. Brown
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Patersonia – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Obejmuje 24^[4]–25^[5] gatunków. Rośliny te występują w większości w Australii, gdzie rośnie 17 gatunków będących endemitami tego kontynentu^[4] (skupiają się przy tym wzdłuż jego obrzeży – brak ich w rozległej części centralnej^[2]), poza tym gatunki z tego rodzaju rosną w górach na wyspach Archipelagu Malajskiego, Nowej Gwinei, jeden gatunek obecny jest na Nowej Kaledonii^[5]^[4]^[6]. Rośliny zasiedlają siedliska otwarte^[2]. Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Byliny średnich i małych rozmiarów z kłączami drewniejącymi, czasem także cechującymi się przyrostem wtórnym^[6].
Liście: Mieczowate, równowąskie^[6].
Kwiaty: Siedzące, skupione na szczycie nierozgałęzionej łodygi w szczytowy kwiatostan. Listki okwiatu zróżnicowane – zewnętrzne okazałe i barwne (w kolorze niebieskim do fioletowego, rzadko żółte), u nasady tworzące długą rurkę, w górze rozpostarte szeroko. Wewnętrzny okółek zredukowany do łusek lub całkowicie. Nitki pręcików częściowo lub całkowicie zrośnięte. Słupek na szczycie rozdzielony na trzy, szerokie i frędzlowate na brzegach łatki^[6]^[2].
Owoce: Walcowate torebki zawierające nasiona kanciaste do elipsoidalnych^[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj z monotypowej podrodziny Patersonoideae z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)^[7]. Podrodzina jest siostrzana dla większości podrodzin w obrębie kosaćcowatych, starsze linie rozwojowe w obrębie rodziny stanowią tylko podrodziny Isophysidoideae i Iridoideae^[2].

Wykaz gatunków^[5]

Patersonia argyrea D.A.Cooke
Patersonia babianoides Benth.
Patersonia borneensis Stapf
Patersonia drummondii F.Muell. ex Benth.
Patersonia fragilis (Labill.) Asch. & Graebn.
Patersonia glabrata R.Br.
Patersonia graminea Benth.
Patersonia inaequalis Benth.
Patersonia inflexa Goldblatt
Patersonia juncea Lindl.
Patersonia lanata R.Br.
Patersonia limbata Endl.
Patersonia lowii Stapf
Patersonia macrantha Benth.
Patersonia maxwellii (F.Muell.) F.Muell. ex Benth.
Patersonia neocaledonica Goldblatt & J.C.Manning
Patersonia novoguineensis Gibbs
Patersonia occidentalis R.Br.
Patersonia philippinensis Goldblatt
Patersonia pygmaea Lindl.
Patersonia rudis Endl.
Patersonia sericea R.Br.
Patersonia spirafolia Keighery
Patersonia sumatrensis Goldblatt
Patersonia umbrosa Endl.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-02-04] (ang.).
↑ ^a ^b Patersonia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2020-02-04]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 686, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c Patersonia R.Br.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-02-04].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. III. Flowering Plants · Monocotyledons Lilianae (except Orchidaceae). Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 313, 319. ISBN 978-3-642-08377-8.
↑ Genus: Patersonia R. Br.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-02-04].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-02-04] (ang.).

[ing-3] Patersonia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2020-02-04]. (ang.).

[mabb-4] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 686, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[pow-5] Patersonia R.Br.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-02-04].

[kubitzki-6] K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. III. Flowering Plants · Monocotyledons Lilianae (except Orchidaceae). Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 313, 319. ISBN 978-3-642-08377-8.

[grin-7] Genus: Patersonia R. Br.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-02-04].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]