80 Pułk Piechoty (II RP)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
80 Pułk Strzelców Nowogródzkich
Nowogródzki Pułk Strzelców
Ilustracja
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

11 lipca 1919

Rozformowanie

1939

Tradycje
Święto

11 lipca

Nadanie sztandaru

15 lipca 1923

Dowódcy
Pierwszy

ppłk Antoni Ostankowicz

Ostatni

płk Stanisław Fedorczyk

Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
bitwa pod Horodzcem (14 maja 1920)
bitwa pod Zarębami Kościelnymi
bitwa pod Kaczkowem
bitwa o przedmoście warsz. (13–16 VIII 1920)
konflikt polsko-litewski
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

garnizon Wilno
Słonim

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

1 Dywizja Litewsko-Białoruska
2 Brygada Jazdy
XXVIII Brygada Piechoty
20 Dywizja Piechoty

80pstrz.png

80 Pułk Strzelców Nowogródzkich (80 pp) – oddział piechoty Wojska Polskiego II RP.

Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]

10 lipca 1919 roku ówczesny dowódca Frontu Litewsko-Białoruskiego, generał porucznik Stanisław Szeptycki wydał rozkaz Nr 200/I w sprawie sformowania Nowogródzkiego Pułku Strzelców i batalionu uzupełnień Nowogródzkiego Pułku Strzelców. Obie jednostki zostały zorganizowane w Lidzie, na bazie batalionu uzupełnień Dywizji Litewsko-Białoruskiej stacjonującego w Wołkowysku[1]. Na stanowisko dowódcy pułku i jednocześnie dowódcy I batalionu został wyznaczony podpułkownik Antoni Ostankowicz, dotychczasowy dowódca baonu uzupełnień w Wołkowysku. Podpułkownik Ostankowicz otrzymał wspomniany rozkaz 11 lipca 1919 roku. Tego samego dnia baon uzupełnień został przetransportowany koleją z Wołkowyska do Lidy[2][3].

26 lipca 1919 roku pułk został przetransportowany koleją do Baranowicz, gdzie wszedł w skład grupy generała Stefana Mokrzeckiego[4].

W Lidzie pozostał podporucznik Antoni Małyszko i 14 instruktorów z zadaniem zorganizowania batalionu uzupełnień Nowogródzkiego Pułku Strzelców. Następnie batalion został przeniesiony do Nieświeża, a później do Słonimia[5].

2 sierpnia 1919 roku dowództwo pułku objął pułkownik Stanisław Józef Kowalski. Podpułkownik Ostankowicz pozostał na stanowisku dowódcy I batalionu do 21 sierpnia, kiedy to został przeniesiony na stanowisko dowódcy Powiatu Etapowego Baranowicze. Nowym dowódcą I batalionu został kapitan Leon Hejbowicz[6].

W grudniu 1919 batalion zapasowy pułku stacjonował w Nieświeżu[7].

Pułk w walkach o granice[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Wojna polsko-bolszewicka.

25 września 1919 roku pod wsią Filipowicze pułk przeszedł swój chrzest bojowy. Patronem pułku został Ładysław z Gielniowa, którego wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim w Polsce obchodzone jest 25 września[8]

18 grudnia 1919 roku pułk przybył do Bobrujska, gdzie następnego dnia dowódca frontu, generał Szeptycki wręczył dowódcy pułku chorągiew będącą darem Związku Kobiet Kresowych „Pogoń” w Wilnie[9].

25 grudnia 1919 roku w miasteczku Kublicze pułk dołączył do II Brygady Litewsko-Białoruskiej pułkownika Czesława Mączyńskiego. 7 stycznia 1920 roku w czasie udanego wypadu na Czereświaty poległ pierwszy żołnierz pułku, szeregowiec Safran Ilukowicz. 2 kwietnia 1920 roku dowództwo pułku objął major Wincenty Rutkiewicz, przybyły z Mińskiego Pułku Strzelców. Pułkownik Kowalski został oddany do dyspozycji Naczelnego Dowództwa. W drugiej połowie kwietnia 1920 roku do pułku dołączył II batalion kapitana Tarasiewicza, zorganizowany w batalionie zapasowym w Nieświeżu[10]. 21 maja 1920 roku dowództwo pułku przejął podpułkownik Kazimierz Rybicki, dotychczasowy dowódca Grodzieńskiego Pułku Strzelców i czasowo pełniący obowiązki dowódcy I Brygady Litewsko-Białoruskiej.

