Premierzy Japonii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Premiera Japonii mianuje cesarz po desygnowaniu go przez parlament Japonii (Kokkai) spośród swoich członków. Następnie, po otrzymaniu wotum zaufania w Izbie Reprezentantów, obejmuje on swój urząd. Premier, jako szef gabinetu, wyznacza i dymisjonuje ministrów stanu. Obecny urząd premiera działa na mocy konstytucji z 1946 roku (weszła w życie 3 maja 1947 roku).

Z 62 premierów 15 ukończyło Uniwersytet Tokijski[1].

Oficjalna rezydencja premiera[edytuj | edytuj kod]

Oficjalna rezydencja premiera (Naikaku-sōridaijin Kantei)[2] (powszechnie używany skrót: Kantei) znajduje się w kwartale rządowym Nagata-chō[a], w pobliżu gmachu parlamentu (Kokkai-gijidō), w dzielnicy Chiyoda.

Cesarstwo Japonii (1868-1947)[edytuj | edytuj kod]

Okres Meiji (1868-1912)[edytuj | edytuj kod]

# Premier Kadencja Partia polityczna Rząd
Portret Nazwisko i imię Od Do
1 Itō Hirobumi
伊藤 博文
(1841–1909)
22 grudnia 1885 30 kwietnia 1888 bezpartyjny Pierwszy rząd Hirobumiego Itō
2 Kuroda Kiyotaka
黒田 清隆
(1840–1900)
30 kwietnia 1888 25 października 1889 bezpartyjny Rząd Kiyotakiego Kurody
Sanjō Sanetomi
三條 實美
(1837–1891)
25 października 1889 24 grudnia 1889 bezpartyjny
3 Yamagata Aritomo
山縣 有朋
(1838–1922)
24 grudnia 1889 6 maja 1891 bezpartyjny Pierwszy rząd Aritomo Yamagaty
4 Matsukata Masayoshi
松方 正義
(1835–1924)
6 maja 1891 8 sierpnia 1892 bezpartyjny Pierwszy rząd Masayoshiego Matsukaty
(1) Itō Hirobumi
伊藤 博文
(1841–1909)
8 sierpnia 1892 31 sierpnia 1896 bezpartyjny Drugi rząd Hirobumiego Itō
Kuroda Kiyotaka
黑田 清隆
(1840–1900)
31 sierpnia 1896 18 września 1896 bezpartyjny
(4) Matsukata Masayoshi
松方 正義
(1835–1924)
18 września 1896 12 stycznia 1898 bezpartyjny Drugi rząd Masayoshiego Matsukaty
(1) Itō Hirobumi
伊藤 博文
(1841–1909)
12 stycznia 1898 30 czerwca 1898 bezpartyjny Trzeci rząd Hirobumiego Itō
5 Ōkuma Shigenobu
大隈 重信
(1838–1922)
30 czerwca 1898 8 listopada 1898 Kenseitō Pierwszy rząd Shigenobu Ōkumy
(3) Yamagata Aritomo
山縣 有朋
(1838–1922)
8 listopada 1898 19 października 1900 bezpartyjny Drugi rząd Aritomo Yamagaty
(1) Itō Hirobumi
伊藤 博文
(1841–1909)[3]
19 października 1900 10 maja 1901 Rikken Seiyūkai Czwarty rząd Hirobumiego Itō
Saionji Kinmochi
西園寺 公望
(1849–1940)
10 maja 1901 2 czerwca 1901 Rikken Seiyūkai
6 Katsura Tarō
桂 太郎
(1848–1913)
2 czerwca 1901 7 stycznia 1906 bezpartyjny Pierwszy rząd Tarō Katsury
7 Saionji Kinmochi
西園寺 公望
(1849–1940)
7 stycznia 1906 14 lipca 1908 Rikken Seiyūkai Pierwszy rząd Kinmochiego Saionji
(6) Katsura Tarō
桂 太郎
(1848–1913)
14 lipca 1908 30 sierpnia 1911 bezpartyjny Drugi rząd Tarō Katsury
(7) Saionji Kinmochi
西園寺 公望
(1849–1940)
30 sierpnia 1911 21 grudnia 1912 Rikken Seiyūkai Drugi rząd Kinmochiego Saionji

