Steblewo
54°10′58″N 18°49′49″E/54,182778 18,830278| wieś | |
 Pomennonicki dom podcieniowy nr 23 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
10 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) |
398 |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-022[2] |
| Tablice rejestracyjne |
GDA |
| SIMC |
0174533 |
Położenie na mapie gminy Suchy Dąb  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gdańskiego  | |
| 54°10′58″N 18°49′49″E/54,182778 18,830278[1]
| |
Steblewo (niem. Stüblau) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Suchy Dąb na obszarze Żuław Gdańskich. Ośrodek produkcji wikliniarskiej. Od nazwy wsi wywodzi się nazwa południowo-wschodniego obszaru Żuław Gdańskich – „Żuławy Steblewskie”.
Wieś należąca do Żuław Steblewskich terytorium miasta Gdańska położona była w drugiej połowie XVI wieku w województwie pomorskim[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Siedziba klubu sportowego Wisła Steblewo.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze historyczne wzmianki o miejscowości pochodzą z 1298, z okresu przed opanowaniem Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków[4]. Istniała tu przeprawa promowa przez Wisłę. Ponownej lokacji wsi dokonał w 1343 wielki mistrz zakonu Ludolf König von Wattzau. 20 lutego 1454 miała tu miejsce jedna z bitew wojny trzynastoletniej. Od II pokoju toruńskiego w 1466 stanowiła własność gdańszczan. Podczas wojen szwedzkich wieś została wielokrotnie złupiona i podpalona przez wojska szwedzkie.
W efekcie I rozbioru Polski w 1772 Steblewo znalazło się w zaborze pruskim.
W okresie od 15 listopada 1920 do 1 września 1939 wieś znajdowała się na terytorium Wolnego Miasta Gdańsk. Do 1945 funkcjonowała tu przeprawa promowa do Palczewa. Po II wojnie światowej Steblewo wróciło do Polski.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru zabytków NID[5] na listę zabytków wpisane są:
- ruina kościoła z XIV-XV w., nr rej.: 487 z 30.05.1972
- pomennonicki murowano-szachulcowy dom podcieniowy nr 23 z k. XVIII w., nr rej.: 176 z 16.12.1961
- pomennonicki murowano-szachulcowy dom podcieniowy nr 37 (dec. 29) z 2 poł. XVIII w., nr rej.: 175 z 16.12.1961.
Ruiny kościoła gotyckiego zbudowanego przez Krzyżaków w XIV wieku. Od 1584 do 1945 świątynia była kościołem ewangelickim z prawem patronatu miasta Gdańska. Częściowo zniszczona przez Szwedów w 1628, odbudowana została za pieniądze gdańszczan. Przez kolejne stulecia, ze względu na urokliwą formę i otoczenie, stanowiła częsty temat prac malarskich i widokówek. W 1945 spalona przez Armię Czerwoną w czasie walk lub już po przejściu frontu[6]. Zachowały się mury zewnętrzne oraz część masywnej wieży frontowej, a także zabytkowy cmentarz przykościelny ze stellami nagrobnymi z XVIII i XIX wieku. W ostatnich latach uporządkowano otoczenie świątyni i wyremontowano pobliską kaplicę grobową rodziny Wessel, pełniącą obecnie funkcję lapidarium[7].
-
Ruiny gotyckiego kościoła -
Ruiny kościoła -
Kaplica grobowa -
Groby mennonickie -
Pomennonicki dom podcieniowy nr 37
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 130882
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1223 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w.: rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 128.
- ↑ Spotykana w źródłach informacja o darowaniu wsi przez Wacława II w 1305 na rzecz zakonu krzyżackiego dotyczyła w istocie Zblewa (niem. Hoch Stüblau)
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 36 [dostęp 2017-01-22].
- ↑ Mieszkańcy zebrali pieniądze na remont 700-letniego kościoła. 2012-08-19. [dostęp 2013-02-18].
- ↑ Kościół w Steblewie
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Steblewo - zdjęcia w Internetowej Galerii Tczewa i Okolic - Trsovia. t.tczew.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-02)].
- Klimatyczne ruiny kościółków w powiecie gdańskim
- Steblewo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 308.
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Zniesione przysiółki wsi |