Zimę 1919–1920 spędził na froncie. 20 czerwca 1920 roku broniąc odcinka nad rzeką Czernic pułk wytrzymał uderzenie przeważających sił Armii Czerwonej.

W czerwcu 1920 roku pułk otrzymał uzupełnienia z batalionu zapasowego 4 pułku piechoty Legionów w Kielcach i batalionu zapasowego 17 pułku piechoty w Rzeszowie. Uzupełnienia przybyłe z Kielc wcielono do I i II batalionu, natomiast z batalionu marszowego przybyłego z Rzeszowa utworzono III batalion pod tymczasowym dowództwem porucznika Karola Mancewicza, a następnie kapitana Dubińskiego. Ponadto z wybranych z całego pułku rzemieślników (cieśli, kowali itd.) zorganizowana została kompania techniczna[11].

5 lipca 1920 roku w Zarzecku III batalion został otoczony przez bolszewicką kawalerię i „niemal w pień wycięty”. Resztki ocalałych żołnierzy zostały wcielone do I i II batalionu. Kapitan Dubiński pozostał ranny na polu walki. Tak samo dowódca II batalionu, kapitan Tarasiewicz. Nowym dowódcą II batalionu został major Władysław Oziewicz[12]. 17 lipca 1920 roku poległ dowódca I batalionu, kapitan Leon Hejbowicz i dowódca 4 kompanii, porucznik Franciszek Mielnicki. Dowództwo I batalionu przejął porucznik Roman Bełkowski[13].

W ostatniej dekadzie lipca 1920 roku w skład pułku, jako III batalion, został włączony batalion marszowy ze Słonimia pod dowództwem kapitana Józefa Kostko. 31 lipca podpułkownik Rybicki objął dowództwo II Brygady Litewsko-Białoruskiej. Dowódcą pułku został major Oziewicz[14].

3 sierpnia 1920 roku w Małkini porucznik Roman Bełkowski popełnił samobójstwo. Wymieniony oficer został ranny w nogę 1 sierpnia w obronie przedmościa Brańsk. Motywem zamachu samobójczego był zarzut „jakiegoś osobnika, że z taką raną mógłby się jeszcze bić![15][16]. Dowództwo I batalionu przejął porucznik Aleksander Walczak[17].

Po zakończeniu Bitwy Warszawskiej pułk otrzymał chorągiew z napisem „Obrońcom Warszawy”[18].

17 sierpnia 1920 roku dowództwo pułku objął podpułkownik Bolesław Waśkiewicz. Do połowy września 1920 roku II batalionem dowodził pułkownik Stanisław Józef Kowalski[a], który będąc w podeszłym wieku zrezygnował ze służby etapowej i w sierpniu zgłosił się ochotniczo na front. W nocy z 8 na 9 września 1920 roku, w walkach we wsi Kruszyniany, do niewoli dostał się ranny dowódca I batalionu, porucznik Walczak. Przed bitwą nad Niemnem dokonano zmian na stanowiskach dowódców batalionów. Batalion I objął major Władysław Oziewicz, batalion II - kapitan Eugeniusz Zabawski, a batalion III - kapitan Jerzy Dąbrowski z Grodzieńskiego Pułku Strzelców[19][b].

 Osobny artykuł: Konflikt polsko-litewski.

Pułk wziął udział 8 października w wyprawie generała Lucjana Żeligowskiego na Wilno.

1 listopada 1920 roku w wypadzie na wieś Wiciuny poległ dowódca 1 kompanii, podporucznik Henryk Kawecki, który 24 października został udekorowany przez dowódcę pułku Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[20][c]. 17 listopada dowództwo I batalionu objął kapitan Lewandowski. 30 listopada, po wejściu w życie zawieszenia broni, pułk znajdował się linii bojowej Skietery – Kiejmińce – Wierszuliszki – Wierciuny, na której odpierał ciągłe ataki Litwinów na własne placówki. 20 grudnia pułk został zluzowany i trzy dni później wkroczył do Wilna[21].