Okres Taishō (1912-1926)[edytuj | edytuj kod]

# Premier Kadencja Partia polityczna Rząd
Portret Nazwisko i imię Od Do
(6) Katsura Tarō
桂 太郎
(1848–1913)
21 grudnia 1912 20 lutego 1913 bezpartyjny Trzeci rząd Tarō Katsury
8 Yamamoto Gonnohyōe
山本 權兵衛
(1852–1933)
20 lutego 1913 16 kwietnia 1914 wojskowy Pierwszy rząd Gonnohyōe Yamamoto
(5) Ōkuma Shigenobu
大隈 重信
(1838–1922)
16 kwietnia 1914 9 października 1916 Rikken Dōshikai Drugi rząd Shigenobu Ōkumy
9 Terauchi Masatake
寺内 正毅
(1852–1919)
9 października 1916 29 września 1918 wojskowy Rząd Masatake Terauchiego
10 Hara Takashi
原 敬
(1856–1921)[4]
29 września 1918 4 listopada 1921 Rikken Seiyūkai Rząd Takashiego Hary
Uchida Kōsai
内田 康哉
(1865–1936)
4 listopada 1921 13 listopada 1921 bezpartyjny
11 Takahashi Korekiyo
高橋 是清
(1854–1936)
13 listopada 1921 12 czerwca 1922 Rikken Seiyūkai Rząd Korekiyo Takahashiego
12 Katō Tomosaburō
加藤 友三郎
(1861–1923)[5]
12 czerwca 1922 24 sierpnia 1923 wojskowy Rząd Tomosaburō Katō
Uchida Kōsai
内田 康哉
(1865–1936)
24 sierpnia 1923 2 września 1923 bezpartyjny
(8) Yamamoto Gonnohyōe
山本 權兵衛
(1852–1933)
2 września 1923 7 stycznia 1924 wojskowy Drugi rząd Gonnohyōe Yamamoto
13 Kiyoura Keigo
清浦 奎吾
(1850–1942)
7 stycznia 1924 11 czerwca 1924 bezpartyjny Rząd

Keigo Kiyoury

14 Katō Takaaki
加藤 高明
(1860–1926)[5]
11 czerwca 1924 28 stycznia 1926 Kenseikai Rząd Takaakiego Katō
15 Wakatsuki Reijirō
若槻 禮次郎
(1866–1949)[6]
28 stycznia 1926 20 kwietnia 1927 Kenseikai Pierwszy rząd Reijirō Wakatsukiego

Okres Shōwa (1926-1947)[edytuj | edytuj kod]

# Premier Kadencja Partia polityczna Rząd
Portret Nazwisko i imię Od Do
16 Tanaka Giichi
田中 義一
(1864–1929)
20 kwietnia 1927 2 lipca 1929 Rikken Seiyūkai Rząd

Giichiego Tanaki

17 Hamaguchi Osachi
濱口 雄幸
(1870–1931)[7]
2 lipca 1929 14 kwietnia 1931 Rikken Minseitō Rząd Osachiego Hamaguchiego
(15) Wakatsuki Reijirō
若槻 禮次郞
(1866–1949)
14 kwietnia 1931 13 grudnia 1931 Rikken Minseitō Drugi rząd Reijirō Wakatsukiego
18 Inukai Tsuyoshi
犬養 毅
(1855–1932)[4]
13 grudnia 1931 15 maja 1932 Rikken Seiyūkai Rząd Tsuyoshiego Inukaia
Takahashi Korekiyo
高橋 是清
(1854–1936)
15 maja 1932 26 maja 1932 Rikken Seiyūkai
19 Saitō Makoto
齋藤 實
(1858–1936)
26 maja 1932 8 lipca 1934 wojskowy Rząd

