Antoni Dubiński
podpułkownik piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
30 marca 1891 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1908–1940 |
Siły zbrojne |
Armia Imperium Rosyjskiego |
Jednostki |
113 Pułk Piechoty |
Stanowiska |
dowódca kompanii |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Antoni Dubiński (ur. 18 marca?/30 marca 1891 w Ihumeniu, zm. 1940 w ZSRR) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 30 marca 1891 w Ihumeniu jako syn Felicjana i Izabelli z domu Zabielskiej[1][2][a]. W rodzinnym mieście ukończył siedmioklasową szkołę miastową. Absolwent szkoły wojskowej dla małoletnich, egzamin dojrzałości zdał w 1908, po czym do 1911 uczył się w rosyjskiej Oficerskiej Szkole Piechoty w Wilnie. Po jej ukończeniu, w Armii Imperium Rosyjskiego został awansowany podporucznikiem. Od maja 1914 służył w 113 pułku piechoty. Po wybuchu I wojny światowej od sierpnia 1914 służył w szeregach macierzystego pułku na froncie jako dowódca kompanii. Trafił do niewoli niemieckiej, w której przebywał prawie cztery lata, od lutego 1915 do grudnia 1918.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Mińskiego pułku strzelców w składzie 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej Wojska Litwy Środkowej. Od lutego 1919 na stanowisku dowódcy 4 kompanii i dowódca batalionu w szeregach brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej i wojnie polsko-bolszewickiej. W międzyczasie, w 1919 ukończył kurs dowódców batalionów w Dęblinie. 1 marca 1920 został awansowany do stopnia kapitana Wojska Polskiego. Od 20 czerwca 1920 służył w Nowogródzkim pułku strzelców. 5 lipca 1920 trafił do niewoli sowieckiej, z której zbiegł 29 października 1920 i powrócił do Polski. Następnie w trwającej wojnie z bolszewikami służył jeszcze w 30 pułku Strzelców Kaniowskich jako dowódca batalionu. Za czyny z 15–17 maja 1920, podczas których przez trzy dni dowodząc batalionem walczył z większymi od swoich siłami wroga, otrzymał Order Virtuti Militari. Został osadnikiem wojskowym w Karolinowie (nr 3) w powiecie postawskim (26 listopada 1926)[4].
Po wojnie, do sierpnia 1922 służył w 30 pułku. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 438. lokatą w korpusie oficerów piechoty[5]. Przydzielony do 79 pułku piechoty, stacjonującym w garnizonie Słonim, do 1924 był w tej jednostce dowódcą batalionu. Z dniem 25 października 1925 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko dowódcy 5 batalionu granicznego w Łużkach[6]. 16 lutego 1926 roku otrzymał przeniesienie do 29 pułku Strzelców Kaniowskich w Kaliszu na stanowisko dowódcy II batalionu detaszowanego w Szczypiornie[7]. 23 maja 1927 roku został przesunięty na stanowisko kwatermistrza pułku[8]. 23 stycznia 1928 roku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 30. lokatą w korpusie oficerów piechoty[9]. 12 marca 1929 roku został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Chełm na stanowisko pełniącego obowiązki komendanta[10][11]. 1 września 1938 roku kierowana przez niego jednostka została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Chełm, a zajmowane przez niego stanowisko otrzymało nazwę „komendant rejonu uzupełnień”[12].
Podczas kampanii wrześniowej ewakuował się wraz z kadrą KRU Chełm na wschód. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939, wraz z oficerami został aresztowany przez sowietów pod Zdołbunowem. Uwolnił się z niewoli, po czym dotarł do Tarnopola, gdzie przebywali jego krewni. Następnie przekroczył granicę z Rumunią w okolicach Zaleszczyk i został zatrzymany przez funkcjonariuszy rumuńskiej straży granicznej i przekazany przez nich sowietom. Był więziony w Czortkowie. Na początku 1940 wyrokiem został skazany na trzy lata ciężkich robót. Następnie przyznał się do służby w Wojsku Polskim w randze oficera. Na wiosnę 1940 został zamordowany przez NKWD. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 57/2-39 oznaczony numerem 983)[13]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.
Jego żoną była Joanna (zm. w 1946 w wieku 46 lat), z którą miał córki Marię (zm. 2012) i Wandę (zm. 2010).
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]22 września 2012, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” przy Zespole Szkół Ogólnokształcących Integracyjnych nr 1 w Krakowie został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Antoniego Dubińskiego[14].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 4145 (1922)[15]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)[16][17]
- Krzyż Walecznych
- Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej (3 marca 1926)[18]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Różne źródła podały inne daty urodzenia Antoniego Dubińskiego: zespół Szkół Ogólnokształcących Integracyjnych nr 1 w Krakowie. [dostęp 2015-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-23)]. podał dzień 30 marca 1891, Publikacja pt. Kawalerowie orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. wskazała dzień 31 marca 1891, 18 kwietnia 1891[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Antoni Dubiński. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-12-21].
- ↑ Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. 11.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 212.
- ↑ Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 40. [dostęp 2020-07-13].
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 34.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 75 z 21 lipca 1925 roku, s. 397.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 10 z 16 lutego 1926 roku, s. 55.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 154.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 19.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 90.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 21, 511.
- ↑ Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. 845.
- ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 20. [dostęp 2015-01-23].
- ↑ Sześć Dębów Pamięci. krakow.pl, 19 września 2012. [dostęp 2015-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 stycznia 2015)].
- ↑ Dziennik Personalny Nr 2 z 18 lutego 1922 roku, s. 109.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 11 listopada 1937 roku, s. 34.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 12 z 3 marca 1926 roku, s. 70.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- K. Banaszek, W. K. Roman, Z. Sawicki, Kawalerowie orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich, Warszawa 2000, s. 65.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Antoni Dubiński. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2015-01-23].
- Antoni Dubiński. zsoi1krakow.pl. [dostęp 2015-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 stycznia 2015)].
- Absolwenci Wileńskiej Szkoły Wojskowej
- Dowódcy batalionu KOP „Łużki”
- Jeńcy polscy w niewoli sowieckiej (1919–1922)
- Komendanci uzupełnień II Rzeczypospolitej
- Kwatermistrzowie 29 Pułku Strzelców Kaniowskich
- Ludzie związani z Chełmem
- Ludzie związani z Kaliszem
- Ludzie związani z Wilnem
- Ludzie związani ze Słonimem
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Zasługi Wojsk Litwy Środkowej
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Oficerowie 30 Pułku Strzelców Kaniowskich
- Oficerowie 79 Pułku Piechoty (II RP)
- Oficerowie 80 Pułku Piechoty (II RP)
- Oficerowie 86 Pułku Piechoty (II RP)
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani z Ukraińskiej Listy Katyńskiej
- Osadnicy wojskowi II Rzeczypospolitej
- Podpułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Polacy – oficerowie Imperium Rosyjskiego
- Polacy – żołnierze Armii Imperium Rosyjskiego w I wojnie światowej
- Polacy i obywatele polscy – więźniowie radzieckich więzień w okupowanej Polsce 1939–1941
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Urodzeni w 1891
- Zmarli w 1940