Oporów (Wrocław)

Willowa zabudowa sprzed II wojny światowej w Alei Piastów

Kościół pw. św. Anny

Oporów (niem. Opperau) – osiedle Wrocławia położone w południowo-zachodniej części miasta, w dzielnicy Fabryczna. W granicach miasta od 1951.

Nazwa

Pierwsza zachowana wzmianka na temat wsi pochodzi z łacińskiego dokumentu z 1218 roku notująca pierwotnie nazwę Oprovo. Później notowana również w 1240 Oporouo, 1295 Operow, 1301 Operaw, 1386 Opperaw, 1630 Oppern. Naukowcy uznają nazwę za patronimiczną wywodzącą się od imienia Opor.

Historia

Wieś Oporów wzmiankowana miała być po raz pierwszy w latach 1201-1227 w dokumentach cystersów z Lubiąża, do których miała należeć. Jednak w wyniku badań przy tworzeniu broszury z okazji 800-lecia tegoż osiedla wyszło na jaw, że w tych dokumentach mowa była o Oporowie nazywającej się obecnie Prawików znajdującym się koło wsi Wołów (koło Trzebnicy). Datę faktyczną ustalono na 1211. Przez sześć stuleci, od 1208 do 1810, Oporów pozostawał w dyspozycji kapituły wrocławskiej. Mieszkańcy, zajmujący się głównie rolnictwem, hodowlą i sadownictwem, zaliczali się do wolnego chłopstwa (nie podlegali pańszczyźnie): pod koniec XVIII wieku we wsi zamieszkanej przez 156 osób w 26 domach znajdowały się również karczma i szkoła. Wieś przekształciła się w początkach XX wieku w osiedle willowe. Największy rozkwit przypada na lata trzydzieste, kiedy to na Oporowie bogaci mieszkańcy Wrocławia budowali sobie wille; byli to zazwyczaj kupcy i bankowcy. Już przed wojną powstała tu szkoła (obecnie ceglany budynek dawnej szkoły jest częścią Szkoły Podstawowej nr 15). Wtedy to powstała większość ulic (Oporów dotąd, jako wieś, obejmował jedynie obecną ulicę Wiejską). Jeszcze przed wojną powstał na Oporowie kościół katolicki, konsekrowany w 1938 roku przez abpa Adolfa Bertrama. Był on wówczas filią parafii muchoborskiej. Świątynia ewangelicka, dla której działkę przewidziano na rogu obecnych ulic Alei Piastów i Stanki, ostatecznie nie powstała. Po II wojnie światowej chętnie osiedlali się tu profesorowie wrocławskich uczelni, jak np. Tadeusz Mikulski, Władysław Czapliński, Jan Trzynadlowski czy Seweryn Wysłouch, przez co zyskał on specyficzną atmosferę i elitarny charakter. Był nazywany "osiedlem profesorskim". W latach 1945 do 1951 Oporów podlegał pod Gminę Smolec. W roku 1951 wieś włączono w granice Wrocławia (w tym samym czasie włączono: w bezpośrednim sąsiedztwie Oporowa Muchobór Wielki i Klecinę, a także Bieńkowice, Brochów, Jagodno, Ołtaszyn, Wojszyce, Miłostków/Marzanów, Sołtysowice, Wojnów, Zakrzów i Zgorzelisko). W tym celu wybudowano most (w miejscu, w którym znajdował się podobny most przed II wojną światową). Most okazał się mieć za małą nośność, przez co plany doprowadzenia na Oporów linii tramwajowej spełzły na niczym. Reaktywowano również kościół (tuż po wojnie było na jego miejscu boisko do koszykówki). Na stanowisko proboszcza powołano księdza Hieronima Feichta.

W październiku 2002 roku osiedle Oporów liczyło 5888 mieszkańców, w 2005 około 6,2 tys.

pętla tramwajowa przy granicy Oporowa

Granice osiedla wyznacza od wschodu rzeka Ślęza, od północy tory kolejowe linii do Jaworzyny Śląskiej i Wałbrzycha, granica południowa przebiega przez niezagospodarowane obszary w okolicach ulicy Kowalskiego (Oporów) i Jutrzenki (Klecina), a zachodnia pokrywa się z granicą administracyjną miasta, oddzielającą je od podwrocławskiej wsi Mokronos Dolny, do której wiedzie droga wojewódzka nr 347.

Główne ulice: Solskiego (główna oś osiedla i dojazd z centrum miasta), Wiejska (dojazd z Muchoboru Wielkiego), Karmelkowa (dojazd z Kleciny), Aleja Piastów (planowane jeszcze od czasów niemieckich połączenie z osiedlem Krzyki). Przy ulicy Karmelkowej, na terenach po koszarach Armii Czerwonej, znajduje się Dolnośląskie Centrum Hurtu Rolno-Spożywczego.

Dojazd do osiedla możliwy jest z czterech kierunków: od północy ulicą Solskiego (od strony centrum Wrocławia), z północnego zachodu Ibn Siny Avicenny (od strony Muchoboru Wielkiego), z południowego zachodu Mokronoską (droga 347 prowadząca od Kątów Wrocławskich) lub z południowego wschodu Karmelkową (od strony Kleciny). Transport publiczny umożliwia dojazd tramwajami 4, 5, 20 (pętla tramwajowa znajduje się tuż za północną granicą osiedla, nad Ślęzą) oraz autobusami miejskimi A, 107, 125, 325 i autobusem nocnym 251.

Zabytki

• Dwór szachulcowy z poł. XVI wieku

Zobacz też

• Kąpielisko Oporów

{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Linki zewnętrzne

• Oporów na zdjęciach archiwalnych i współczesnych

Bibliografia

• M. Czapliński, S. Rospond, "Z dziejów Oporowa", Wrocław 2002