Kawalerowie Virtuti Militari[edytuj | edytuj kod]

Żołnierze pułku odznaczeni Orderem Wojennym Virtuti Militari
Krzyżem Złotym ppłk Kazimierz Jarosław Rybicki
Krzyżem Srebrnym:
szer. Józef Arasim, kpr. Edward Balcerzak, st. szer. Wincenty Boraczewski,
śp. kpt. Leon Hejbowicz, sierż. Eryk Kolarz, śp. ppor. Henryk Kawecki,
kpr. Kazimierz Kazior, kpr. Wincenty Kazimierczak, por. Stanisław Perkowicz,
ppor. Władysław Prażmowski, ppłk Kazimierz Jarosław Rybicki, ppor. Antoni Rutkowski,
sierż. Stefan Rodziewicz, kpr. Józef Makarewicz, st. szer. Julian Michalczyk,
śp. ppor. Stanisław Obrzud, kpr. Józef Salomon, szer. Józef Spychaj nr 4158[22],
por. Józef Uhrynowicz, st. szer. Jan Wojnarowski.

Ponadto 31 oficerów i 88 szeregowców zostało odznaczonych Krzyżem Walecznych, w tym 27 dwukrotnie, 8 trzykrotnie i jeden czterokrotnie. Krzyżem Zasługi Wojsk Litwy Środkowej zostało odznaczonych 18 oficerów i 28 szeregowych[23].

Mapy walk pułku[edytuj | edytuj kod]

Pułk w okresie pokoju[edytuj | edytuj kod]

20 DP w 1938.jpg
Żołnierze 80 pułku piechoty na Zamku Królewskim w Warszawie; maj 1935.
Pluton cyklistów z hufców szkolnych z Państwowego Gimnazjum w Prużanie - raport przyjmuje płk Romuald Kohutnicki, dowódca 80 pułku piechoty.

W Wilnie pułk stacjonował do kwietnia 1922 roku[21]. W październiku 1921 roku pułk otrzymał nazwę „80 pułk Strzelców Nowogródzkich” i został włączony w skład 20 Dywizji Piechoty. W międzyczasie pułk pod dowództwem majora Mieczysława Kaleńskiego-Jaśkiewicza wychodził z Wilna i obsadzał placówkami linię demarkacyjną na odcinku RudziszkiRykonty. 12 kwietnia 1922 roku pułk przybył do Słonimia[21]. Stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr IX[24].

 Osobny artykuł: Święta wojskowe w Polsce.

19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 11 lipca, jako datę święta pułkowego[25]. Pułk obchodził swoje święto w rocznicę otrzymania przez podpułkownika Antoniego Ostankiewicza rozkazu nr 200/I dowódcy Frontu Litewsko-Białoruskiego[26].

Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 80 pułk piechoty zaliczony został do typu III pułków piechoty o stanach zbliżonych do wojennych. Na czas wojny przewidywany był do działań osłonowych. Corocznie otrzymywał około 1010 rekrutów. Jego obsadę stanowiło 68 oficerów i 2200 podoficerów i żołnierzy[27].