Makoto Saitō

20 Okada Keisuke
岡田 啓介
(1868–1952)[8]
8 lipca 1934 9 marca 1936 wojskowy Rząd

Keisuke Okady

21 Hirota Kōki
廣田 弘毅
(1878–1948)
9 marca 1936 2 lutego 1937 bezpartyjny Rząd

Kōkiego Hiroty

22 Hayashi Senjūrō
林 銑十郞
(1876–1943)
2 lutego 1937 4 czerwca 1937 wojskowy Rząd

Senjūrō Hayashiego

23 Konoe Fumimaro
近衞 文麿
(1891–1945)
4 czerwca 1937 5 stycznia 1939 bezpartyjny Pierwszy rząd Fumimaro Konoe
24 Hiranuma Kiichirō
平沼 騏一郞
(1867–1952)
5 stycznia 1939 30 sierpnia 1939 bezpartyjny Rząd

Kiichirō Hiranumy

25 Abe Nobuyuki
阿部 信行
(1875–1953)
30 sierpnia 1939 16 stycznia 1940 wojskowy Rząd Noboyukiego Abego
26 Yonai Mitsumasa
米内 光政
(1880–1948)
16 stycznia 1940 22 lipca 1940 wojskowy Rząd Mitsumasy Yonaia
(23) Konoe Fumimaro
近衞 文麿
(1891–1945)
22 lipca 1940 18 lipca 1941 Taisei Yokusankai

(od 12 października 1940)

Drugi rząd Fumimaro Konoe
18 lipca 1941 18 października 1941 Trzeci rząd Fumimaro Konoe
27 Tōjō Hideki
東條 英機
(1884–1948)
18 października 1941 22 lipca 1944 Taisei Yokusankai Rząd Hidekiego Tōjō
28 Koiso Kuniaki
小磯 國昭
(1880–1950)
22 lipca 1944 7 kwietnia 1945 Taisei Yokusankai Rząd Kuniakiego Koiso
29 Suzuki Kantarō
鈴木 貫太郞
(1868–1948)
7 kwietnia 1945 17 sierpnia 1945 bezpartyjny Rząd

Kantarō Suzukiego

30 Książę Higashikuni Naruhiko
東久邇 稔彦
(1887–1990)[9]
17 sierpnia 1945 9 października 1945 bezpartyjny Rząd

Naruhiko Higashikuniego

31 Shidehara Kijūrō
幣原 喜重郞
(1872–1951)
9 października 1945 22 maja 1946 Nihon Shimpotō Rząd

Kijūrō Shidehary

32 Yoshida Shigeru
吉田 茂
(1878–1967)
22 maja 1946 24 maja 1947 Jiyūtō Pierwszy rząd Shigeru Yoshidy

Państwo Japońskie (od 1947)[edytuj | edytuj kod]

Okres Shōwa (1947-1989)[edytuj | edytuj kod]

# Premier Kadencja Partia polityczna Rząd
Portret Nazwisko i imię Od Do
33 Katayama Tetsu
片山 哲
(1887–1978)
24 maja 1947 10 marca 1948 Nihon Shakaitō Rząd

Tetsu Katayamy

34 Ashida Hitoshi
芦田 均
(1887–1959)
10 marca 1948 15 października 1948 Minshutō Rząd Hitoshiego Ashidy
(32) Yoshida Shigeru
吉田 茂
(1878–1967)
15 października 1948 16 lutego 1949 Minshu Jiyūtō
(do 1950);Jiyūtō
(od 1950)
Drugi rząd Shigeru Yoshidy
16 lutego 1949 30 października 1952 Trzeci rząd Shigeru Yoshidy
30 października 1952 21 maja 1953 Czwarty rząd Shigeru Yoshidy
21 maja 1953 10 grudnia 1954 Piąty rząd Shigeru Yoshidy
35 Hatoyama Ichirō
鳩山 一郎
(1883–1959)
10 grudnia 1954 19 marca 1955 Nihon Minshutō (do 1955) Pierwszy rząd Ichirō Hatoyamy
19 marca 1955 22 listopada 1955 Drugi rząd Ichirō Hatoyamy
(35) 22 listopada 1955 23 grudnia 1956 Jimintō (od 1955) Trzeci rząd Ichirō Hatoyamy
36 Ishibashi Tanzan
石橋 湛山
(1884–1973)
23 grudnia 1956 25 lutego 1957 Jimintō Rząd

