Bolesław Skąpski (inżynier)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bolesław Skąpski
Ilustracja
Bolesław Skąpski (przed 1939)
Data urodzenia

15 lipca 1876

Data śmierci

24 marca 1948

Miejsce spoczynku

cmentarz Rakowicki w Krakowie

Narodowość

polska

Małżeństwo

Jadwiga Marciszewska

Dzieci

Anna, Zbigniew, Bolesław, Zdzisław

Krewni i powinowaci

Andrzej Sariusz-Skąpski (wnuk), Izabella Sariusz-Skąpska (prawnuczka)

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi
Ilustracja
por. Bolesław Skąpski (w środku) w Przemyślu w 1915
major rezerwy artylerii major rezerwy artylerii
Data urodzenia

15 lipca 1876

Data śmierci

24 marca 1948

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier,
Cesarsko-królewska Obrona Krajowa,
Wojsko Polskie

Jednostki

3 Pułk Artylerii Dywizyjnej,
18 Pułk Piechoty Obrony Krajowej,
23 Pułk Artylerii Polowej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Odznaczenia
Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry)

Bolesław Skąpski (ur. 15 lipca 1876, zm. 24 marca 1948) – polski inżynier geometra, mierniczy przysięgły, major rezerwy artylerii Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Bolesław Skąpski[a] urodził się 15 lipca 1876. Był synem Zygmunta Skąpskiego (1843–1907), powstańca styczniowego, teologa, poborcy podatkowego, urzędnika w Liszkach[1][2][3].

Ukończył studia z tytułem inżyniera. Jako inżynier rządowy i upoważniony geometra cywilny pod koniec 1906 przeniósł kancelarię mierniczą z Rymanowa do Sanoka i od tego czasu prowadził ją przy ulicy Cerkiewnej 123 w domu Schildkrauta[4]. W Sanoku był zaszeregowany w grupie geometrów do robót pomiarowych[5]. Później jako c.k. geometra ewidencyjny w Sanoku urzędował w kamienicy dra Bardacha (zob. Teofil Bardach) przy ulicy Adama Mickiewicza (1910/1911)[6][7][8][9][10]. W charakterze geometry w 1911 był przydzielony do Krakowa[11]. Do 1914 był rządowo upoważnionym cywilnym geometrą w Sanoku[12]. Był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (1906)[13][14]. W połowie 1907 przystąpił do oddziału sanockiego C. K. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego[15][16]. W Sanoku udzielał się w życiu politycznym[17][18]. Przy C. K. Sądzie Obwodowym w Sanoku został wybrany przysięgłym zastępcą w 1912[19]. Był członkiem zwyczajnym Towarzystwa Upiększania Miasta Sanoka[20]. Reprezentując Sanok w 1912 uczestniczył w VI Zjeździe Techników Polskich w Krakowie[21].

W C. K. Armii w rezerwie artylerii został mianowany kadetem z dniem 1 stycznia 1898[22], a potem awansowany na stopień podporucznika z dniem stycznia 1905[23]. Był żołnierzem rezerwy 3 pułku artylerii dywizyjnej w Krakowie od około 1898 do ok. 1905[24][25][26][27][28][29][30][31]. Następnie w C. K. Obronie Krajowej został zweryfikowany w stopniu podporucznika w grupie nieaktywnych z dniem 1 stycznia 1905[32]. Od około 1905 do ok. 1913 był przydzielony do 18 pułku piechoty Obrony Krajowej w Przemyślu[33][34][35][36][37][38]. Od ok. 1913 był podporucznikiem artylerii obrony krajowej w stosunku ewidencji[39][40]

W szeregach wojsk austriackich uczestniczył w I wojnie światowej[41]. Brał udział w pierwszej (1914) i drugiej (1914/1915) obronie Twierdzy Przemyśl[41]. W artylerii obrony krajowej został awansowany w stosunku ewidencji na stopień porucznika z dniem 1 listopada 1914[42]. Na początku 1915 był komendantem oddziału strzegącego jeńców rosyjskich w Przemyślu[43]. Został wzięty przez Rosjan do niewoli i był osadzony w Taszkencie[41]. Po odzyskaniu wolności odbywał ok. półroczną drogę powrotną do Krakowa przez Chiny, Stany Zjednoczone, Norwegię, Niemcy i Wiedeń[41]. W artylerii obrony krajowej awansowany na stopień kapitana z dniem 1 listopada 1917[44].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Został awansowany na stopień majora rezerwy artylerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[45][46]. W 1923, 1924 był przydzielony jako oficer rezerwowy do 23 pułku artylerii polowej w garnizonie Będzin[47][48]. W 1934 jako porucznik rezerwy artylerii był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr V jako oficer przewidziany do użycia w czasie wojny i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Miasto[49].

