Bronisław Najdzicz
Bronisław Najdzicz w mundurze podporucznika 5 Pułku Piechoty | |
podporucznik | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1929–1940 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
85 Pułk Strzelców Wileńskich, |
Główne wojny i bitwy |
II wojna światowa (kampania wrześniowa, agresja ZSRR na Polskę) |
Późniejsza praca |
nauczyciel |
Bronisław Najdzicz (ur. 7 listopada 1905 w Sielcu, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – nauczyciel, podporucznik piechoty rezerwy Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 7 listopada 1905 w Sielcu jako syn Pawła i Konstancji z domu Gil. W latach 1924–1929 studiował w Państwowym Seminarium Nauczycielskim im. Stanisława Konarskiego w Święcianach. 15 maja 1929 zdał egzamin dyplomowy na nauczyciela szkół powszechnych i prywatnych. Następnie jako słuchacz odbył kurs w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Grudziądzu zakończony 1930. Został przydzielony do 85 Pułku Strzelców Wileńskich, który stacjonował w Nowej Wilejce. Został awansowany do stopnia podporucznika piechoty ze starszeństwem z 1 stycznia 1932 (lokata 3393). W 1933 został przeniesiony do 5 pułku piechoty Legionów w Wilnie. W 1934 jako podporucznik rezerwy piechoty przydzielony do 5 pp Leg. pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Święciany[1].
13 kwietnia 1939 został zmobilizowany do służby w batalionie „Słobódka II” Korpusu Ochrony Pogranicza, stacjonującego w Augustowie. Po wybuchu II wojny światowej podczas kampanii wrześniowej oddział od 13 września 1939 uczestniczył w walkach na Suwalszczyźnie, a 13 września 3 batalion został wraz z 3 pułkiem piechoty KOP przetransportowany na Wołyń w rejon Równe-Kostopol, gdzie po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 uczestniczył w walkach z wojskami sowieckimi. 21 września Bronisław Najdzicz został ranny w Kołkach nad rzeką Styr. 23 września w rejonie wsi Radoszyn pułk skapitulował. 24 września Najdzicz został aresztowany przez Sowietów. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku (jego pobyt potwierdził kpt. Tadeusz Dyderski; w tym czasie B. Najdzicz nadesłał do rodziny pocztówkę i w marcu 1940 list). Na wiosnę 1940 został zabrany do Katynia i tam został rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu[2], gdzie w 1943 jego ciało zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 3838[3] (przy zwłokach Bronisława Najdzicza została odnaleziona połowa znaku tożsamości z jego nazwiskiem)[4].
Jego żoną była Apolonia, z domu Starego (1909–1999, absolwentka Miejskiego Prywatnego Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego w Sanoku z 1929[5]), z którą wziął ślub 25 października 1932. Mieli córkę Barbarę (ur. 11 czerwca 1935) i do wojny zamieszkiwali w Brasławiu. 13 kwietnia 1940 żona i córka zostały deportowane w głąb ZSRR i trafiły w rejon Archangielska, a po dwóch latach zesłania opuściły ten obszar wraz z armią Andersa. Apolonia Najdzicz wybrała pobyt w Indiach i przebywała w osiedlu Valivade miasta Kolhapur; tam do 1947 pracowała jako nauczycielka[6][7] i w tym czasie poszukiwała informacji o losach męża. Po powrocie do Polski przez wiele lat była nauczycielką w Strachocinie[8]. Córka Bronisława i Apolonii Najdzicz, Barbara (1935–1982), była żoną Zbigniewa Paszty.
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]W 2007 pośmiertnie został awansowany do stopnia porucznika[9].
29 października 2009, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, przy Zespole Szkół im. Ignacego Łukasiewicza w Strachocinie został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Bronisława Najdzicza[10][11][12][13][14][15].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu
- kampania wrześniowa
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 89, 420.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 2491.
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich - 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-04-19].
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 116. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ Maria Tarnawska. Z dziejów Miejskiego Prywatnego Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego w Sanoku w latach 1923-1934. „Rocznik Sanocki”. VII, s. 194, 1995.
- ↑ Obozy, konwenty i ośrodki pobytu uchodźców. kresy-siberia.org. [dostęp 2014-04-19].
- ↑ Andrzej Brygidyn: Żołnierskimi rzuceni losami. Sanok: 1997, s. 107. ISBN 83-87282-47-2.
- ↑ Apolonia Najdzicz została pochowana w części „Rymanowski” Cmentarza Centralnego w Sanoku.
- ↑ LISTA OSÓB ZAMORDOWANYCH W KATYNIU, CHARKOWIE, TWERZE I MIEDNOJE MIANOWANYCH POŚMIERTNIE NA KOLEJNE STOPNIE. policja.pl. [dostęp 2013-04-19].
- ↑ Wiadomości. strachocina.przemyska.pl. [dostęp 2014-04-19].
- ↑ Raport z uroczystości - Katyń... ocalić od zapomnienia. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 kwietnia 2014)].
- ↑ Bartosz Błażewicz. Dęby katyńskie w Strachocinie. „Tygodnik Sanocki”, s. 5, Nr 46 (940) z 13 listopada 2009.
- ↑ Dęby Pamięci o Katyniu. zsstrachocina.szkolnastrona.pl/. [dostęp 2014-04-19].
- ↑ 18 kwietnia 2011r. uczciliśmy 71 rocznicę „Zbrodni Katyńskiej". zsstrachocina.szkolnastrona.pl/. [dostęp 2014-04-19].
- ↑ Katyń - Pamiętamy!. zsstrachocina.szkolnastrona.pl/. [dostęp 2014-04-19].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 421. [dostęp 2014-04-19].
- Andrzej Brygidyn: Sanocka Lista Katyńska. Jeńcy Kozielska, Ostaszkowa, Starobielska oraz innych obozów i więzień Polski kresowej pomordowani w Rosji Sowieckiej. Sanok: 2000, s. 26, 50-51.
- Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914-1939. Bronisław Najdzicz. officersdatabase.appspot.com. [dostęp 2014-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (7 stycznia 2015)].
- Piotrowscy ze Strachociny w Ziemii Sanockiej. Wiek XX. piotrowscy2006.republika.pl. [dostęp 2014-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 kwietnia 2014)].
- Bronisław Najdzicz. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-04-19].
- Ludzie związani ze Święcianami
- Nauczyciele II Rzeczypospolitej
- Oficerowie 85 Pułku Strzelców Wileńskich
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Katyniu
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu
- Podporucznicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Polscy nauczyciele
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Obrońcy Polski przed agresją ZSRR (1939)
- Urodzeni w 1905
- Zmarli w 1940