Bernard Bolzano
Kraj działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data śmierci | |
Miejsce pochówku | |
Wyznanie | |
Kościół | |
Prezbiterat |
1804 |
Bernard Placidus Johann Nepomuk Bolzano (ur. 5 października 1781 w Pradze[potrzebny przypis], zm. 18 grudnia 1848 tamże[1]) – czeski uczony pochodzenia włosko-niemieckiego: matematyk, filozof, teolog i historyk, a także duchowny katolicki; wykładowca Uniwersytetu Karola w Pradze.
Prace Bolzana dotyczyły między innymi logiki i analizy matematycznej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie katolickiej. Ojciec, Bernard Pompeius Bolzano, pochodził z północnych Włoch i przeprowadził się do Pragi, gdzie ożenił się z Marią Cecelią Maurer pochodzenia niemieckiego. W 1796 rozpoczął studia na Uniwersytecie w Pradze z zakresu matematyki, filozofii i fizyki, a w 1800 także teologii. Został wyświęcony na księdza katolickiego w 1804.
Jako ksiądz katolicki i teolog objął nowo utworzoną katedrę filozofii religii. Jego wykłady – zwłaszcza z filozofii – cieszyły się dużą popularnością. Jednakże z powodu konfliktu z władzami austriackimi został odsunięty od pracy na Uniwersytecie. Wtedy zajął się pisarstwem.
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Jego dzieła poświęcone były matematyce, teologii, ekonomii, dydaktyce, religii i logice. Jego prace opublikowano dopiero po jego śmierci, przez co jego osiągnięcia są przypisywane innym naukowcom. Był pierwszym, który podał w pełni ścisłą definicję granicy ciągu. Wykazał także, że każdy ograniczony ciąg liczb rzeczywistych posiada podciąg zbieżny (twierdzenie Bolzana-Weierstrassa, obecnie formułowane w ogólnej postaci w przestrzeni ).
Bolzano był także pierwszym, który udowodnił ciągłość wielomianów[2].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Bolzano Bernard, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-09] .
- ↑ Hans Niels Jahnke: A history of analysis. Providence, RI: American Mathematical Society, 2003, s. 175. ISBN 0-8218-2623-9. OCLC 51607350.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Bernard Bolzano w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
- Bernard Bolzano's Theory of Science (ang.)
- Sandra LaPointe , Bernard Bolzano: Philosophy of Mathematical Knowledge, Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 2161-0002 [dostęp 2018-06-27] (ang.).
- Bolzano, Bernard (1781–1848) (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-08].
Artykuły na Stanford Encyclopedia of Philosophy (ang.) [dostęp 2018-01-28]:
- Edgar Morscher , Bernard Bolzano, 25 stycznia 2013 .
- Jan Šebestik , Bolzano's Logic, 11 marca 2016 . (Logika Bolzana)
- ISNI: 0000000122775147
- VIAF: 24615537
- LCCN: n50043118
- GND: 118513117
- NDL: 00433782
- LIBRIS: 53hkncvp4pcr90k
- BnF: 12027042g
- SUDOC: 028434307
- SBN: CFIV050317
- NLA: 35020062
- NKC: jk01012602
- BNE: XX1209919
- NTA: 069666482
- BIBSYS: 90106577
- CiNii: DA00393402
- Open Library: OL1164890A
- PLWABN: 9810631107305606
- NUKAT: n96210684
- J9U: 987007258846905171
- CANTIC: a11294516
- LNB: 000046897
- NSK: 000026084
- CONOR: 31726179
- ΕΒΕ: 140273
- LIH: LNB:V*353817;=BN
- RISM: people/41007303
- Czescy matematycy XIX wieku
- Analiza rzeczywista – naukowcy
- Logicy matematyczni
- Czescy filozofowie XIX wieku
- Filozofowie niemieckojęzyczni
- Filozofowie nowożytni
- Czescy teolodzy katoliccy
- Czescy duchowni katoliccy
- Czescy historycy
- Wykładowcy Uniwersytetu Karola
- Osoby upamiętnione nazwami twierdzeń analizy
- Osoby pochodzenia włoskiego
- Urodzeni w 1781
- Zmarli w 1848
- Pochowani na Cmentarzu Olszańskim w Pradze