W okresie II Rzeczypospolitej w Krakowie wykonywał zawód mierniczego (geodety) przysięgłego będąc przypisanym do ul. Kremerowskiej 10 (znajdował się na liście mierniczych przysięgłych, przysięgę złożył 21 kwietnia 1923)[50][51]. Był działaczem PSL „Piast”[52].

Podczas II wojny światowej i trwającej okupacji niemieckiej przebywał w Krakowie[52]. W swoim mieszkaniu ukrywał wówczas Wincentego Witosa[53].

Zmarł 24 marca 1948 po długiej chorobie[54]. Został pochowany w Wielki Piątek 26 marca 1948 na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera PAS 62-zach-po lewej Spiechowicza)[54][55].

Jego braćmi stryjecznymi byli Zygmunt Skąpski (1880–1950), inżynier budownictwa dróg, przedsiębiorca budowlany, Władysław Skąpski (1898–1961), działacz PPS, organizator SZP, ZWZ, AK i WiN[56]. Jego żoną była Jadwiga Marciszewska (1880–1939). Mieli córki i synów[54]. Ich dziećmi byli Anna, Zbigniew (1903–1985), geodeta, prof. dr Politechniki Krakowskiej[57], żonaty z Krystyną, córką Włodzimierza Tetmajera[3], Bolesław (1905–1940), prokurator w Ministerstwie Sprawiedliwości w Warszawie, ofiara zbrodni katyńskiej, Zdzisław (1919–1974)[58][59]. Wnukiem Bolesława Skąpskiego był Andrzej Sariusz-Skąpski (1937–2010), a prawnuczką jest Izabella Sariusz-Skąpska (ur. 1964).

