Pałac w Białowieży: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m →Linki zewnętrzne: linki zewnętrzne |
→Budowla: uzupełnienia dotyczące II WŚ |
||
Linia 6: | Linia 6: | ||
== Budowla == |
== Budowla == |
||
W [[1889]] roku na miejscu dworu polskich królów car [[Aleksander III Romanow|Aleksander III]] polecił rozpoczęcie budowy pałacu według projektu [[Mikołaj de Rochefort|Mikołaja de Rocheforta]]. Budowę ukończono w [[1894]] kosztem 542 tys. [[Rubel|rubli]]. Pałac był dwukondygnacyjny, podpiwniczony, posiadał pomieszczenia mieszkalne na strychu oraz wieże od wschodu i zachodu. Drewno użyte przy dekorowaniu poszczególnych sal i pokojów było specjalnie przygotowywane: gotowano je przez dłuższy czas w wodzie, a potem suszono. W ten sposób uzyskało ciemną barwę. Na ścianach znajdowały leśne obrazki wykonane przez [[Zdzisław Jasieński|Zdzisława Jasieńskiego]] oraz plastyków z Akademii Petersburskiej. Elementy wykończeniowe drzwi, okien, luster, stojących świeczników zdobiono polerowanym i zaczernianym żelazem połączonym z brązem. W komnatach parkiety zostały ułożone na cienkiej warstwie suchego piasku eliminując w ten sposób skrzypienie podłogi. Zastosowano wypalane ornamenty. W podziemiach znajdowały się składnice win przeróżnych gatunków, w zachodnim skrzydle mieściły się kuchnie. |
W [[1889]] roku na miejscu dworu polskich królów car [[Aleksander III Romanow|Aleksander III]] polecił rozpoczęcie budowy pałacu według projektu [[Mikołaj de Rochefort|Mikołaja de Rocheforta]]. Budowę ukończono w [[1894]] kosztem 542 tys. [[Rubel|rubli]]. Pałac był dwukondygnacyjny, podpiwniczony, posiadał pomieszczenia mieszkalne na strychu oraz wieże od wschodu i zachodu. Drewno użyte przy dekorowaniu poszczególnych sal i pokojów było specjalnie przygotowywane: gotowano je przez dłuższy czas w wodzie, a potem suszono. W ten sposób uzyskało ciemną barwę. Na ścianach znajdowały leśne obrazki wykonane przez [[Zdzisław Jasieński|Zdzisława Jasieńskiego]] oraz plastyków z Akademii Petersburskiej. Elementy wykończeniowe drzwi, okien, luster, stojących świeczników zdobiono polerowanym i zaczernianym żelazem połączonym z brązem. W komnatach parkiety zostały ułożone na cienkiej warstwie suchego piasku eliminując w ten sposób skrzypienie podłogi. Zastosowano wypalane ornamenty. W podziemiach znajdowały się składnice win przeróżnych gatunków, w zachodnim skrzydle mieściły się kuchnie. Jedna z sal była wyklejona znaczkami pocztowymi. |
||
Kiedy w 1897 doprowadzona została linia kolejowa, powstał dworzec Białowieża Pałac, (kilka lat później również Białowieża Towarowa). W 1915 wycofujące się wojska rosyjskie ewakuowały wyposażenie pałacu (do dziś w Moskwie). W 1922 roku polskie władze powiatowe po remoncie zaadaptowały pomieszczenia pałacu na funkcje administracyjne. Niedługo jednak powiat zlikwidowano i gmach stał nieużytkowany. W części pomieszczeń lewego skrzydła urządzono muzeum puszczańskie i bibliotekę. Część pomieszczeń zajęła angielska firma Century. Dla katolickich mieszkańców wsi w latach 1921-1934 w dawnej pałacowej jadalni czynna była kaplica (wejście prowadziło przez taras). Od 1929 do 1936 roku w zachodniej części pałacu umieszczono Państwową Szkołę dla Leśniczych. W części budynku urządzono apartamenty dla prezydenta [[Ignacy Mościcki|Ignacego Mościckiego]], który odwiedził Białowieżę po raz pierwszy w 1930 roku. |
