Latyczów: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Magen (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
68 371 edycji
drobne redakcyjne
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 28: Linia 28:


== Historia ==
== Historia ==
Miasto było wielokrotnie palone przez [[Tatarzy|Tatarów]]. Od XV w. do rozbiorów był miejscem, drugim w województwie po Kamieńcu Podolskim, w którym odbywały się sądy szlacheckie: grodzki i ziemski <ref><span lang="DE">M. Pawlikowski, ''Sądownictwo grodzkie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej'', Strzałków
Miasto założono u ujścia rzeki Wołk do Bohu na tzw. [[Szlak czarny|Czarnym szlaku]]. Od XV w. do rozbiorów był miejscem, drugim w województwie po [[Kamieniec Podolski|Kamieńcu Podolskim]], w którym odbywały się szlacheckie [[Sąd grodzki|sądy grodzkie]] i [[Sąd ziemski|sądy ziemskie]]<ref><span lang="DE">M. Pawlikowski, ''Sądownictwo grodzkie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej'', Strzałków
2012, tenże, ''Sądownictwo ziemskie w
2012, tenże, ''Sądownictwo ziemskie w''
przedrozbiorowej Rzeczypospolitej'', Strzałków 2012</span></ref>. Do [[1793]] roku [[Powiat latyczowski|miasto powiatowe]] w [[Województwo podolskie|województwie podolskim]], później miasto powiatowe w [[Gubernia podolska|guberni podolskiej]].
przedrozbiorowej Rzeczypospolitej'', Strzałków 2012''</span></ref>. Pod koniec XVI w. w Latyczowie miał siedzibę [[Jan Potocki (zm. 1611)|Jan Potocki]] herbu [[Pilawa (herb szlachecki)|Pilawa]] (1552–1611), który zbudował tu przed 1607 rokiem murowany zamek. W latach 1613-1638 przy zamku wzniesiono dla dominikanów jednonawowy kościół (z dwiema kaplicami) pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Podczas Powstania Chmielnickiego Kozacy zajęli i złupili miasto. W czasie okupacji tureckiej klasztor dominikanów został zniszczony. „''Starostwo z miastem teraz całe spustoszone i zdezelowane, a dlatego, że na samym szlaku zostawa, którym gościńcem każden nieprzyjaciel chodzi''” – opisywał w 1658 lustrator [[Królewszczyzna|królewszczyzn]]. Z tego powodu miasto było wielokrotnie palone przez [[Tatarzy|Tatarów]]. W 1750 roku na miasto i klasztor napadli [[Hajdamacy]]. Do [[1793]] roku [[Powiat latyczowski|miasto powiatowe]] w [[Województwo podolskie|województwie podolskim]], później miasto powiatowe w [[Gubernia podolska|guberni podolskiej]].