Podczas I wojny światowej w czasie od marca 1915 do marca 1916 Bolesław Skąpski prowadził pamiętnik, którego zawartość po latach została opublikowana w książce pt. Na Frontach I Wojny Światowej. Pamiętniki Szczepan Pilecki Bolesław Skąpski[41].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W ewidencji wojskowych c. k. armii był określany w języku niemieckim jako „Boleslaus Ritter von Skąpski”.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Nieco szczegółów biograficznych dotyczących uczestników organizacyi i partyzantki r. 1863/64. W: Józef Białynia Chołodecki: Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864. Lwów: 1904, s. 360.
  2. Lista osób zasłużonych pochowanych na Cmentarzu Rakowickim (1803–1939). W: Karolina Grodziska–Ożóg: Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 138. ISBN 83-08-01428-3.
  3. a b Zofia z Odrowąż-Pieniążków Skąpska: „Dziwne jest serce kobiece...” Wspomnienia galicyjskie. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, 2019, s. 21, 191. ISBN 978-83-07-03451-5.
  4. Ogłoszenie. „Gazeta Sanocka”, s. 4, nr 150 z 11 listopada 1906. 
  5. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 861.
  6. Ogłoszenie. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 1, s. 6, 1 maja 1910. 
  7. Ogłoszenie. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 2, s. 6, 8 maja 1910. 
  8. Nadesłane. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 41, s. 3, 1 października 1911. 
  9. Skorowidz powiatu sanockiego wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 43.
  10. Ruch przyjezdnych. „Nowa Reforma”, s. 2, nr 290 z 28 czerwca 1911. 
  11. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: Prezydyum C.K. Namiestnictwa, 1911, s. 940.
  12. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 965.
  13. Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 146. ISBN 978-83-939031-1-5.
  14. Anna Sebastiańska: Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 2009-11-29. [dostęp 2016-03-15].
  15. Odezwa na czasie. „Gazeta Sanocka”, s. 3, nr 185 z 14 lipca 1907. 
  16. Sprawozdanie Komitetu C. K. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego za rok 1911. Lwów: 1912, s. 210, 263.
  17. Operetkowe posiedzenie. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, nr 32 z 4 grudnia 1910. 
  18. Ruch wyborczy. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, nr 33 z 11 grudnia 1910. 
  19. Kronika. IV. kadencja sądu przysięgłych w Sanoku. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, nr 44 z 3 listopada 1912. 
  20. Sprawozdanie Wydziału Tow. Upiększania Miasta Sanoka. „Miesięcznik Artystyczny”. Nr 7, s. 68, 1912. 
  21. Pamiętnik VI Zjazdu Techników Polskich od 11 do 15 września 1912 w Krakowie. Kraków: 1914-1917, s. 340.
  22. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1899. Wiedeń: 1898, s. 768.
  23. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1906. Wiedeń: 1905, s. 813.
  24. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1899. Wiedeń: 1898, s. 773.
  25. a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1900. Wiedeń: 1899, s. 798.
  26. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1901. Wiedeń: 1900, s. 807.
  27. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1902. Wiedeń: 1901, s. 814.
  28. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1903. Wiedeń: 1902, s. 810.
  29. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1904. Wiedeń: 1903, s. 814.
  30. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1905. Wiedeń: 1904, s. 821.
  31. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1906. Wiedeń: 1905, s. 832.
  32. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1907. Wiedeń: 1907, s. 174.
  33. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1907. Wiedeń: 1907, s. 284.
  34. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1908. Wiedeń: 1908, s. 291.
  35. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1909. Wiedeń: 1909, s. 319.
  36. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1910. Wiedeń: 1910, s. 319.
  37. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1911. Wiedeń: 1911, s. 325.
  38. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1912. Wiedeń: 1912, s. 331.
  39. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1913. Wiedeń: 1913, s. 426.
  40. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1914. Wiedeń: 1914, s. 364.
  41. a b c d e Na Frontach I Wojny Światowej. Pamiętniki Szczepan Pilecki Bolesław Skąpski. sztukater.pl. [dostęp 2016-06-19].
  42. Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1916. Wiedeń: 1916, s. 156.
  43. Z oblężonego Przemyśla. „Nowości Illustrowane”. Nr 6, s. 2, 4, 6 lutego 1915. 
  44. a b Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918, s. 465.
  45. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 836.
  46. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 762.
  47. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 759.
  48. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 680.
  49. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 273, 934.
  50. Wykaz mierniczych przysięgłych, upoważnionych w myśl ustawy z dnia 15 lipca 1925 r., Warszawa: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, 1932.
  51. Rafał Skąpski. Witos, Mikołajczyk i bracia Skąpscy: rok 1944. „Niepodległość i Pamięć”. 22/1 (49), s. 226, 2015. 
  52. a b Rafał Skąpski. Witos, Mikołajczyk i bracia Skąpscy: rok 1944. „Niepodległość i Pamięć”. 22/1 (49), s. 228, 2015. 
  53. Rafał Skąpski. Witos, Mikołajczyk i bracia Skąpscy: rok 1944. „Niepodległość i Pamięć”. 22/1 (49), s. 228, 235, 2015. 
  54. a b c Bolesław Skąpski. Nekrolog. „Dziennik Polski”, s. 10, nr 86 (1125) z 27–30 marca 1948. 
  55. Lokalizator Grobów – Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2020-03-05].
  56. Rafał Skąpski. Witos, Mikołajczyk i bracia Skąpscy: rok 1944. „Niepodległość i Pamięć”. 22/1 (49), s. 222, 226, 230, 2015. 
  57. Zbigniew Skąpski. Nekrolog. „Dziennik Polski”. Nr 28, s. 5, 28 lutego 1950. 
  58. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 566. [dostęp 2016-06-22].
  59. W katastrofie zginęli Małopolanie. tvp.pl, 10 kwietnia 2010. [dostęp 2016-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-28)].
  60. M.P. z 1930 r. nr 12, poz. 18. „za zasługi na polu pracy społecznej”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]