Traszka bladoskóra
| Triturus carnifex[1] | |||
| (Laurenti, 1768) | |||
 Samiec z widocznym grzebieniem na grzbiecie | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
traszka bladoskóra | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Traszka bladoskóra[3] (Triturus carnifex) – gatunek płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych występujący głównie we Włoszech. Dorasta do 18 cm długości i z wyglądu przypomina spokrewnioną traszkę grzebieniastą, od której różni się m.in. jaśniejszym ubarwieniem. Do rozrodu dochodzi w stałych i okresowych zbiornikach wodnych, a IUCN klasyfikuje traszkę bladoskórą jako gatunek najmniejszej troski (LC) w związku z m.in. rozległym zasięgiem występowania.
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
Duży płaz ogoniasty. Samice dorastają do 18,0 cm, a samce do 15,0 cm długości[4]. Z wyglądu przypomina spokrewnioną traszkę grzebieniastą (Triturus cristatus) i tak jak ona posiada m.in. żółtawy brzuch pokryty czarnymi plamami. Od T. cristatus T. carnifex różni się[5]:
- jaśniejszym ubarwieniem i bardziej widocznymi plamami
- mniej wyraźnymi (lub nieobecnymi) białymi kropkami na bokach ciała
- niższym, bardziej ząbkowanym grzebieniem u samca
Zasięg występowania i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten obecnie występuje we włoskich Apeninach (na północ od regionu Kalabria), na południu Szwajcarii, w górzystych obszarach Austrii, na bardzo niewielkim obszarze w południowo-wschodnich Niemczech, w południowych Czechach, a także w Chorwacji, zachodniej Bośni i Hercegowinie oraz w Słowenii. Introdukowane populacje występują również w okolicach Genewy, w Portugalii, Holandii, Francji oraz Wielkiej Brytanii. Traszka bladoskóra spotykana jest na wysokościach 0–2000 m n.p.m.[2] W zachodniej Szwajcarii i w Holandii traszka bladoskóra jest gatunkiem inwazyjnym i wypiera lokalne populacji traszki grzebieniastej, głównie dzięki zdolności do zasiedlania większej liczby zbiorników wodnych, w tym tych zanieczyszczonych[5].
Populacje z zachodniej Bośni i Hercegowiny, Serbii, Macedonii Północnej, Albanii, północno-wschodniej Bułgarii oraz północno-zachodniej i środkowej Grecji od 2007 roku zaliczane są do gatunku Triturus macedonicus[6]. Ponadto populacje ze środkowej i południowo-wschodniej części Serbii zaliczane są obecnie do gatunku Triturus ivanbureschi[2].
Gatunek ten zasiedla różnorakie siedliska lądowe takie jak buczyny czy suche obszary charakteryzujące się klimatem śródziemnomorskim, a także obszary zmodyfikowane przez działalność człowieka jak np. kamieniołomy[2].
Rozmnażanie i rozwój[edytuj | edytuj kod]
Okres godowy trwa od marca do lipca[5], a do rozrodu i rozwoju larw dochodzi w stałych i tymczasowych zbiornikach wodnych[2].
Status i ochrona[edytuj | edytuj kod]
IUCN klasyfikuje traszkę bladoskórą jako gatunek najmniejszej troski w związku z rozległym zasięgiem występowania, zdolnością do zasiedlania wielu rodzajów siedlisk oraz dużymi rozmiarami populacji[2].
Gatunkowi temu zagrażać może natomiast utrata siedlisk, w tym zbiorników rozrodczych spowodowana intensyfikacją rolnictwa oraz zanieczyszczeniami agrochemikaliami. Obserwuje się spadek populacji na Bałkanach oraz na niektórych nizinnych obszarach Włoch (co spowodowane jest introdukcją skorupiaków z rodziny rakowatych). Testy laboratoryjne wykazały również podatność traszki bladoskórej na infekcje patogenicznego grzyba Batrachochytrium salamandrivorans[2].
T. carnifex występuje na wielu obszarach chronionych. Chroniony jest ponadto przez ustawodawstwo krajowe kilku państw, na terenie których występuje. Wymieniony jest również w załączniku II konwencji berneńskiej oraz załączniku IV dyrektywy siedliskowej Unii Europejskiej[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j Triturus carnifex, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h IUCN SSC Amphibian Specialist Group, Triturus carnifex, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2022 [dostęp 2023-05-02] (ang.).
- ↑ Recenzje/Reviews: European Commission 2009. Life Focus/Life and Europe´s reptiles and amphibians: Conservation in practice. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities, ss. 56. [ISSN 1725-5619], „Przegląd Przyrodniczy”, 2011.
- ↑ AmphibiaWeb - Triturus carnifex [online], amphibiaweb.org [dostęp 2023-05-02].
- ↑ a b c Dufresnes Ch., Amphibians of Europe, North Africa and the Middle East, 19 stycznia 2019, s. 134, ISBN 978-1-4729-4137-4.
- ↑ J.W. Arntzen, G. Espregueira Themudo, B. Wielstra, The phylogeny of crested newts (Triturus cristatus superspecies): nuclear and mitochondrial genetic characters suggest a hard polytomy, in line with the paleogeography of the centre of origin, „Contributions to Zoology”, 76 (4), 2007, s. 261–278, DOI: 10.1163/18759866-07604005, ISSN 1875-9866.