Wieżyczka (roślina)
 Wieżyczka gładka | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
wieżyczka | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Turritis Tourn. ex L. Sp. Pl.: 666 (1753)[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
T. glabra Linnaeus[4] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Wieżyczka (Turritis Tourn. ex L.) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Obejmuje dwa[5][6] lub trzy[3] gatunki. Wszystkie gatunki tu zaliczane występują w Europie, jeden z nich – wieżyczka gładka T. glabra rośnie poza tym w północno-zachodniej Afryce oraz w górach w jej części środkowej i wschodniej, w strefie umiarkowanej w Azji i Ameryce Północnej[3]. Gatunek ten jest też jedynym przedstawicielem rodzaju w Polsce[7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Rośliny dwuletnie i krótkotrwałe byliny, o pędach prosto wzniesionych, nierozgałęzionych w dole, ale często rozgałęziających się w górnej części, w górze sine i nagie, w dole pędu owłosione, włoski proste oraz rozwidlone[5][6].
- Liście
- Odziomkowe ogonkowe, skupione w rozetę przyziemną, zatokowo wcinane do pierzastych, rzadko całobrzegie. Łodygowe liście strzałkowatą lub uszkowatą nasadą obejmujące łodygę, ząbkowane lub całobrzegie[5][6].
- Kwiaty
- Zebrane w grona silnie wydłużające się w czasie owocowania. Działki kielicha wzniesione, podługowate do lancetowatych. Płatki korony 4, białokremowe, żółtawe, rzadko różowe, wąskołopatkowate do równowąskich, bez paznokcia[5]. Pręcików 6 z silnie podługowatymi lub równowąskimi pylnikami, z miodnikami u nasady nitek. Zalążnia górna ze 130–200 zalążkami. Słupek tęgi, krótki, z główkowatym znamieniem[6].
- Owoce
- Obłe lub nieco kanciaste, równowąskie łuszczyny wznoszące się lub odstające[5][6].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
- Pozycja systematyczna
Rodzaj należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), a w jej obrębie tworzy monotypowe plemię Turritideae[8]. Gatunki tu zaliczane były w przeszłości włączane do rodzaju gęsiówka Arabis lub jako odrębny rodzaj sytuowane w plemieniu Arabideae. Analizy molekularne wykazały jednak, że tworzą one wyraźnie odrębną linię rozwojową bliższą plemieniu Camelineae, stąd wyodrębniane są nie tylko we własnym rodzaju, ale także plemieniu[9][10].
- Wykaz gatunków[3]
- Turritis brassica Leers
- Turritis glabra L. – wieżyczka gładka
- Turritis laxa (Sm.) Hayek
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-04-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-04-20] (ang.).
- ↑ a b c d Turritis Tourn. ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-04-20].
- ↑ Turritis. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-04-20].
- ↑ a b c d e Ihsan A. Al-Shehbaz: Turritis Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-04-20].
- ↑ a b c d e Turritis Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-04-20].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 34, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ Genus: Turritis L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2022-04-20].
- ↑ L. Liu, B. Zhao, D. Tan, J. Wang. Phylogenetic relationships of Brassicaceae species based on matK sequences. „Pakistan Journal of Botany”. 44, 2, s. 619-626, 2012.
- ↑ Beilstein, M.A., I.A. Al-Shehbaz, S. Mathews and E.A. Kellogg. Brassicaceae phylogeny inferred from phytochrome A and ndhF sequence data: tribes and trichomes revisited. „Am. J. Bot.”. 95, s. 1307-1327, 2008.