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939[28][d]
Dowództwo, kwatermistrzostwo i pododdziały specjalne
dowódca pułku płk Stanisław Fedorczyk
I z-ca dowódcy ppłk Mieczysław Karol Gumkowski
adiutant kpt. Franciszek Doros
starszy lekarz mjr dr Filip Głowiński
młodszy lekarz ppor. lek. Leon Karol Monné
II z-ca dowódcy (kwatermistrz) mjr Jan Szopa
oficer mobilizacyjny kpt. adm. (piech.) Romuald Buba
z-ca oficera mobilizacyjnego kpt. Bolesław Mazurkiewicz
oficer administracyjno-materiałowy kpt. Rudolf Tadeusz Weber
oficer gospodarczy kpt. int. Michał Niwiński
oficer żywnościowy vacat
oficer taborowy[e] kpt. tab. Radosław Szyszło
kapelmistrz ppor. rez. pdsc. Roman Michalski
I batalion
dowódca batalionu mjr Bronisław Jan Schlichtinger
dowódca 1 kompanii kpt. Karol Wincenty Wotruba
dowódca plutonu por. Tadeusz Grot-Winkler
dowódca plutonu ppor. Jan Kanty Rerutko
dowódca 2 kompanii p.o. por. Stanisław Malkiewicz
dowódca plutonu ppor. Reinhold Robert Goerick
dowódca 3 kompanii por. Stanisław Wesołowski
dowódca plutonu por Józef Ułan
dowódca 1 kompanii km kpt. Czesław Kruszewski
dowódca plutonu por Jan Zygmunt Fiszer
dowódca plutonu ppor. Antoni Podulka
II batalion
dowódca batalionu mjr Ludwik Stanisław Jędrzejczyk
dowódca 4 kompanii por. Stanisław Ślusarczyk
dowódca plutonu ppor. Jan Dembek
dowódca 5 kompanii por. Leon Krajewski
dowódca plutonu ppor. Franciszek Mann
dowódca 6 kompanii kpt. Władysław Staszewski
dowódca plutonu por. Kazimierz Załucki
dowódca 2 kompanii km por. Andrzej Gurdak
dowódca plutonu ppor. Eugeniusz Piniński
III batalion
dowódca batalionu mjr Arnold Jaskowski
dowódca 7 kompanii kpt. Janusz Dąbrowski
dowódca plutonu ppor. Zbigniew Henryk Grzybowski
dowódca plutonu ppor. Wacław Bucht
dowódca 8 kompanii kpt. Aleksander Cieślicki
dowódca plutonu por. Kazimierz August Orzechowski
dowódca plutonu ppor. Stanisław Marian Sorys
dowódca 9 kompanii kpt. Zenon Wiktor Sawka
dowódca plutonu ppor. Franciszek Garason
dowódca 3 kompanii km kpt. Karol Jan Babraj
dowódca plutonu por. Teodor Dąbrowski
dowódca plutonu ppor. Mieczysław Smal
na kursie mjr Tadeusz Lelo
por. adm. (piech.) Edmund Furmański
por Józef Bender
ppor. Zygmunt Tomasz Zbucki
ppor. Zygmunt Karol Szymański
80 obwód przysposobienia wojskowego „Nowogródek”
kmdt obwodowy PW kpt. piech. Emil Zboś
kmdt pow. PW Nowogródek kpt. piech. Julian Pierewicz

Pułk w kampanii wrześniowej[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Kampania wrześniowa.

W 1939 pułk w składzie swej dywizji miał przydział mobilizacyjny do Armii „Modlin”[30]. Mobilizacja alarmowa nastąpiła 22–23 marca i przerzucenie transportem kolejowym w okolice Płońska i Nasielska a na początku lipca przemarsz w rejon Mławy i Rzęgnowa, gdzie wykonywał umocnienia polowe. Pułk rozpoczął zacięte walki 1 września na odcinku Mławka Windyki.

Odznaczeni Krzyżem Walecznych w 1939[edytuj | edytuj kod]

29 września 1939 roku dowódca Armii „Warszawa” generał dywizji Juliusz Rómmel, „w uznaniu zasług, za męstwo wykazane” nadał niżej wymienionym żołnierzom następujące odznaczenia:

  • płk piech. Stanisław Fedorczyk – Krzyż Walecznych po raz czwarty,
  • mjr piech. Jan Bronisław Schlichtinger – Krzyż Walecznych po raz czwarty,
  • kpt. Adam Domaradzki[f] – Virtuti Militari 5 kl.,
  • mjr piech. Ludwik Stanisław Jędrzejczyk – Virtuti Militari 5 kl.,
  • kpt. Karol Babraj[g] – Krzyż Walecznych po raz drugi,
  • mjr piech. Arnold Jaskowski – Krzyż Walecznych po raz trzeci,
  • kpt. Zenon Sawka – Krzyż Walecznych po raz drugi.

Ponadto do dyspozycji dowódcy pułku przyznał dziesięć krzyży Virtuti Militari 5 kl.[32]

Mapy walk pułku w 1939[edytuj | edytuj kod]