==Zabytki==
==Zabytki==
* [[Zamek w Latyczowie|zamek]] - w XVI wieku, dla większego bezpieczeństwa, Potoccy zbudowali w Latyczowie mury obronne i zamek
* [[Zamek w Latyczowie|zamek]] - przed 1607 rokiem Jan Potocki zbudował w Latyczowie mury obronne i zamek
* klasztor - od [[1606]] roku w Latyczowie znajduje się słynny klasztor [[Dominikanie|dominikański]] z cudownym obrazem [[Matka Boża Latyczowska|Matki Boskiej Latyczowskiej]]. Ze względu na wielką liczbę cudów i łask, jakich doznawali tutaj pielgrzymi, papież [[Pius VI]] w [[1778]] roku wydał dekret o koronacji obrazu. Oryginał tego obrazu znajduje się w Polsce, w [[Lublin]]ie. W roku [[2006]] została wprowadzona kopia obrazu, która została poświęcona przez papieża [[Benedykt XVI|Benedykta XVI]] w Krakowie. W [[1935]] roku klasztor był miejscem czystek stalinowskich, w jego katakumbach spoczywają tysiące zamordowanych. W czasie II wojny Niemcy „wyprostowali” drogę przez Latyczów (Lwów – Front Wschodni), prowadząc ją przez tereny ogrodów klasztornych i niszcząc zabytkowe mury klasztorne. Drogę tę budowali Żydzi, po jej ukończeniu zamordowani pod lasem za Zalatyczówką. Klasztor nie został wysadzony w powietrze w czasach Breżniewa, bo jeden z ówczesnych pracowników „kijowskiej architektury”, pochodzący z Latyczowa, wstawił się za jego pozostawieniem. Kościół i klasztor są obecnie odbudowane.
* Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i klasztor Dominikanów - od [[1606]] roku w Latyczowie znajduje się słynny klasztor [[Dominikanie|dominikański]] z cudownym obrazem [[Matka Boża Latyczowska|Matki Boskiej Latyczowskiej]]. Obecnie istniejący kościół zbudowano w latach 1613–1638, a fasadę ozdobiono „lubelskim” szczytem<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Latyczów – miasto Królowej Podola |data dostępu = 2019-12-04 |opublikowany = www.wilanow-palac.pl |url = https://www.wilanow-palac.pl/latyczow_miasto_krolowej_podola.html}}</ref>. W bryle kościoła można dostrzec świadome nawiązania do gotyckiej tradycji budowlanej w postaci ostrołukowych sklepień. W 1641 roku konwent dominikanów otrzymał [[nowicjat]]. Klasztor został zniszczony podczas okupacji tureckiej, ale w latach 1702-1724 został odbudowany w stylu barokowym<ref name=":0" />. Ze względu na wielką liczbę cudów i łask, jakich doznawali tutaj pielgrzymi, papież [[Pius VI]] w [[1778]] roku wydał dekret o koronacji obrazu. Po stłumieniu [[Powstanie listopadowe na ziemiach zabranych|Powstania listopadowego]] władze rosyjskie w 1832 roku zlikwidowały klasztor, a sanktuarium przejęli księża diecezjalni. W 1854 roku kościół został uszkodzony na skutek pożaru. W 1920 roku w obawie przed wojskami bolszewickimi wywieziono cudowny obraz i obecnie oryginał obrazu znajduje się w [[Lublin]]ie w kaplicy Zgromadzenia Służek NMP<ref name=":0" />. W [[2006]] roku została wprowadzona kopia obrazu, która została poświęcona w Krakowie przez papieża [[Benedykt XVI|Benedykta XVI]]. W [[1935]] roku klasztor był miejscem czystek stalinowskich, w jego katakumbach spoczywają tysiące zamordowanych. W czasie II wojny Niemcy „wyprostowali” drogę przez Latyczów (Lwów – Front Wschodni), prowadząc ją przez tereny ogrodów klasztornych i niszcząc zabytkowe mury klasztorne. Drogę tę budowali Żydzi, po jej ukończeniu zamordowani pod lasem za Zalatyczówką. Klasztor nie został wysadzony w powietrze w czasach Breżniewa, bo jeden z ówczesnych pracowników „kijowskiej architektury”, pochodzący z Latyczowa, wstawił się za jego pozostawieniem. Kościół i klasztor są obecnie odbudowane.

== Galeria ==
<gallery>
Plik:Домініканський костел. Гравюра ХІХ ст..jpg|Kościół w XIX wieku
Plik:Костел Успiння Дiви Марiї з келіями (Летичів).JPG|Kościół Dominikanów
Plik:Костел Успiння Дiви Марiї DSC 1482.JPG|Kościół Dominikanów po remoncie
Plik:Letyczow klasztor Dominikanow kosciol IMG 2213 68-230-0002.JPG|Dach kościoła z sygnaturką
Plik:Костел Успiння Дiви Марiї DSC 1533.JPG|Kościół Dominikanów od strony prezbiterium
Plik:Летичівський замок.jpg|Wieża zamkowa
Plik:Успенська церква в Летичеві DSC 1457.JPG|Cerkiew Uspienska (Zaśnięcia)
⚫
Plik:Letichev Assumption Church.jpg|Matka Boska Latyczowska
</gallery>


== Przypisy ==
== Przypisy ==
Linia 44: Linia 56:
== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
* {{SgKP|V|99|Latyczów}}
* {{SgKP|V|99|Latyczów}}
⚫
[[File:Letichev Assumption Church.jpg|left|210px]]
{{Obwód chmielnicki}}
{{Obwód chmielnicki}}


Wersja z 14:48, 4 gru 2019

Latyczów
Летичів
Ilustracja
Zamek w Latyczowie
Herb
Herb
Państwo

 Ukraina

Obwód

chmielnicki

Populacja 
• liczba ludności


11 081

Tablice rejestracyjne

BX

Położenie na mapie obwodu chmielnickiego
Mapa konturowa obwodu chmielnickiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Latyczów”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Latyczów”
Ziemia49°23′N 27°37′E/49,383333 27,616667
Informacje w Wikipodróżach

Latyczów (ukr. Летичів – Łetycziw) – osiedle typu miejskiego na Podolu w środkowej Ukrainie. Stolica rejonu w obwodzie chmielnickim. Liczba mieszkańców w 2003 roku wynosiła ok. 11 tys.

Miasto królewskie lokowane w 1453 roku położone było w XVI wieku w województwie podolskim[1].