Tanzana Ishibashiego

37 Kishi Nobusuke
岸 信介
(1896–1987)
25 lutego 1957 12 czerwca 1958 Jimintō Pierwszy rząd Nobusuke Kishiego
12 czerwca 1958 19 lipca 1960 Drugi rząd Nobusuke Kishiego
38 Ikeda Hayato
池田 勇人
(1899–1965)
19 lipca 1960 8 grudnia 1960 Jimintō Pierwszy rząd Hayato Ikedy
8 grudnia 1960 9 grudnia 1963 Drugi rząd Hayato Ikedy
9 grudnia 1963 9 listopada 1964 Trzeci rząd Hayato Ikedy
39 Satō Eisaku
佐藤 榮作
(1901–1975)
9 listopada 1964 17 lutego 1967 Jimintō Pierwszy rząd Eisaku Satō
17 lutego 1967 14 stycznia 1970 Drugi rząd Eisaku Satō
14 stycznia 1970 7 lipca 1972 Trzeci rząd Eisaku Satō
40 Tanaka Kakuei
田中 角榮
(1918–1993)
7 lipca 1972 22 grudnia 1972 Jimintō Pierwszy rząd Kakueia Tanaki
22 grudnia 1972 9 grudnia 1974 Drugi rząd Kakueia Tanaki
41 Miki Takeo
三木 武夫
(1907–1988)
9 grudnia 1974 24 grudnia 1976 Jimintō Rząd

Takeo Mikiego

42 Fukuda Takeo
福田 赳夫
(1905–1995)
24 grudnia 1976 7 grudnia 1978 Jimintō Rząd

Takeo Fukudy

43 Ōhira Masayoshi
大平 正芳
(1910–1980)[5]
7 grudnia 1978 9 listopada 1979 Jimintō Pierwszy rząd Masayoshiego Ōhiry
9 listopada 1979 12 czerwca 1980 Drugi rząd Masayoshiego Ōhiry
Itō Masayoshi
伊東 正義
(1913–1994)
12 czerwca 1980 17 lipca 1980 Jimintō
44 Suzuki Zenkō
鈴木 善幸
(1911–2004)
17 lipca 1980 27 listopada 1982 Jimintō Rząd

Zenkō Suzukiego

45 Nakasone Yasuhiro
中曽根 康弘
(1918–2019)
27 listopada 1982 27 grudnia 1983 Jimintō Pierwszy rząd Yasuhiro Nakasone
27 grudnia 1983 22 lipca 1986 Drugi rząd Yasuhiro Nakasone
22 lipca 1986 6 listopada 1987 Trzeci rząd Yasuhiro Nakasone
46 Takeshita Noboru
竹下 登
(1924–2000)
6 listopada 1987 3 czerwca 1989 Jimintō Rząd

Noboru Takeshity

Okres Heisei i Reiwa (od 1989)[edytuj | edytuj kod]

# Premier Kadencja Partia polityczna Rząd
Portret Nazwisko i imię Od Do
47 Uno Sōsuke
宇野 宗佑
(1922–1998)
3 czerwca 1989 10 sierpnia 1989 Jimintō Rząd

Sōsuke Uno

48 Kaifu Toshiki
海部 俊樹
(1931–2022)
10 sierpnia 1989 28 lutego 1990 Jimintō Pierwszy rząd Toshikiego Kaifu
28 lutego 1990 5 listopada 1991 Drugi rząd Toshikiego Kaifu
49 Miyazawa Kiichi
宮澤 喜一
(1919–2007)
5 listopada 1991 9 sierpnia 1993 Jimintō Rząd Kiichiego Miyazawy
50 Hosokawa Morihiro
細川 護熙
(1938–)
9 sierpnia 1993 28 kwietnia 1994 Nihon Shintō Rząd Morihiro Hosokawy
51 Hata Tsutomu
羽田 孜
(1935–2017)
28 kwietnia 1994 30 czerwca 1994 Shinseitō Rząd Tsutomu Haty
52 Murayama Tomiichi
村山 富市
(1924–)
30 czerwca 1994 11 stycznia 1996 Nihon Shakaitō Rząd Tomiichiego Murayamy
53 Hashimoto Ryūtarō
橋本 龍太郎
(1937–2006)
11 stycznia 1996 7 listopada 1996 Jimintō Pierwszy rząd Ryūtarō Hashimoto
7 listopada 1996 30 lipca 1998 Drugi rząd Ryūtarō Hashimoto
54 Obuchi Keizō
小渕 恵三
(1937–2000)
30 lipca 1998 5 kwietnia 2000 Jimintō Rząd

