Browar Mokrskich w Katowicach
50°15′49″N 19°05′37″E/50,263611 19,093611 nr rej. A/1506/9 z 13 listopada 1992 roku
| |
 Wnętrze kompleksu browaru braci Mokrskich | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku |
zespół zabudowań starego browaru |
| Styl architektoniczny | |
| Ukończenie budowy |
1880 |
| Ważniejsze przebudowy |
początek XX wieku |
| Pierwszy właściciel |
Peter Mokrski |
| Kolejni właściciele |
Oberschlesische Linderbrauerei Hochberg, Zakład Braci Porębskich S.A. |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
| 50°15′49″N 19°05′37″E/50,263611 19,093611
| |
| Strona internetowa | |
Browar braci Mokrskich w Katowicach – zabytkowy kompleks dawnego browaru, znajdujący się w Katowicach przy ul. ks. bpa Herberta Bednorza 2a-6, na terenie dzielnicy Szopienice-Burowiec, założony w 1880 roku przez Petera Mokrskiego. Dawny browar zbudowany jest w styku historyzmu ceglanego z cegły klinkierowej[1] Obecnie kompleks ten działa pod marką Browar Factory Centrum, w którym znajdują się biura oraz magazyny na powierzchni około 30 tys. m². Stanowi on siedzibę dla ponad 70 firm[2].
Na wewnętrznym dziedzińcu kompleksu znajduje się zieleniec z rzeźbami, w budynkach kompleksu organizowana jest również działalność artystyczna, a także prezentowana jest ekspozycja sztuki współczesnej[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1879 roku mieszkaniec Roździenia[1] – Peter Mokrski zakupili gospodarstwo rolne[3] przy granicy Roździenia z Szopienicami[1] i już w 1880 roku założył on na tej realności[4], na południowym brzegu Brynicy[3], browar składający się z budynku warzelni oraz kotłowni. W 1890 roku[1] został on rozbudowany o obiekty produkcyjne: słodownię, leżakownię i fermentownię. Z początkiem XX wieku wybudowano jeszcze kilka budynków gospodarczych[4]. W tym czasie browar produkował piwo i słód oraz prowadził detaliczną sprzedaż piwa w parku przybrowarnianym, gdzie powstał budynek zakładowej restauracji[4].
W 1912 roku browar odziedziczyli spadkobiercy Petera Mokrskiego, a w sześć lat po tym, tuż po zakończeniu I wojny światowej został wykupiony przez konkurencyjną Oberschlesische Linderbrauerei Hochberg w Zabrzu i Tychach. W wyniku tych zmian własnościowych zaprzestano wytwarzania piwa, a jedynie prowadzono produkcję słodu[1]. W 1923 roku został zakupiony przez Zakład Braci Porębskich Spółka Akcyjna z Krakowa. Zgodnie z umową zakupu nowy właściciel nie miał prawa prowadzić w tych zabudowaniach produkcji piwa. Wobec tego prowadzono tam produkcję słodu, konfekcjonowanie i sprzedaż obcego piwa oraz rozlewnię win i spirytusu[1]. W 1937 roku firmę braci Porębskich postawiono w stan upadłości[4]. W 1942 roku browar został znacjonalizowany, jednak już w 1947 roku adwokat braci Porębskich wystąpił o przywrócenie stanu prawnego sprzed 1939 roku, co też nastąpiło[3].
Do roku 1989 na terenie browaru mieściły się magazyny oraz siedziba firmy ELMET[1], po czym właściciele wypowiedzieli umowę dotychczasowemu użytkownikowi[2] i w 1991 roku sprzedali obiekt Johannowi Brosowi. Zniszczony i częściowo wypalony, odzyskał swoją świetność dzięki przeprowadzonej rewitalizacji, przystosowując obiekt do funkcji biurowych i magazynowych[3]. Adaptacji konserwatorskiej, polegającej na przywróceniu stanu pierwotnego i przystosowaniu do współczesnych wymogów, dokonała grupa osób pod kierunkiem Johanna Brosa i Moniki Pacy. Prace rewitalizacyjne prowadzone są od 1993 roku[1]. Aktualnie browar, pod nazwą Factory Centrum, stanowi siedzibę kilkudziesięciu firm. Dysponuje on powierzchnią użytkową wynoszącą około 30 tys. m²[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i Michał Bulsa, Grzegorz Grzegorek, Beata Witaszczyk, Domy i gmachy Katowic, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2013, s. 34-35, ISBN 978-83-63780-00-5.
- ↑ a b Browar Factory Centrum. browarfactorycentrum.pl. [dostęp 2020-10-07]. (pol.).
- ↑ a b c d Śląska Organizacja Turystyczna: Browar Mokrskiego w Katowicach Szopienicach. www.zabytkitechniki.pl. [dostęp 2020-10-07]. (pol.).
- ↑ a b c d e Urząd Miasta Katowice: Browar Mokrskich - Factory Centrum. www.katowice.eu. [dostęp 2020-10-07]. (pol.).