Historia

Miasto założono u ujścia rzeki Wołk do Bohu na tzw. Czarnym szlaku. Od XV w. do rozbiorów był miejscem, drugim w województwie po Kamieńcu Podolskim, w którym odbywały się szlacheckie sądy grodzkie i sądy ziemskie[2]. Pod koniec XVI w. w Latyczowie miał siedzibę Jan Potocki herbu Pilawa (1552–1611), który zbudował tu przed 1607 rokiem murowany zamek. W latach 1613-1638 przy zamku wzniesiono dla dominikanów jednonawowy kościół (z dwiema kaplicami) pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Podczas Powstania Chmielnickiego Kozacy zajęli i złupili miasto. W czasie okupacji tureckiej klasztor dominikanów został zniszczony. „Starostwo z miastem teraz całe spustoszone i zdezelowane, a dlatego, że na samym szlaku zostawa, którym gościńcem każden nieprzyjaciel chodzi” – opisywał w 1658 lustrator królewszczyzn. Z tego powodu miasto było wielokrotnie palone przez Tatarów. W 1750 roku na miasto i klasztor napadli Hajdamacy. Do 1793 roku miasto powiatowe w województwie podolskim, później miasto powiatowe w guberni podolskiej.

Zabytki

  • zamek - przed 1607 rokiem Jan Potocki zbudował w Latyczowie mury obronne i zamek
  • Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i klasztor Dominikanów - od 1606 roku w Latyczowie znajduje się słynny klasztor dominikański z cudownym obrazem Matki Boskiej Latyczowskiej. Obecnie istniejący kościół zbudowano w latach 1613–1638, a fasadę ozdobiono „lubelskim” szczytem[3]. W bryle kościoła można dostrzec świadome nawiązania do gotyckiej tradycji budowlanej w postaci ostrołukowych sklepień. W 1641 roku konwent dominikanów otrzymał nowicjat. Klasztor został zniszczony podczas okupacji tureckiej, ale w latach 1702-1724 został odbudowany w stylu barokowym[3]. Ze względu na wielką liczbę cudów i łask, jakich doznawali tutaj pielgrzymi, papież Pius VI w 1778 roku wydał dekret o koronacji obrazu. Po stłumieniu Powstania listopadowego władze rosyjskie w 1832 roku zlikwidowały klasztor, a sanktuarium przejęli księża diecezjalni. W 1854 roku kościół został uszkodzony na skutek pożaru. W 1920 roku w obawie przed wojskami bolszewickimi wywieziono cudowny obraz i obecnie oryginał obrazu znajduje się w Lublinie w kaplicy Zgromadzenia Służek NMP[3]. W 2006 roku została wprowadzona kopia obrazu, która została poświęcona w Krakowie przez papieża Benedykta XVI. W 1935 roku klasztor był miejscem czystek stalinowskich, w jego katakumbach spoczywają tysiące zamordowanych. W czasie II wojny Niemcy „wyprostowali” drogę przez Latyczów (Lwów – Front Wschodni), prowadząc ją przez tereny ogrodów klasztornych i niszcząc zabytkowe mury klasztorne. Drogę tę budowali Żydzi, po jej ukończeniu zamordowani pod lasem za Zalatyczówką. Klasztor nie został wysadzony w powietrze w czasach Breżniewa, bo jeden z ówczesnych pracowników „kijowskiej architektury”, pochodzący z Latyczowa, wstawił się za jego pozostawieniem. Kościół i klasztor są obecnie odbudowane.

Galeria

  • Kościół w XIX wieku
    Kościół w XIX wieku
  • Kościół Dominikanów
    Kościół Dominikanów
  • Kościół Dominikanów po remoncie
    Kościół Dominikanów po remoncie
  • Dach kościoła z sygnaturką
    Dach kościoła z sygnaturką
  • Kościół Dominikanów od strony prezbiterium
    Kościół Dominikanów od strony prezbiterium
  • Wieża zamkowa
    Wieża zamkowa
  • Cerkiew Uspienska (Zaśnięcia)
    Cerkiew Uspienska (Zaśnięcia)
  • Matka Boska Latyczowska
    Matka Boska Latyczowska

Przypisy

  1. ↑ Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 165.
  2. ↑ M. Pawlikowski, Sądownictwo grodzkie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, Strzałków 2012, tenże, Sądownictwo ziemskie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, Strzałków 2012
  3. ↑ a b c Latyczów – miasto Królowej Podola [online], www.wilanow-palac.pl [dostęp 2019-12-04].

Bibliografia

  • Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. V, Warszawa, 1880–1902, ss. 99-104.

Linki zewnętrzne

Rejony obwodu chmielnickiego

herb obwodu chmielnickiego

Osiedla typu miejskiego obwodu chmielnickiego

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Latyczów&oldid=58172208”