Struktura organizacyjna i obsada personalna we wrześniu 1939
Dowództwo
dowódca pułku płk piech. Stanisław Fedorczyk (ranny pod Mławą)
I adiutant kpt. Franciszek Doros ([33])
od 5 IX 1939 kpt. art. Julian Otto
II adiutant ppor. rez. Rudolf Wierzbowski
oficer informacyjny ppor. rez. Artur Władysław Otawski
oficer łączności por. Jerzy Wejnert[34]
kwatermistrz kpt. Janusz Dąbrowski[31] lub kpt. Feliks Więcławski
dowódca kompanii gosp. por. Edmund Furmański
oficer gosp. ppor. rez. Franciszek Józef Grissbach
oficer żywn. ppor. rez. Władysław Woda
naczelny lekarz por. dr med. Leon Karol Monne
I batalion
dowódca batalionu mjr piech. Jan Bronisław Schlichtinger (ranny 3 IX)[35]
dowódca 1 kompanii por. Stanisław Malkiewicz (poległ 3 IX)
dowódca 2 kompanii por. rez. Stanisław Kapilewicz (ranny 3 IX)
dowódca 3 kompanii por. Stanisław Wesołowski (ranny 4 IX)[36]
dowódca 1 kompanii ckm kpt. Czesław Kruszewski
II batalion
dowódca batalionu mjr piech. Ludwik Stanisław Jędrzejczyk (ranny pod Mławą)
dowódca 4 kompanii por. Leon Krajewski[37]
dowódca 5 kompanii ppor. rez. Franciszek Mann
dowódca 6 kompanii kpt. Władysław Staszewski (ciężko ranny 3 IX)
dowódca 2 kompanii ckm por. Teodor Andrzej Dąbrowski (ranny pod Mławą)
III batalion
dowódca batalionu mjr piech. Arnold Jaskowski (ranny pod Mławą)[38]
dowódca 7 kompanii por. Józef Bender (poległ 1 IX)
od 7 IX por. Stanisław Ślusarczyk
dowódca 8 kompanii por. Kazimierz Orzechowski
dowódca I plutonu ppor. Wiktor Dulewicz lub ppor. rez. Kaczorowski
dowódca II plutonu ppor. rez. Wacław Obrębowski
dowódca III plutonu ppor. rez. Stanisław Ślesicki
dowódca 9 kompanii kpt. Zenon Wiktor Sawka (do 18 IX)[39]
dowódca 2 kompanii ckm por. Jan Zygmunt Fiszer
pododdziały specjalne
dowódca kompanii zwiadu por. Lucjan Nowakowski
dowódca kompanii przeciwpancernej ppor. Jan Alojzy Sądej
dowódca plutonu artylerii piechoty kpt. art. Julian Otto (od 5 IX 1939 I adiutant)
dowódca plutonu pionierów kpt. Jerzy Leonard Kuczkowski
dowódca plutonu przeciwgazowego por. Stanisław Ślusarczyk (od 7 IX 1939 dowódca 7 kompanii)

Symbole pułkowe[edytuj | edytuj kod]

Sztandar
 Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

16 czerwca 1923 roku Prezydent RP dekretem L. 743/1923 zatwierdził wzór lewej strony płachty chorągwi 80 pułku piechoty[40].

15 lipca 1923 roku w Słonimiu Minister Spraw Wojskowych, generał broni Stanisław Szeptycki wręczył, w imieniu Prezydenta RP, chorągiew ufundowaną przez społeczeństwo ziemi nowogródzkiej[30].

W kampanii wrześniowej, podczas silnego nalotu niemieckiego pod Glinojeckiem, sztandar przejął kpt. Julian Otto. Płat, wraz z orłem i gwoździami pamiątkowymi, zapakował do torby od maski przeciwgazowej i nosił przy sobie do końca walk w Warszawie. Przed wkroczeniem Niemców do stolicy, postanowił wraz z kpt. Franciszkiem Dorosem i kpt. Czesławem Kraszewskim ukryć sztandar na terenie posesji swojego teścia (Chrostowski) przy ul. Janinówka w Warszawie[30].

Kpt. Otto odkopał sztandar w 1950 roku. Ponieważ okazało się, że płat całkowicie zbutwiał i rozpadał się pod dotknięciem, spalił wydobyte szczątki. Orła i gwoździe przekazał w 1959 roku do muzeum w Mławie[41].

Odznaka pamiątkowa

9 kwietnia 1921 roku Minister Spraw Wojskowych zatwierdził odznakę Nowogródzkiego Pułku Strzelców. 13 grudnia 1921 generał porucznik Kazimierz Sosnkowski zezwolił na noszenie odznak pamiątkowych wyłącznie tych, które zostały zatwierdzone przez Ministra Spraw Wojskowych lub Naczelnego Wodza. Wśród tych odznak została wymieniona odznaka pamiątkowa Nowogródzkiego Pułku Strzelców[42].. Odznaka nazywana „Krzyżem 80 PP” o wymiarach 39 x 39 mm ma kształt krzyża maltańskiego. Pokryta jest przeźroczystą emalią barwy czerwonej, a obramowana emalią barwy białej. Na środku krzyża orzeł srebrny na czerwonej emalii, obramowany srebrną obwódką. Odznaka dla oficerów i szeregowych identycznego wzoru, ale ze względu na koszty mogła być wykonana z tańszego materiału dla szeregowych. Wykonanie: Adam Nagaiski - Warszawa[43].

