Świerklaniec
{{{rodzaj miejscowości}}} | |
Ulica Główna w Świerklańcu | |
Państwo | śląskie |
---|---|
Powiat | |
Gmina | |
Sołectwo | |
Liczba ludności (2008) |
3 786 |
Strefa numeracyjna |
(+48) 32 |
Kod pocztowy |
42-622[1] |
Tablice rejestracyjne |
STA |
SIMC |
0222232 |
Położenie na mapie brak Brak mapy: gmina Świerklaniec Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:airport} |
Świerklaniec (niem. Neudeck[2]) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Świerklaniec, siedziba tejże gminy oraz sołectwa Świerklaniec. Wieś gminna została utworzona 1 października 1924 r. ze zlikwidowanego obszaru dworskiego Świerklaniec[3]. Zasadniczą część siedliska wsi Świerklaniec stanowi dawna wieś Stare Chechło.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego.
Historyczny podział administracyjny
W skład wsi Świerklaniec wchodzą miejscowości:[4]
- z dawnego obszaru dworskiego Świerklaniec (uznawane do dziś jako odrębne miejscowości)
- Bizja (niem. Bisia, zabudowania nadgraniczne obszaru dworskiego Świerklaniec),
- Ostrożnica (niem. Ostrosnitza, zabudowania obszaru dworskiego Świerklaniec),
- Świerklaniec (niem. Neudeck, zamek i obszar dworski z dworem, folwarkiem i leśniczówką, od 1924 r. wieś),
- dawna gmina wiejska Stare Chechło (w całości wcielona do wsi Świerklaniec)
- Stare Chechło (niem. Alt-Chechlau, wieś, jej oś stanowi ul. Główna),
- Żabieniec (niem. Zabinietz, część Starego Chechła).
Urzędowe części wsi
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0222249 | Bizja | część wsi |
0222255 | Ostrożnica | część wsi |
Położenie
Świerklaniec jest położony na obszarze Garbu Tarnogórskiego, w rejonie przecięcia doliny rzeki Brynicy. Historycznie leży w większości na Górnym Śląsku, jedynie niezamieszkałe wschodnie brzegi Zbiornika Kozłowa Góra należą do Małopolski.
Rekreacja
W pobliżu Świerklańca znajduje się zbiornik wodny Kozłowa Góra oraz zalew w Chechle.
Nazwa
Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje miejscowość jako "Schloss Neudeck (polnisch Schwirklinietz (Tannenberg)"[7].
Ciekawostki
43% gminy zajmują lasy. Jednym z najbardziej znanych kompleksów leśnych jest park Świerklaniecki. Ma on powierzchnię 154 ha. Są to historyczne założenia pałacowe-parkowe powstałe wokół piastowskiego Zamku i pałacu zwanego Małym Wersalem. Występują tam 120-letnie dęby, sosny wejmutki i wiele cennych gatunków drzew. W Parku w Świerklańcu kręcony był teledysk do utworu "Dawna Dziewczyno" w wykonaniu Macieja Maleńczuka.
W Świerklańcu urodziła się aktorka Dorota Pomykała oraz Joachim Brudziński – od 2017 Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Zabytki
istniejące
nieistniejące
- Pałac w Świerklańcu wybudowany na polecenie Guida von Donnersmarcka popularnie zwany Śląskim lub Małym Wersalem, spalony w 1945 r.
- Zamek piastowski w Świerklańcu, spalony w 1945 r.
Wspólnoty wyznaniowe
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. [dostęp 2015-03-26].
- ↑ http://verwaltungsgeschichte.de/sch_tarnowitz.html
- ↑ Rozporządzenie Śląskiej Rady Wojewódzkiej z dnia 9 września 1924 r. w przedmiocie zniesienia obszarów dworskich w powiecie Tarnowskie Góry, "Dziennik Ustaw Śląskich", R. III, nr 21, poz. 86, 03.10.1924 [skorygowana na 30.09.1924].
- ↑ Mapa szczegółowa Polski 1:25000, P47-S28-A, Tarnowskie Góry, 1933; Topographische Karte 1:25000 (Meßtischblatt), 5579, Tarnowitz, 1925.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Felix Triest 1865 ↓, s. 404.
- ↑ Dane według raportów wyszukiwarki zborów (www.jw.org) z 22 maja 2014.
Linki zewnętrzne
- Górnośląski Wersal - Stare fotografie
- Świrkliniec, niem ''Neudeck'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 715 .
Bibliografia
- Felix Triest: Topographisches Handbuch von Oberschlesien. Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865.