9K720 Iskander

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Ten artykuł wymaga modyfikacji na podstawie najświeższych informacji.
Niektóre treści są na pewno lub najprawdopodobniej nieaktualne. Artykuł należy zweryfikować, wskazując w przypisach źródła informacji.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Iskander
Ilustracja
Państwo  Rosja
Inne nazwy 9K720, SS-26, Stone
Typ SRBM
Przeznaczenie taktyczny pocisk balistyczny
Wyrzutnia mobilny-drogowy
Status aktywny
Długość 7,3 m
Średnica 0,92 m
Masa startowa 3,75-3,8 t
Napęd jednostopniowy, paliwo stałe
Prędkość ~2100 m/s
Zasięg • minimalny: 50 km
• Iskander-M: 380-499 km (szacunek)
• Iskander-E: 280 km
Udźwig do 780 kg
Naprowadzanie bezwładnościowe,
z naprowadzaniem optycznym
w fazie terminalnej
Celność CEP: 30 m[1]
Głowica • kasetowa,
• odłamkowo-burząca,
• termobaryczna,
• penetrująca,
• elektromagnetyczna
Zasięg pocisków Iskander rozmieszczonych na terenie Obwodu kaliningradzkiego

Iskander (NATO: SS-26 Stone) – lądowy pocisk balistyczny krótkiego zasięgu (SRBM) na mobilnej platformie samochodowej z wyrzutnią typu TEL. Iskander przeznaczony jest do wykonywania uderzeń na ważne cele lądowe, znajdujące się w strefie operacyjno-taktycznej ugrupowania wojsk przeciwnika (środki ogniowe, samoloty i śmigłowce na lotniskach, węzły łączności, stanowiska dowodzenia itp.) oraz obiekty infrastruktury cywilnej.

Geneza[edytuj | edytuj kod]

Na skutek wprowadzenia przez zawarty 8 grudnia 1987 traktat INF zakazu posiadania i używania przez Stany Zjednoczone i Związek Radziecki pocisków balistycznych o zasięgu 500 do 5500 km (średniego MRBM oraz pośredniego zasięgu IRBM), Związek Radziecki zmuszony został do likwidacji najnowszego typu pocisku balistycznego Oka SS-23 Spider, stanowiącego pierwszą ówcześnie próbę zastąpienia przestarzałych pocisków Scud. Ustami najwyższych przedstawicieli Ministerstwa Obrony i armii, zwłaszcza w świetle narastającej niepewności politycznej i militarnej u południowych granic Rosji i na terenie Bliskiego Wschodu, Rosja wielokrotnie wyrażała opinię, że likwidacja pocisków Oka SS-23 Spider była błędem, zaś wraz ze Stanami Zjednoczonymi są jedynymi państwami na świecie objętymi zakazem posiadania pocisków średniego zasięgu. Spowodowało to z jednej strony aktualne dziś dążenie Rosji do wycofania się z traktatu INF (co spotyka się z niezbyt stanowczym, oficjalnym jedynie, sprzeciwem Stanów Zjednoczonych, a nieoficjalnie natomiast nawet ze zrozumieniem), z drugiej zaś strony spowodowało podjęcie kolejnej próby zastąpienia pocisków Scud, tym razem za pomocą pocisków krótkiego zasięgu Iskander.

Pierwsze próby pojedynczych elementów nowego systemu przeprowadzono w latach 1989-1990 na poligonie nr 4 pod Kapustin Jarem, pierwszy start technologiczny prototypu pocisku wykonano w 1991 r., zaś pierwszy start doświadczalny pocisku systemu Iskander miał miejsce 25 października 1995 roku. Pierwotnie system ten nazywano na Zachodzie SS-21 Scarab mod.C, czyli jako kolejną wersję Toczki, dopiero po pewnym czasie przypisano mu nowe oznaczenie SS-X-26 Stone. Próby państwowe zostały zakończone w 2004 roku i w 2007 Iskander formalnie wszedł na uzbrojenie rosyjskich sił zbrojnych. Do 2015 Rosja planuje wyprodukować 60 seryjnych wyrzutni Iskander.

