Ziarnojadek żałobny
| Sporophila luctuosa[1] | |||
| (Lafresnaye, 1843) | |||
.jpg) Samiec | |||
 Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
ziarnojadek żałobny | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 występuje przez cały rok poza sezonem lęgowym | |||
Ziarnojadek żałobny[6][7] (Sporophila luctuosa) – gatunek małego ptaka z podrodziny ziarnojadków (Sporophilinae) w rodzinie tanagrowatych (Thraupidae). Występuje w Ameryce Południowej – na wschodnich zboczach Andów od Wenezueli do Boliwii. Nie jest zagrożony[5].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten jako pierwszy opisał Frédéric de Lafresnaye w 1843 roku. Nie wyróżnia się podgatunków[8][9].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Dosyć duży jak na inne gatunki ziarnojadków ptak o stosunkowo długim ogonie i krótkim, okrągłym i silnym dziobie oraz czarnych oczach. Samce mają czarną głowę z niewielkim, ale widocznym białym zabarwieniem w kształcie półksiężyca poniżej dolnej powieki, grzbiet, skrzydła i ogon czarne oraz biały spód ciała. Dziób samców jest niebieskoszary. Samice, oliwkowo-brązowe na grzbiecie i rudobrązowe na spodniej części ciała, mają matowy, szarostalowy dziób. W ubarwieniu są podobne do samic ziarnojadka wąsatego, ale o lekko ciemniejszym i cieplejszym odcieniu. Ubarwieniem młode osobniki przypominają samice[10][9]. Długość ciała 11 cm; masa ciała 12,5 g[9][11].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Ziarnojadek żałobny występuje na obszarze północnych Andów, na wysokości od 1200 m do 3100 m n.p.m.[9] (inne źródła podają 1400–3200 m n.p.m. w Peru[12] lub 1200–2500 m n.p.m.[5][13]), sporadycznie spotyka się go na niżej położonych terenach, ale nie niżej niż 300 m n.p.m.[9] Zamieszkuje zachodnią Wenezuelę, Kolumbię, Peru, Ekwador i Boliwię (departamenty La Paz, Santa Cruz i Cochabamba). Nie migruje[13], choć prawdopodobnie sezonowo przemieszcza się na niższe wysokości, może też koczować w poszukiwaniu ziaren[9].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Jego głównym habitatem są tereny trawiaste na skraju lasu, także przydrożne pastwiska i zakrzaczenia. Żywi się głównie ziarnami bambusów z rodzaju Chusquea. Żeruje w sposób charakterystyczny dla tego gatunku, wspinając się po pędach bambusa i zjadając ziarna bezpośrednio z nich. Nie zjada ziaren spadłych na ziemię. Żeruje w parach lub niewielkich stadach dochodzących do 30 osobników[9].
Status[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN ziarnojadek żałobny od 1988 roku klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity, choć rozmieszczony plamowo. Ze względu na brak istotnych zagrożeń i dowodów na spadki liczebności organizacja BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny[5][14].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sporophila luctuosa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Black-and-white Seedeater (Sporophila luctuosa). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-19)]. (ang.).
- ↑ Denis Lepage: Black-and-white Seedeater Sporophila luctuosa (Lafresnaye, 1843) – synonyms. Avibase. [dostęp 2021-07-17]. (ang.).
- ↑ Jaramillo, A. and G. M. Kirwan: Black-and-white Seedeater (Sporophila luctuosa), version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-07-17]. (ang.).
- ↑ a b c d Sporophila luctuosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 374, 1999.
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Sporophilinae Ridgway, 1901 (1853) - ziarnojadki - Seedeaters (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-17].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-07-12]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 653. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
- ↑ Black-and-white Seedeater Sporophila luctuosa. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-07-17]. (ang.).
- ↑ Sporophile noir et blanc Sporophila luctuosa - Black-and-white Seedeater. Oiseaux.net. [dostęp 2021-07-17]. (ang.).
- ↑ Alfredo Begazo: Black-and-white Seedeater (Sporophila luctuosa). Peru Aves. [dostęp 2021-07-17]. (ang.).
- ↑ a b Data table and detailed info: Black-and-white Seedeater Sporophila luctuosa. BirdLife International. [dostęp 2021-07-17]. (ang.).
- ↑ Species factsheet: Black-and-white Seedeater Sporophila luctuosa. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-07-17]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).