Szczęsny Bykowski-Jaxa
 podporucznik rezerwy kawalerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
15 maja 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1917–1920, 1939–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
    
| |
Szczęsny Jaxa-Bykowski (ur. 3 maja?/15 maja 1898 w Samarkandzie, zm. 30 kwietnia 1940 w Katyniu) – podporucznik rezerwy kawalerii Wojska Polskiego, agronom, redaktor naczelny „Poradnika Gospodarskiego”, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 15 maja 1898 w Samarkandzie, w rodzinie Ludwika i Anny z Kurowskich. Ukończył gimnazjum w Petersburgu (1917). Żołnierz 3 pułku ułanów I Korpusu Polskiego w Rosji. Od 1918 w Wojsku Polskim. Uczestnik wojny 1920 r. W 1920 parlamentariusz do sztabu armii sowieckiej w Płocku. Po wojnie został przeniesiony do rezerwy z przydziałem do 17 pułku ułanów[1]. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1925 w korpusie oficerów rezerwy kawalerii[2]. W 1934 posiadał przydział w rezerwie do 4 Pułku Strzelców Konnych w Płocku[3].
W okresie międzywojennym ukończył Akademię Rolniczą w Bydgoszczy (1922). W czasie studiów mieszkał na ul. Gimnazjalnej 1[4]. Studiował w Wyższej Szkole Handlowej i Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (1925–1926). W 1925 został przyjęty do warszawskiej Korporacji Akademickiej Arkonia[5][1] (nr ew. 1024)[6]. W 1929 był wicedyrektorem Działu Rolniczego Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu[7]. Od 5 marca 1933 (z roczną przerwą) do wybuchu II wojny światowej był redaktorem naczelnym „Poradnika Gospodarskiego”[8].
W kampanii wrześniowej wzięty do niewoli radzieckiej, osadzony w Kozielsku. 28.04.1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika obwody smoleńskiego NKWD, lista wywózkowa LW 052/1 z 27.04.1940[9]. Został zamordowany 30 kwietnia 1940[10][9] przez NKWD w lesie katyńskim.
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Mieszkał w Poznaniu. Żonaty z Margeritą bar. Korff[11], miał dwie córki[9].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień porucznika[12]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)[11]
- Medal Niepodległości (5 sierpnia 1937)[13]
- Srebrny Krzyż Zasługi (28 września 1929)[7][11]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[11]
- Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)[11]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- Obozy NKWD dla jeńców polskich
- Ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Przedstawiciele rodu Jaxa Bykowskich w służbie Rzeczypospolitej, 2012, s. 142.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 124.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 608.
- ↑ Adresy miasta Bydgoszczy na rok 1922, 1922, s. 210.
- ↑ Arkonia - Polska Korporacja Akademicka [online], www.arkonia.pl [dostęp 2017-08-03].
- ↑ PUBLIK, Fraternities Archive [online], www.archiwumkorporacyjne.pl [dostęp 2017-08-03].
- ↑ a b M.P. z 1929 r. nr 233, poz. 536 „za zasługi przy organizacji Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu”.
- ↑ Stanisław Sawicki, 75 lat „Poradnika Gospodarskiego”, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego”, 4/1, 1965, s. 109.
- ↑ a b c Якса-Быковский Щенсны (Jaxa-Bykowski Szczęsny s. Ludwika i Anny), „Бессмертный барак” [dostęp 2017-08-03].
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 862.
- ↑ a b c d e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 33. [dostęp 2021-07-05].
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 178, poz. 294 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Katyń, Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, pod red. Marka Tarczyńskiego, Warszawa 2000, ISBN 83-905590-7-2.
- Przedstawiciele rodu Jaxa Bykowskich w służbie Rzeczypospolitej, Warszawa 2012, ISBN 978-83-934273-1-4.
- Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów Kozielskiego Obozu NKWD rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (kampania wrześniowa)
- Ludzie urodzeni w Samarkandzie
- Ludzie związani z Poznaniem
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)
- Odznaczeni Medalem Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Katyniu
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu
- Podporucznicy kawalerii II Rzeczypospolitej
- Polacy odznaczeni Medalem Zwycięstwa
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1898
- Zmarli w 1940
- Żołnierze I Korpusu Polskiego w Rosji 1917–1918