Plac Powstańców Wielkopolskich we Wrocławiu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
plac Powstańców Wielkopolskich
Nadodrze
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wrocław

Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „plac Powstańców Wielkopolskich”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „plac Powstańców Wielkopolskich”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „plac Powstańców Wielkopolskich”
51°07′28,295″N 17°02′05,871″E/51,124526 17,034964
Plac, w tle szpital[a].
Ul. Trzebnicka (widok z wiaduktu).
Dworzec Wrocław Nadodrze[b].
Szalet.

Plac Powstańców Wielkopolskich (Trebnitzer Platz, Trzebnicki, Nadodrze[c]) – plac położony we Wrocławiu na osiedlu: częściowo Nadodrze (dawniej Przedmieście Odrzańskie, Oder Vorstadt), a częściowo Kleczków, w obrębie dzielnic: Śródmieście i Psie Pole. Plac ma kształt zbliżony do trapezu. Uznawany jest za ważny węzeł komunikacyjny miasta[1][2].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Obszar na którym położony jest plac włączony został do miasta w 1808 roku. W 1868 r. przeprowadzono inwestycję obejmującą budowę Kolei Prawego Brzegu Odry, w ramach której wybudowano w tym rejonie dworzec kolejowy Wrocław Nadodrze[b][1][3][4][5]. Ta inwestycja miała decydujący wpływ na obecny kształt placu, położonego na południe od linii kolejowej i wiaduktu nad ulicą Trzebnicką[1]. Ulica ta stanowiła początkowy fragment tzw. Szosy Trzebnickiej, łącząc plac Świętego Macieja z Mostami Trzebnickimi[6][7]. W rejonie placu łączy się ona z ulicą Olbińską, skróconą w związku z budową linii kolejowej. Tu niegdyś znajdowała się jedna z rogatek miejskich Wrocławia[6][8].

Za tą ulicą wschodnią pierzeję placu stanowi gmach Szpitala Zarządu Służby Zdrowa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Budynki powstały w latach 1848-1852 na potrzeby utworzonego tu przytułku fundacji Claassena[1][6][9]. Rozbudowa kompleksu nastąpiła w latach 1894-1895. Po II wojnie światowej obiekty przekazano Ministerstwu Spraw Wewnętrznych, które przeznaczyło je dla potrzeb utworzenia szpitala resortowego[d][1][9]. Budynki i zespół parkowy wpisane są do rejestru zabytków[a][10].

Ulice i zabudowa[edytuj | edytuj kod]

Do placu przypisane są ulice o długości ok. 305 m[2]. Jak wyżej wspomniano na wschód od placu przebiega z południa na północ ulica Trzebnicka, a także bierze swój początek ulica Ołbińska. Na południowym zachodzie placu w kierunku południowym (równolegle do ulicy Trzebnickiej) wychodzi z placu ulica Bolesława Chrobrego. Południowa i południowo-zachodnia pierzeja zabudowane są kamienicami czynszowymi z końca XIX wieku. Na północy przebiega wyżej opisana linia kolejowa[e] z Wrocławia do Oleśnicy i dalej między innymi na Górny Śląsk. Natomiast na zachodzie plac łączy się z placem Stanisława Staszica, którego centralny obszar zajmuje Park Stanisława Staszica. W północno-zachodnim narożniku położony jest dworzec kolejowy Wrocław Nadodrze[b][1][2][6][7][8][11][12][13][14]. Tu także zlokalizowane są przystanki autobusowe do obsługi połączeń lokalnych[15]. Z placu wybiegają liczne linie tramwajowe: na północ ulicą Trzebnicką, na wschód ulicą Słowiańską oraz Ołbińską do zajezdni nr 3, na południe ulicą Bolesława Chrobrego, na południowy wschód przez plac Stanisława Staszica. Torowiska okalają także centralny kwartał placu. Na samym placu zlokalizowano przystanki stanowiące dla dworca centrum przesiadkowe dla pasażerów. Przypisano im nazwę Dworzec Nadodrze[16][17]. Na placu znajduje się szalet miejski[18].

Nazwy placu[edytuj | edytuj kod]

Plac w swojej historii nosił następujące nazwy[1]:

  • Trebnitzer Platz
  • Trzebnicki
  • Nadodrze[c]
  • Plac Powstańców Wielkopolskich.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Do rejestru zabytków z kompleksu szpitalnego wpisane są jako zabytki: budynki oznaczone jako "A" i "B" oraz układ zieleni wysokiej ogrodu przyszpitalnego. Wpis dokonany został 30.05.1992 r. pod nr A/2481/477/Wm.
  2. a b c Dworzec kolejowy Wrocław Nadodrze położony jest przy placu Stanisława Staszica. Został uznany za zabytek i wpisany do rejestru zabytków 21.01.1977 r. pod nr A/2500/344/Wm.
  3. a b W powołanej tu Encyklopedii Wrocławia jako jedna z wcześniejszych nazw podana jest nazwa Nadodze, co wydaje się oczywistym błędem drukarskim; prawidłowo jest Nadodrze.
  4. Adres obiektów szpitala: ulica Ołbińska 32. W powołanej tu Encyklopedii Wrocławia, w haśle ulica Trzebnicka (s. 921), przypisano tym budynkom numery 25-27. Nie jest jednak wskazane o którą ulicę chodzi i czy są ta adresy historyczne z tamtego okresu, czy późniejsze.
  5. Linia kolejowa nr 143.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g Harasimowicz 2006 ↓, s. 711-712 (Powstańców Wielkopolskich, plac).
  2. a b c ZDiUM 2016 ↓, s. poz. 3399 (Powstańców Wielkopolskich plac).
  3. Harasimowicz 2006 ↓, s. 385 (Kolej Prawego Brzegu Odry).
  4. Harasimowicz 2006 ↓, s. 985-986 (Wrocławski Węzeł Kolejowy).
  5. Harasimowicz 2006 ↓, s. 169 (Dworzec kolejowy Wrocław Nadodrze).
  6. a b c d Harasimowicz 2006 ↓, s. 921 (Trzebnicka, ulica).
  7. a b ZDiUM 2016 ↓, s. poz. 4530 (Trzebnicka).
  8. a b Harasimowicz 2006 ↓, s. 621 (Ołbińska, ulica).
  9. a b Harasimowicz 2006 ↓, s. 873 (Szpital Zarządu Służby Zdrowa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych).
  10. NID 2015 ↓, s. 210.
  11. Harasimowicz 2006 ↓, s. 833-834 (Staszuica Stanisława, plac).
  12. ZDiUM 2016 ↓, s. poz. 2887 (Ołbińska).
  13. ZDiUM 2016 ↓, s. poz. 4061-4065 (Staszica Stanisława plac).
  14. ZDiUM 2016 ↓, s. poz. 532 (Chrobrego Bolesława).
  15. Harasimowicz 2006 ↓, s. 392-393 (Komunikacja Samochodowa).
  16. Przystanek Dworzec Nadodrze 2016 ↓.
  17. Schematy 2016 ↓.
  18. Toalety 2015 ↓.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]