Bôrka
_k%C3%B6zs%C3%A9g_l%C3%A1tk%C3%A9pe._Szlov%C3%A1kia,_Kassai_ker%C3%BClet,_1940._-_Fortepan_95649.jpg) Bôrka na archiwalnej fotografii z 1940 r. | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj | |||
| Powiat | |||
| Starosta |
Vojtech Ičo[1] | ||
| Powierzchnia |
23,74[2] km² | ||
| Wysokość |
560[potrzebny przypis] m n.p.m. | ||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||
| Nr kierunkowy |
058 | ||
| Kod pocztowy |
049 42 | ||
| Tablice rejestracyjne |
RV | ||
Położenie na mapie kraju koszyckiego  | |||
Położenie na mapie Słowacji  | |||
| 48°37′55″N 20°45′53″E/48,631944 20,764722 | |||
| Strona internetowa | |||
Bôrka (węg. Barka) – wieś (obec) w powiecie Rożniawa w kraju koszyckim, na Słowacji.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Leży 23 km na wschód od Rożniawy, na wysokości 564 m n.p.m., w górnej części doliny potoku Čremošná, w tzw. Bruździe Borczańskiej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza wzmianka pisemna o wsi pochodzi z 1409 r., kiedy to była wspomniana jako należąca do feudalnego państwa turniańskiego, jednak jest najprawdopodobniej o wiele starsza. W 1849 r. stacjonowały tu oddziały wojsk rosyjskich, skierowanych do tłumienia rewolucji węgierskiej. W 1873 r. dosięgła wieś wielka zaraza morowa, natomiast w 1883 r. zniszczyła ją powódź. Od 1918 r. wchodziła w skład pierwszej Republiki Czechosłowackiej. Od 2 listopada 1938 r. do 8 maja 1945 r. była – na podstawie tzw. pierwszego arbitrażu wiedeńskiego – włączona do państwa węgierskiego. Od 1945 r. ponownie w granicach Czechosłowacji, a od 1993 r. – nowo powstałego państwa słowackiego.
Mieszkańcy Bôrki zajmowali się pierwotnie hodowlą bydła, pracą w lesie i produkcją wyrobów z drewna. W XIX w. pracowali też w tutejszych kopalniach rudy żelaza oraz w istniejącej wówczas we wsi niewielkiej hucie. Obecnie pracują głównie w leśnictwie lub w niedalekiej Rożniawie.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Dwór szlacheckiego rodu Zichy-Ferraris, neobarokowy, wzniesiony z końcem XIX w. przez rozbudowę starszej budowli, pochodzącej z połowy XVIII w. Parterowy, murowany, dach mansardowy, kryty pierwotnie gontem (obecnie blachą), ze ścianami szczytowymi zdobionymi rustyką i pilastrami oraz z dużą boczną werandą z wielkimi oknami.
- Kościół ewangelicko-reformowany, klasycystyczny, wzniesiony po 1794 r., z wieżą dostawioną z boku w 1804 r. Jednonawowy, nawa przykryta sklepieniem zwierciadlanym. W wieży 2 dzwony, starszy z 1793 r.
- Kościół katolicki pod wezwaniem Matki Boskiej z Karmelu, barokowo-klasycystyczny, wzniesiony w 1759 r. na fundamentach dawnego kościoła gotyckiego, pochodzącego z 1482 r. Przebudowany w 1896 r. Ołtarz główny neoklasycystyczny, mieści starszy, barokowy obraz pątniczy Matki Bożej z początków XVIII w. Ambona z XVIII w., późnobarokowa, drewniana z poligonalnym parapetem. W wyposażeniu świątyni również wielki obraz Ofiarowanie Chrystusa z połowy XVIII w. w ramie z epoki, obraz przedstawiający św. Józefa z połowy XVIII w., rzeźba Madonny z końca XVIII w. w stylu ludowego baroku oraz dwa ludowe Ukrzyżowania z połowy XIX w. W dzwonnicy 3 dzwony, z nich najstarszy z 1635 r.
- Kaplica Matki Bożej Karmelu nad wsią – lokalne miejsce pielgrzymkowe (odpust 16 lipca lub w najbliższą niedzielę po tej dacie).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-11-17]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 23,74S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ďurček Jozef a kolektív: Slovenský kras. Turistický sprievodca ČSSR, č. 41, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1989, ISBN 80-7096-020-5.