|||
W pałacu byli goszczeni między innymi [[Hermann Göring]] i [[Heinrich Himmler]], przebywający w Białowieży na polowaniach. W okresie okupacji sowieckiej [[1939]] - [[1941]] została podjęta próba utworzenia w pałacu radzieckiego ośrodka naukowego. Po zajęciu Białowieży przez Niemców, w pałacu mieścił się sztab do walki z partyzantką. W nocy z 16 na [[17 lipca]] [[1944]] w pałacu wybuchł pożar wzniecony przez wspierające Niemców oddziały węgierskie. |
|||
W pałacu byli goszczeni między innymi kompozytor [[Feliks Nowowiejski]], węgierski regent [[Miklós Horthy]], włoski minister spraw zagranicznych [[Galeazzo Ciano]], [[Stefan Starzyński]], [[Hermann Göring]] i [[Heinrich Himmler]], przebywający w Białowieży na polowaniach. Tydzień przed wybuchem II wojny światowej w zachodniej części pałacu ulokowano szpital wojenny Nr 502, ewakuowany na wschód 11 września. Oficerowie stanowiący personel tego szpitala zostali wywiezieni przez Rosjan do [[Ostaszków|Ostaszkowa]]. Po 17 września w pałacu przebywali ranni polscy żołnierze, którymi opiekowali się mieszkańcy wsi i operujący około 20 września w okolicy żołnierze [[Podlaska Brygada Kawalerii|Podlaskiej Brygady Kawalerii]]. W okresie okupacji sowieckiej w latach 1939-1941 została podjęta próba utworzenia w pałacu radzieckiego ośrodka naukowego. Po zajęciu Białowieży przez Niemców, w pałacu mieścił się sztab do walki z partyzantką. W nocy z 16 na 17 lipca 1944 w pałacu wybuchł pożar wzniecony przez wspierające Niemców oddziały węgierskie. |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Otoczenie == |
== Otoczenie == |
Wersja z 21:25, 24 paź 2010
Pałac w Białowieży zbudowany w Puszczy Białowieskiej, w miejscowości Białowieża w 1894 r. na polecenie cara Aleksandra III.
Budowla
W 1889 roku na miejscu dworu polskich królów car Aleksander III polecił rozpoczęcie budowy pałacu według projektu Mikołaja de Rocheforta. Budowę ukończono w 1894 kosztem 542 tys. rubli. Pałac był dwukondygnacyjny, podpiwniczony, posiadał pomieszczenia mieszkalne na strychu oraz wieże od wschodu i zachodu. Drewno użyte przy dekorowaniu poszczególnych sal i pokojów było specjalnie przygotowywane: gotowano je przez dłuższy czas w wodzie, a potem suszono. W ten sposób uzyskało ciemną barwę. Na ścianach znajdowały leśne obrazki wykonane przez Zdzisława Jasieńskiego oraz plastyków z Akademii Petersburskiej. Elementy wykończeniowe drzwi, okien, luster, stojących świeczników zdobiono polerowanym i zaczernianym żelazem połączonym z brązem. W komnatach parkiety zostały ułożone na cienkiej warstwie suchego piasku eliminując w ten sposób skrzypienie podłogi. Zastosowano wypalane ornamenty. W podziemiach znajdowały się składnice win przeróżnych gatunków, w zachodnim skrzydle mieściły się kuchnie. Jedna z sal była wyklejona znaczkami pocztowymi.