Strzelcy nowogródzcy[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Żołnierze 80 Pułku Piechoty (II RP).
Stanisław Ślesicki, ostatni żyjący uczestnik bitwy pod Mławą. Był dowódcą III plutonu, 8 kompanii, 80 pp Strzelców Nowogródzkich.
Dowódcy pułku[h]
  • ppłk piech. Antoni Ostankowicz (11 VII - 2 VIII 1919)
  • płk piech. Stanisław Józef Kowalski (3 VIII 1919 - 2 IV 1920)
  • mjr piech. Wincenty Rutkiewicz (3 IV - 21 V 1920)
  • ppłk piech. Kazimierz Jarosław Rybicki (22 V - 31 VII 1920 → dowódca II Brygady Litewsko-Białoruskiej)
  • mjr piech. Władysław Oziewicz (1 - 16 VIII 1920)
  • ppłk piech. Bolesław Waśkiewicz (17 VIII - 14 XI 1920 → dowódca Grodzieńskiego Pułku Strzelców)
  • ppłk piech. Władysław Oziewicz (od 15 XI 1920)
  • płk piech. Konstanty Oświeciński (1923 - 18 I 1925 → dowódca 41 pp[45])
  • płk piech. Stanisław Sobieszczak (18 I 1925[45] – 31 VII 1927 → inspektor piechoty KOP[46])
  • ppłk / płk piech. Romuald Kohutnicki (22 VII 1927[47] - 16 X 1935 → dowódca Brygady KOP „Nowogródek”)
  • ppłk / płk piech. Stanisław Fedorczyk (XI 1935 – IX 1939)
Zastępcy dowódcy pułku[i]
II zastępcy

Żołnierze 80 pułku piechoty - ofiary zbrodni katyńskiej[edytuj | edytuj kod]

Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[54] oraz Muzeum Katyńskie[55][j][k].

Nazwisko i imię stopień zawód miejsce pracy przed mobilizacją zamordowany
Lebiecki Wiktor podporucznik rezerwy nauczyciel Katyń
Bucht Wacław[58] podporucznik żołnierz zawodowy dowódca plutonu 7/80 pp Katyń
Jaśkiewicz Antoni podporucznik rezerwy nauczyciel szkoła w Piaskach Katyń
Jędrasik Tadeusz podporucznik rezerwy nauczyciel szkoła w Cieciułowie Katyń
Maryański Stefan porucznik rezerwy handlowiec Katyń
Miara Zygmunt podporucznik rezerwy inżynier rolnik Katyń
Pereus Kazimierz podporucznik rezerwy handlowiec Katyń
Romański Sylwester podporucznik rezerwy nauczyciel Katyń
Śleszyński Tadeusz podporucznik rezerwy nauczyciel kier. szkoły w Biskupicach Katyń
Wiśniewski Henryk chorąży rezerwy nauczyciel szkoła w pow. słonimskim Katyń
Bojaruniec Longin podporucznik rezerwy prawnik, mgr Sąd Grodzki w Brześciu Charków
Borowik Aleksander podporucznik rezerwy technik kolejnictwa Charków
Celmer Feliks podporucznik rezerwy nauczyciel instruktor oświatowy w Stołpcach Charków
Grissbach Franciszek podporucznik rezerwy nauczyciel Charków
Pierewicz Julian kapitan oficer służby stałej ? Charków
Pilch Michał podporucznik rezerwy prawnik PKO Charków