Charakterystyka systemu Iskander[edytuj | edytuj kod]

Iskander jest pociskiem balistycznym o długości 7,3 m, średnicy 0,92 m i masie startowej od 3800 kg do 4020 kg, w zależności od ładunku. Wysoka prędkość pozwala mu przełamywać obronę antyrakietową. Iskander porusza się po spłaszczonej trajektorii lotu poniżej wysokości 50 km. Potrafi wykonywać manewry z przeciążeniem 30 g w fazie końcowej (terminal phase), utrudniając przechwycenie przez systemy obronne. Iskander może przenosić głowice konwencjonalne o masie od 480 kg do 720 kg. Może też prawdopodobnie przenosić głowice jądrowe, choć oficjalnie nie zostało to potwierdzone – Rosja jednakże nigdy oficjalnie nie wykluczyła takiej możliwości. System naprowadzania zapewnia mu celność CEP: 10-30 metrów (wersja Iskander-E)[2]. Pocisk przewożony jest i wystrzeliwany z samochodowej dwuprowadnicowej wyrzutni typu TEL 9P78, zaprojektowanej przez Centralne Biuro Konstrukcyjne Titan w Wołgogradzie.

Rozszerzenie możliwości systemu o pociski manewrujące, dalekiego zasięgu[edytuj | edytuj kod]

Ostatnie wydarzenia, w tym także informacje strony rosyjskiej pokazują, że pojęcie „Iskander” jest o wiele szersze niż dawniej przyjmowano i odnosi się bardziej do systemu kierowania i wskazywania celów oraz mobilnych wyrzutni, niż zastosowanych na nich rakiet. W szczególności, system można wykorzystać także dla pocisków manewrujących typów "Kalibr", o zasięgu 2000 km[3].

Wersje[edytuj | edytuj kod]

  • Iskander-M – wersja dla rosyjskich sił zbrojnych z pociskiem 9K723 o zasięgu 380 do 500 km
  • Iskander-E – wersja eksportowa z pociskiem 9M720-E o zasięgu 280 km.
  • Iskander-K – wersja z pociskiem manewrującym R-500 o zasięgu co najmniej 500 km, która znajduje się w fazie testów. Program ten prowadzony jest w celu obejścia ograniczeń zasięgu wynikających z traktatu INF.

Użytkownicy[edytuj | edytuj kod]

Potencjalni nabywcy[edytuj | edytuj kod]

Iskandery w kulturze masowej[edytuj | edytuj kod]

Użycie bojowe Iskanderów w wojnie rosyjsko-gruzińskiej w zbeletryzowanej formie zawarte zostało w technothrillerze Kaukaskie epicentrum (M. Gawęda, wyd. Ender – WarBook, 2010).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Russia’s Iskander-E missile systems see strong foreign demand, RIA Novosti 1 października 2008, [dostęp 22 lutego 2009] (ang.).
  2. ↑ Mikhail Barabanov, Iskander the Great, Moscow Defense Brief 4 (14), 2008 [dostęp 22 lutego 2009] (ang.).
  3. ↑ Kalibry odpalane z wyrzutni Iskanderów? Rosja złamała traktat INF.
  4. ↑ 9K720 Iskander-M (SS-26 Stone) – Program GlobalSecurity [dostęp 22 lutego 2009] (ang.).
  5. ↑ Belarus buys missile systems Iskander [dostęp 22 lutego 2009] (ang.).
  6. ↑ Russia to deliver Iskander missile systems to Belarus [dostęp 22 lutego 2009] (ang.).
  7. ↑ Belarus Not Planning to Deploy Russian Missiles to Counter U.S. Bloomberg L.P. [dostęp 22 lutego 2009] (ang.).
  8. ↑ Belarus puts Russian missiles on shopping list (ang.). Russia Today. [dostęp 2013-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-27)].
  9. ↑ Kremlin balks at missiles for Syria Financial Times [dostęp 22 lutego 2009] (ang.).
  10. ↑ Russia May Deliver Missiles to India, Syria, Interfax Reports Bloomberg L.P. [dostęp 22 lutego 2009] (ang.).
  11. ↑ Iskander-E (SS-26 Stone) GlobalSecurity [dostęp 22 lutego 2009] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. Rosja rozmieściła rakiety balistyczne przy polskiej granicy


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=9K720_Iskander&oldid=53027224”