Tadeusz Skwarczyński (kapitan)

Tadeusz Skwarczyński
	kapitan administracji
Data i miejsce urodzenia	14 października 1895 ; Rajtarowice
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 ; Charków
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	1 Pułk Artylerii Polowej Legionów; 201 Pułk Artylerii Polowej; 24 Pułk Artylerii Lekkiej
Stanowiska	dowódca baterii; oficer mobilizacyjny
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; III powstanie śląskie; II wojna światowa
	Odznaczenia

Tadeusz Marian Kalikst Skwarczyński (ur. 14 października 1895 w Rajtarowicach, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – kapitan administracji (artylerii) Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 14 października 1895 w Rajtarowicach, w rodzinie Michała i Wandy z Czekańskich^[1]. Podczas I wojny światowej był żołnierzem Legionów Polskich. U kresu wojny pod koniec 1918 wstąpił do Wojska Polskiego, a w 1919 został awansowany do stopnia podporucznika. Brał udział w wojnie polsko-bolszewicka 1918–1920 w szeregach 1 pułku artylerii lekkiej Legionów i 201 pułku artylerii polowej (obrona Warszawy). W połowie 1921 uczestniczył w III powstaniu śląskim^[1]. Został awansowany do stopnia porucznika, a następnie kapitana ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923. W późniejszym czasie służył w 24 pułku artylerii lekkiej stacjonującym w garnizonie Jarosław, na stanowisku dowódcy baterii^[1], a w marcu 1939 oficera mobilizacyjnego^[2]. W międzyczasie został przeniesiony do korpusu oficerów administracji, grupa administracyjna^[3].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 dostał się do sowieckiej niewoli. Przebywał w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Niepodległości (16 września 1931)^[4]
Krzyż Walecznych (1921)^[5]
Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1935)^[6]^[7]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora^[8]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

13 kwietnia 2013 w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” a terenie Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno-Ekonomicznej w Jarosławiu został posadzony Dąb Pamięci honorujący Tadeusza Skwarczyńskiego^[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 493.
↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 741.
↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 293.
↑ M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 79)
↑ M.P. z 1935 r. nr 65, poz. 86 „za zasługi w służbie wojskowej”.
↑ Zarządzenia Prezesa Rady Ministrów. Nadanie Krzyża Zasługi. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 21, 19 marca 1935.
↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
↑ Pamiętają o pomordowanych w Katyniu. starostwo.jaroslaw.pl, 11 kwietnia 2013. [dostęp 2014-11-20].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Charkowa2003493-1] Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 493.

[CITEREFRybkaStepan2006741-2] Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 741.

[CITEREFRybkaStepan2006293-3] Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 293.

[4] M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[5] Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 79)

[6] M.P. z 1935 r. nr 65, poz. 86 „za zasługi w służbie wojskowej”.

[7] Zarządzenia Prezesa Rady Ministrów. Nadanie Krzyża Zasługi. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 21, 19 marca 1935.

[8] Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.

[9] Pamiętają o pomordowanych w Katyniu. starostwo.jaroslaw.pl, 11 kwietnia 2013. [dostęp 2014-11-20].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]