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

W Mławie istnieje ulica „Żołnierzy 80 Pułku Piechoty”[59]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Stanisław Józef Kowalski urodzony 23 grudnia 1868 roku wywodził się z grupy oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. 22 maja 1920 roku, kiedy został zatwierdzony w stopniu pułkownika piechoty, pełnił służbę w Ministerstwie Spraw Wojskowych. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Dowództwie Odcinka Kordonowego „Równe”, a jego oddziałem macierzystym był 50 Pułk Piechoty.
  2. Kapitan Jerzy Dąbrowski, ur. 23 grudnia 1888 roku.
  3. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 50 → tu błędnie podano datę śmierci podporucznika Henryka Kaweckiego.
  4. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[29].
  5. Oficer taborowy był jednocześnie dowódcą kompanii gospodarczej.
  6. Major Adam Zdzisław Domaradzki (1905-1973) był dowódcą 6/79 pp, a od 3 września 1939 roku dowódcą I/80 pp
  7. kpt. Karol Babraj do mobilizacji marcowej był adiutantem pułku, a następnie dowódcą samodzielnej kompanii km i broni towarzyszących nr 92[31].
  8. Dowódca pułku kierował osobiście szkoleniem oficerów i był odpowiedzialny za gotowość bojową, całokształt wyszkolenia, służbę gospodarczą i wewnętrzną pułku[44].
  9. 13 czerwca 1922 roku Minister Spraw Wojskowych zniósł dotychczasowe stanowisko referenta wyszkolenia pułku piechoty i ustanowił etatowe stanowisko zastępcy dowódcy pułku zaszeregowanego do stopnia podpułkownika, wyznaczanego przez Ministra Spraw Wojskowych. Zakres działania zastępcy dowódcy określał dowódca pułku, przed którym był on całkowicie odpowiedzialny[48]. W 1938 roku zmieniona została nazwa stanowiska na „I zastępca dowódcy”. W organizacji wojennej pułku nie było stanowiska zastępcy dowódcy.
  10. Jeśli nie zaznaczono inaczej, miejsce służby żołnierzy zawodowych przed mobilizacją podano za: Ryszard Rybka, Kamil Stepan; Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939[56].
  11. Jeśli nie zaznaczono inaczej, informacje o żołnierzach znajdujących się na Białoruskiej Liście Katyńskiej pochodzą z książki: Maciej Wyrwa; Nieodnalezione ofiary Katynia? : lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940[57].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Odziemkowski 2010 ↓, s. 147.
  2. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 5-6.
  3. Korpus Poleski 1928 ↓, s. 152.
  4. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 7.
  5. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 8, 14, 18.
  6. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 10-11.
  7. Odziemkowski 2010 ↓, s. 226.
  8. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 13.
  9. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 14,15.
  10. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 17,18.
  11. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 26.
  12. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 31.
  13. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 34.
  14. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 37.
  15. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 37,39.
  16. Lista strat 1934 ↓, s. 39.
  17. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 41.
  18. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 43.
  19. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 44-46.
  20. Lista strat 1934 ↓, s. 347.
  21. a b c Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 55.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 127 z 27 listopada 1925 roku, s. 690.
  23. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 58-59.
  24. Almanach 1923 ↓, s. 52.
  25. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 16 z 19 maja 1927 roku, poz. 174.
  26. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 6.
  27. Jagiełło 2007 ↓, s. 63-65.
  28. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 644-645 i 680.
  29. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  30. a b c Satora 1990 ↓, s. 149.
  31. a b Jaskowski 1941 ↓, s. 167.
  32. Rómmel 1958 ↓, s. 409.
  33. Jaskowski 1941 ↓, s. 167, do czerwca 1939 roku był dowódcą 3 kompanii km.
  34. Juszkiewicz 1979 ↓, s. 186.
  35. Juszkiewicz 1979 ↓, s. 187.
  36. Juszkiewicz 1979 ↓, s. 188.
  37. Juszkiewicz 1979 ↓, s. 189.
  38. Juszkiewicz 1979 ↓, s. 190.
  39. Juszkiewicz 1979 ↓, s. 191.
  40. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 27 z 24 lipca 1923 roku, poz. 359.
  41. Satora 1990 ↓, s. 150.
  42. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 49 z 13 grudnia 1921 roku, poz. 872.
  43. Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 128.
  44. Almanach 1923 ↓, s. 49.
  45. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 stycznia 1925 roku, s. 26.
  46. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 6 sierpnia 1927 roku, s. 229.
  47. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 220.
  48. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 24 z 13 czerwca 1922 roku, poz. 357.
  49. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 299.
  50. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 297.
  51. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 9.
  52. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 13.
  53. Jaskowski 1941 ↓, s. 169.
  54. Katyń – miejsca pamięci. [dostęp 2022-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-19)].
  55. Muzeum Katyńskie – Księgi Cmentarne.
  56. Rocznik oficerski 1939 ↓.
  57. Wyrwa 2015 ↓.
  58. Księgi Cmentarne – wpis 345
  59. ulica Żołnierzy 80 pp

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]