Zygmunt Denhoff (zm. 1655)

Zygmunt Denhoff

Denhoff
Data śmierci	1655
Ród	Denhoffowie herbu własnego
Rodzice	Kasper Denhoff Anna Aleksandra Koniecpolska
Małżeństwo	Teresa Anna Ossolińska
Wojny i bitwy	Powstanie Chmielnickiego, Bitwa pod Konstantynowem, Bitwa pod Piławcami, Bitwa pod Zborowem, Bitwa pod Beresteczkiem
Administracja	krajczy królowej starosta bydgoski starosta wieluński starosta sokalski starosta bolesławski starosta bohusławski starosta klonowski starosta lajski starosta dźwinogrodzki

Zygmunt Denhoff (Dönhoff) herbu własnego (zm. 1655) – rotmistrz husarski, krajczy królowej Polski Ludwiki Marii Gonzagi w latach 1650-1654, poseł na sejm walny, starosta bydgoski w latach 1650–1655, starosta wieluński, sokalski, bolesławski, bohusławski, klonowski, lajski, dźwinogrodzki.

Życiorys

Był trzecim synem wojewody sieradzkiego Kaspra i Anny Aleksandry Koniecpolskiej. Studiował w Akademii Krakowskiej, którą ukończył w 1637. Tegoż roku ze swym starszym bratem Stanisławem wyjechał w podróż naukową po Francji i Niemczech. Po powrocie do kraju przebywał jakiś czas na dworze Władysława IV, a następnie pod opieką wuja hetmana Stanisława Koniecpolskiego wprawiał się w sztuce wojennej. Ostatecznie poświęcił się jednak nie wojsku, a polityce. Był znakomitym mówcą. W 1641 roku został posłem na sejm z województwa sieradzkiego. Poseł na sejm 1642 roku, sejm 1645 roku, sejm 1646 roku. W 1644 roku ojciec odstąpił mu bogate starostwo sokalskie, a w 1645 – starostwa bolesławskie, lajskie i klonowskie. Wyznaczony komisarzem do rady wojennej w 1648 roku.

Po śmierci Władysława IV należał do zagorzałych zwolenników króla Jana Kazimierza. Poseł na sejm koronacyjny 1649 roku. Czynnie uczestniczył w zwalczaniu buntu Bohdana Chmielnickiego. Walczył pod Konstantynowem i Piławcami, a w 1649 r. pod Zborowem. Po zawarciu ugody Zborowskiej poszedł dobrowolnie do Krymu jako zakładnik chana tatarskiego. Za jego staraniem, popartym własnymi pieniędzmi, wyszło z niewoli tatarskiej wielu polskich jeńców. Poseł sejmiku szadkowskiego na sejm 1650 i sejm zwyczajny 1654 roku.

Po powrocie do kraju w marcu 1650 otrzymał w nagrodę m.in. starostwo bydgoskie, po zmarłym w tym roku kanclerzu Jerzym Ossolińskim. Został również krajczym królowej Marii Ludwiki (1650-1654). W 1651 r. otrzymał starostwo bohusławskie. Uczestniczył w bitwie pod Beresteczkiem. W dalszych wyprawach wojennych ze względu na zły stan zdrowia nie brał już udziału. W 1654 r. otrzymał po zmarłym bracie Stanisławie starostwo wieluńskie.

Będąc człowiekiem prawego charakteru, cieszył się sympatią i zaufaniem szlachty wielkopolskiej. Jako starosta bydgoski, ulegając prośbom rajców miejskich, wydał w lipcu 1652 r. orędzie zezwalające na wznowienie działalności przez Bractwo Strzeleckie w Bydgoszczy. Zmarł w 1655 r. W bydgoskim kościele bernardynów pw. św. Jerzego umieszczono tablicę nagrobną ku jego czci.

Rodzina

Zygmunt Denhoff był żonaty z Teresą Anną Ossolińską (zw. małżeński 1645), córką kanclerza wielkiego koronnego Jerzego Ossolińskiego, która zmarła w 1651 r. przy porodzie bliźniaków. Mieli czterech synów: Karola Kaspra, kasztelana konarskiego sieradzkiego; Jerzego Albrechta, biskupa i kanclerza; Franciszka Bogusława, kasztelana płockiego; i Stanisława Kazimierza, zmarłego młodo.

Bibliografia

• Błażejewski Stanisław, Kutta Janusz, Romaniuk Marek: Bydgoski Słownik Biograficzny. T. II. Bydgoszcz 1995, s. 52. ISBN 83-85327-27-4.
• Adam Boniecki: Herbarz polski: wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. Cz. 1. T. 4. Warszawa : Warszawskie Towarzystwo Akcyjne S. Orgelbranda S[yn]ów), 1901, s. 252.