Tadeusz Hołuj

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tadeusz Hołuj
Data i miejsce urodzenia

23 listopada 1916
Kraków

Data i miejsce śmierci

23 października 1985
Kraków

Poseł na Sejm PRL VI i VII kadencji
Okres

od 1972
do 1980

Przynależność polityczna

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Oświęcimski Medal 40-lecia Polski Ludowej Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Grób Tadeusz Hołuja na cmentarzu Rakowickim

Tadeusz Hołuj (ur. 23 listopada 1916 w Krakowie, zm. 23 października 1985 tamże) – polski pisarz, publicysta i polityk, poseł na Sejm PRL VI i VII kadencji.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Józefa i Barbary[1][2]. Uczęszczał do gimnazjum w Jaśle. Przed II wojną światową był współredaktorem „Naszego Wyrazu”. Studiował prawo i polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Z tego okresu pochodzą jego zbiory poezji: Dziewczyno, Płyniemy naprzód (1938) i Płonące ścieżki (1938).

Wiosną 1939 był spikerem audycji polskich w radiu niemieckim[3].

W 1939 uczestniczył w wojnie obronnej. W czasie okupacji był członkiem Związku Walki Zbrojnej. W połowie lipca 1942 pod zarzutem wrogiej działalności przeciwko Niemcom został aresztowany i tymczasowo przetrzymywany przy ul. Montelupich w Krakowie. Wysłany transportem samochodowym do obozu koncentracyjnego Auschwitz (nr więźnia 62 937), dokąd przybył 4 września 1942 i gdzie przebywał do października 1944. Był członkiem Komitetu Naczelnego Grupy Bojowej Oświęcim. Przebywał w różnych obozach koncentracyjnych do końca wojny.

Po wojnie był działaczem politycznym i społecznym, członkiem Polskiej Partii Robotniczej (od 24 maja 1945), następnie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Zasiadał w plenum Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Krakowie. Był posłem na Sejm PRL VI i VII kadencji. Od 1957 do 1967 pełnił funkcję sekretarza generalnego Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego. Współzałożyciel krakowskiego lewicowego klubu Kuźnica. Zasiadał w radzie naczelnej Związku Bojowników o Wolność i Demokrację oraz w zarządzie głównym Związku Literatów Polskich.

Pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera IIIA-wsch-za grobem Kameckich)[4].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Debiutował tomikami: Dziewczyno, Płyniemy naprzód (1938), Płonące ścieżki (1938). W 1942 napisał konspiracyjny Marsz triumfalny.

Po wojnie tworzył powieści historyczne nawiązujące do początków ruchu rewolucyjno-socjalistycznego, demokratycznego, radykalnego, m.in.: Próba ognia (1946), Królestwo bez ziemi (tom 1–4, 1954–1956), Róża i płonący las (tom 1–2, 1971), Osoba (Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1974).

Doświadczeniom obozowym poświęcił m.in.: powieść Koniec naszego świata (1958), Drzewo rodzi owoc (1963), Raj (1972), dramat Dom pod Oświęcimiem (wydany i wystawiony w 1948), opowiadania Jutrzenka (1956) i To (1964).

Wszystkie jego utwory objęte były w 1951 zapisem cenzury w Polsce, podlegały natychmiastowemu wycofaniu z bibliotek[5].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

  • Nagroda m. Krakowa (1958)
  • Nagroda Państwowa II stopnia w dziedzinie literatury (1966)[11]
  • III nagroda w konkursie Naczelnej Redakcji Programów Artystycznych TV z okazji 25-lecie PRL za widowisko Dwadzieścia pięć (1969)
  • nagroda Komitetu ds. PRiTv za scenariusz widowiska telewizyjnego Rzecz o Ludwiku Waryńskim (1972)
  • nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia w dziedzinie literatury (1975)

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Jedna z ulic na terenie Mysłowic nosiła nazwę Tadeusza Hołuja, zmienioną na Tadeusza Kantora zarządzeniem zastępczym Wojewody Śląskiego nr NPII.4131.4.76.2018 z 10 lipca 2018[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Resistance movement in Auschwitz, 18 stycznia 1945.
  2. ↑ Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL [online], ipn.gov.pl.
  3. ↑ Karol Estreicher jr, Dziennik wypadków, t. V, Kraków 2013, s. 424.
  4. ↑ Wyszukiwarka grobów w Krakowie.
  5. ↑ Zbigniew Żmigrodzki, Cenzura PRL, Wrocław 2002, s. 16.
  6. ↑ M.P. z 1946 r. nr 140, poz. 260 („za zasługi położone w walce z okupantem i udział w pracach konspiracyjnych w okresie okupacji”).
  7. ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.
  8. ↑ Stefan Oberleitner, Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705–1990: vademecum dla kolekcjonerów. Polska Rzeczpospolita Ludowa, 1944–1990, Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 123.
  9. ↑ Uznanie dla twórców kultury, „Trybuna Robotnicza”, nr 170, 19 lipca 1984, s. 1–2.
  10. ↑ „Wojskowy Przegląd Historyczny”, nr 1 (41), styczeń–marzec 1967, s. 430.
  11. ↑ „Nowiny Rzeszowskie”, nr 170 (5306), 20 lipca 1966, s. 2.
  12. ↑ Zarządzenie Zastępcze nr NPII.4131.4.76.2018 Wojewody Śląskiego z dnia 10 lipca 2018 r. w sprawie zmiany nazwy ulicy. „Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego”. Poz. 4686, s. 1, 11 lipca 2018. Katowice. 

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tadeusz_Hołuj&oldid=72432407”