Kiedy w 1897 doprowadzona została linia kolejowa, powstał dworzec Białowieża Pałac, (kilka lat później również Białowieża Towarowa). W 1915 wycofujące się wojska rosyjskie ewakuowały wyposażenie pałacu (do dziś w Moskwie). W 1922 roku polskie władze powiatowe po remoncie zaadaptowały pomieszczenia pałacu na funkcje administracyjne. Niedługo jednak powiat zlikwidowano i gmach stał nieużytkowany. W części pomieszczeń lewego skrzydła urządzono muzeum puszczańskie i bibliotekę. Część pomieszczeń zajęła angielska firma Century. Dla katolickich mieszkańców wsi w latach 1921-1934 w dawnej pałacowej jadalni czynna była kaplica (wejście prowadziło przez taras). Od 1929 do 1936 roku w zachodniej części pałacu umieszczono Państwową Szkołę dla Leśniczych. W części budynku urządzono apartamenty dla prezydenta Ignacego Mościckiego, który odwiedził Białowieżę po raz pierwszy w 1930 roku.
W pałacu byli goszczeni między innymi kompozytor Feliks Nowowiejski, węgierski regent Miklós Horthy, włoski minister spraw zagranicznych Galeazzo Ciano, Stefan Starzyński, Hermann Göring i Heinrich Himmler, przebywający w Białowieży na polowaniach. Tydzień przed wybuchem II wojny światowej w zachodniej części pałacu ulokowano szpital wojenny Nr 502, ewakuowany na wschód 11 września. Oficerowie stanowiący personel tego szpitala zostali wywiezieni przez Rosjan do Ostaszkowa. Po 17 września w pałacu przebywali ranni polscy żołnierze, którymi opiekowali się mieszkańcy wsi i operujący około 20 września w okolicy żołnierze Podlaskiej Brygady Kawalerii. W okresie okupacji sowieckiej w latach 1939-1941 została podjęta próba utworzenia w pałacu radzieckiego ośrodka naukowego. Po zajęciu Białowieży przez Niemców, w pałacu mieścił się sztab do walki z partyzantką. W nocy z 16 na 17 lipca 1944 w pałacu wybuchł pożar wzniecony przez wspierające Niemców oddziały węgierskie.
W 1958 roku zapadła decyzja o rozbiórce pałacu. W 1961, w czasach PRL, pałac został rozebrany. Obecnie na jego miejscu wzniesiono nowy budynek, w którym znajduje się dyrekcja Białowieskiego Parku Narodowego, muzeum przyrodnicze, restauracja i hotel.
Otoczenie
Wokół pałacu założono w 1895 roku Park Pałacowy w stylu angielskim, który zaprojektował Walerian Kronenberg. U podnóża pałacowego wzgórza, w zabagnionej dolinie rzeki Narewki, wykopano dwa stawy z wysepkami i przedzielono je groblą. Ziemia ze stawów została użyta do użyźnienia obejścia pałacowego z myślą o założeniu kwietników. Z lotu kształt stawów przypomina sylwetkę dwugłowego orła, stanowią wraz z rzeką Narewką południową granicę parku, gdzie dawniej stała jedna z bram wejściowych do parku. W tym samym czasie na wschód od pałacu powstał podobny do pałacowego Park Dyrekcyjny, gdzie car umiejscowił siedzibę Zarządu Apanażowego Puszczy.
Komunikacja
Kiedy w 1897 doprowadzona została linia kolejowa, powstał dworzec Białowieża Pałac, (kilka lat później również Białowieża Towarowa). W roku 1903 doprowadzono szosę z Hajnówki. W 1915 wycofujące się wojska rosyjskie ewakuowały wyposażenie pałacu (do dziś do obejrzenia w Moskwie). Stacjonujące po nich wojska niemieckie rozkradły resztę wyposażenia. W okresie międzywojennym w pałacu mieściła się administracja powiatu białowieskiego. W części budynku urządzono apartamenty dla prezydenta Ignacego Mościckiego. Dla katolickich mieszkańców wsi w pałacu do 1934 roku czynna była kaplica. Od 1929 w pałacu zlokalizowana była Państwowa Szkoła dla Leśniczych.