Keizō Obuchiego

55 Mori Yoshirō
森 喜朗
(1937–)
5 kwietnia 2000 4 lipca 2000 Jimintō Pierwszy rząd Yoshirō Moriego
4 lipca 2000 26 kwietnia 2001 Drugi rząd Yoshirō Moriego
56 Koizumi Jun’ichirō
小泉 純一郎
(1942–)
26 kwietnia 2001 19 listopada 2003 Jimintō Pierwszy rząd

Jun’ichirō Koizumiego

19 listopada 2003 21 września 2005 Drugi rząd Jun’ichirō Koizumiego
21 września 2005 26 września 2006 Trzeci rząd Jun’ichirō Koizumiego
57 Abe Shinzō
安倍 晋三
(1954–2022)
26 września 2006 26 września 2007 Jimintō Pierwszy rząd

Shinzō Abego

58 Fukuda Yasuo
福田 康夫
(1936–)
26 września 2007 24 września 2008 Jimintō Rząd

Yasuo Fukudy

59 Asō Tarō
麻生 太郎
(1940–)
24 września 2008 16 września 2009 Jimintō Rząd

Tarō Asō

60 Hatoyama Yukio
鳩山 由紀夫
(1947–)
16 września 2009 8 czerwca 2010 Minshutō Rząd

Yukio Hatoyamy

61 Kan Naoto
菅 直人
(1946–)
8 czerwca 2010 2 września 2011 Minshutō Rząd Naoto Kana
62 Noda Yoshihiko
野田 佳彦
(1957–)
2 września 2011 26 grudnia 2012 Minshutō Rząd Yoshihiko Nody
(57) Abe Shinzō
安倍 晋三
(1954–2022)
26 grudnia 2012 24 grudnia 2014 Jimintō Drugi rząd Shinzō Abego
24 grudnia 2014 1 listopada 2017 Trzeci rząd Shinzō Abego
1 listopada 2017 16 września 2020 Czwarty rząd

Shinzō Abego

63 Suga Yoshihide
菅 義偉
(1948–)
16 września 2020 4 października 2021 Jimintō Rząd Yoshihide Sugi
64 Kishida Fumio
岸田 文雄
(1957–)
4 października 2021 10 listopada 2021 Jimintō Pierwszy rząd

Fumio Kishidy

10 listopada 2021 nadal Drugi rząd Fumio Kishidy

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Nagata-chō → dzielnica rządowa, centrum polityczne Japonii. Także jako synonim rządu, władz, ośrodka decyzyjnego kraju.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. UTokyo by the Numbers. The University of Tokyo. [dostęp 2020-08-29]. (ang.).
  2. Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 728, 1172. ISBN 4-7674-2015-6.
  3. Podał się do dymisji.
  4. a b Zamordowany.
  5. a b c Zmarł w trakcie kadencji.
  6. Do 30 stycznia 1926 tymczasowo.
  7. Niezdolny do władzy po nieudanej próbie zamachu 14 listopada 1930 roku. Minister spraw zagranicznych Kijūrō Shidehara pełnił obowiązki premiera do powrotu Hamaguchiego 10 marca 1931.
  8. Uważany za zabitego podczas Incydentu 26 lutego. Obowiązki premiera pełnił minister spraw wewnętrznych Fumio Goto. Okada został odnaleziony 28 lutego 1936.
  9. Jedyny przedstawiciel rodziny cesarskiej sprawujący funkcję premiera.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]