Zaręba (województwo dolnośląskie)
51°06′19″N 15°13′37″E/51,105278 15,226944| wieś | |
 Pałac w Zarębie Dolnej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
220-250[2] m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
1821[3] |
| Strefa numeracyjna |
75 |
| Kod pocztowy |
59-800[4] |
| Tablice rejestracyjne |
DLB |
| SIMC |
0192264 |
Położenie na mapie gminy Siekierczyn  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lubańskiego  | |
| 51°06′19″N 15°13′37″E/51,105278 15,226944[1]
| |
Zaręba (niem. Lichtenau[5]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lubańskim, w gminie Siekierczyn.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Zaręba to duża wieś łańcuchowa o długości około 3,0 km położona na Pogórzu Izerskim, pomiędzy Wysoczyzną Siekierczyńską na północnym zachodzie a Wzgórzami Zalipiańskimi na południu, na wysokości około 220-250 m n.p.m.[2]
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego. W latach 1945–1954 wieś była siedzibą Gminy Zaręba[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Zaręba jest jedną z najstarszych wsi w regionie, ale jej wczesne dzieje są słabo znane[2]. Prawdopodobnie została założona przez kolonistów niemieckich w XIII lub XIV wieku[2]. W 1346 roku wzniesiono tu kościół, który w roku 1427 zniszczyli husyci[2]. Po zakończeniu wojny trzydziestoletniej Zaręba znacznie rozwinęła się, co było związane z osiedleniem dużej grupy eskulantów z Czech[2]. W 1825 roku w miejscowości były 182 domy, w tym: kościół, szkoła ewangelicka wraz z nauczycielem, 4 młyny wodne, 3 tartaki, wiatrak i olejarnia[2]. W 2 połowie XIX wieku w przeciwieństwie do okolicznych wsi, które podupadały po zaniku tkactwa chałupniczego, Zaręba zaczęła się szybko rozwijać jako ośrodek wydobycia węgla brunatnego[2]. W 1865 roku przez miejscowość przeprowadzono linię kolejową ze Zgorzelca do Lubania co umożliwiło dalszy rozwój przemysłu między innymi kopalni węgla brunatnego i bazaltu[2].
Po 1945 roku Zaręba pozostała dużą wsią rolniczo-przemysłową, wzrosła liczba mieszkańców co było związane z rozbudową kopalni, dla której zbudowano osiedle robotnicze[2]. W 1978 roku było tu 218 indywidualnych gospodarstw rolnych, w 1988 roku ich liczba zmalała do 101[2].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[6]:
- Pałac w Zarębie Dolnej, ul. Bazaltowa 3, z XVIII w., przebudowany w 1849 r.
Inne zabytki[2]:
- kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP pochodzący z 1684 roku, przebudowany w 1797 i 1870 roku,
- Pałac w Zarębie Górnej pochodzący z końca XIX wieku,
- liczne domy mieszkalne i gospodarcze pochodzące z XIX i XX wieku.
Kultura[edytuj | edytuj kod]
W Zarębie działa osiedlowy dom kultury[7].
Sport[edytuj | edytuj kod]
We wsi znajduje się klub sportowy LZS Zaręba posiadający drużynę piłki nożnej[8].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 158897
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 2: Pogórze Izerskie. Cz. 2: M-Ż. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, s. 468-472. ISBN 83-85773-61-4.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1604 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 105. [dostęp 2012-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Osiedlowy Dom Kultury w Zarębie. [w:] Przegląd Lubański [on-line]. [dostęp 2019-07-21].
- ↑ LZS Zaręba. [w:] Łączy nas piłka [on-line]. [dostęp 2019-07-21].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 2: Pogórze Izerskie (M-Ż). Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, ISBN 83-85773-61-4.
- Siedziba gminy: Siekierczyn
| Wsie | |
|---|---|
| Pozostałe miejscowości podstawowe |
