Celestyn Wojciech Sokolnicki
Nowina | |
Data i miejsce urodzenia |
1752 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
6 kwietnia 1819 |
Odznaczenia | |
Celestyn Wojciech Sokolnicki herbu Nowina (ur. w 1752 w Ceradzu koło Buku, zm. 6 kwietnia 1819 w Poznaniu) – stolnik poznański, generał adiutant królewski, hrabia pruski.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Celestyna Sokolnickiego rodzicami byli Kazimierz Sokolnicki oraz Katarzyna z domu Walknowska. W Kościańskiem należały do niego Jarogniewice i Borowo[1]. Poseł na sejm 1780 roku z województwa gnieźnieńskiego[2], sędzia sejmowy[3]. W 1784 został podstolim, a rok wcześniej otrzymał cześnikostwo poznańskie. Poseł na sejm w 1786, a w roku następnym został podczaszym by w 1791 otrzymać urząd stolnika poznańskiego[1]. Był posłem na Sejm Czteroletni w 1790 z województwa poznańskiego[4]. Zwolennik reform i gorący obrońca wolności państwa. 2 maja 1791 podpisał asekurację, w której zobowiązał się do popierania projektu Ustawy Rządowej[5]. Kiedy ogłaszano Konstytucję 3 maja popierał opozycję, jednak podpisał ustawę. W drugiej połowie 1791 i na początku 1792 popierał Konstytucję, której zwolennikami byli jego wyborcy. Sejmik kościański z inicjatywy Sokolnickiego napisał list do króla w którym wspomniano o radości z jaką witają ustawę. W 1792 w Poznaniu na jego wniosek zaprzysiężono czynną obronę kraju przez pięciu obecnych senatorów i wszystkich posłów[1]. W związku z takim zapewnieniem Celestyn Sokolnicki w swoich dobrach uwolnił z poddaństwa pięciu chłopów, którzy w zamian mieli obowiązek odbyć całą kampanią i uczestniczyć przynajmniej w jednej bitwie. Sokolnicki z grupą posłów z Wielkopolski, kiedy Stanisław August przystąpił do konfederacji targowickiej był skłonny ku koncepcji, żeby królowi pruskiemu ofiarować koronę polską, a nawet był do tego monarchy delegatem[1].
Jednak w sierpniu 1794, kiedy generał Jana Henryka Dąbrowskiego podróżował do Wielkopolski, Celestyn Sokolnicki był już wówczas w Kościanie marszałkiem powstania i następnie delegatem do Rady Najwyższej. Po upadku powstania kościuszkowskiego do 1806 wycofał się z czynnego życia politycznego, aż do witania w imieniu szlachty wielkopolskiej wkraczającego do Poznania Napoleona. Przewodził komisji wojewódzkiej, której zadaniem było zbieranie pieniędzy na powstającą armię, a dzięki tym dotacjom pieniężnym wystawiono pułk szaserów[6]. Na wieść o powołaniu Wielkiego Księstwa Poznańskiego jako jeden z deputowanych spieszył do Berlina oraz był wśród witających pruskie władze okupacyjne, które wkraczały do Poznania. W 1817 od Fryderyka Wilhelma III Pruskiego otrzymał tytuł hrabiowski. Zmarł 6 kwietnia 1819 w Poznaniu, a pochowany został w kościele Filipinów w Gostyniu. Jego żoną była Urszula z Golińskich i mieli syna Józefa[6].
Odznaczony Orderem św. Stanisława w 1786, a Orderem Orła Białego w 1792, hrabia pruski od 1817[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Gąsiorowski i Topolski (red.) 1981 ↓, s. 683.
- ↑ Dyaryusz Seymu Ordyngo [!] Warszawskiego Roku 1780 Dnia 2go Października Zaczętego, z Wyrażeniem Posłow, Sessyi, Projektow, Mow, &c., Grodno 1780, s. 5.
- ↑ Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 582.
- ↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 315.
- ↑ Bronisław Dembiński, W przededniu 3-maja 1791 roku, w:Tygodnik Ilustrowany, nr 1 13 stycznia 1906 roku, s. 11.
- ↑ a b Gąsiorowski i Topolski (red.) 1981 ↓, s. 684.
- ↑ Jerzy Sewer Dunin Borkowski: Almanach Błękitny. Warszawa: 1908, s. 868.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.): Wielkopolski słownik biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 683–684. ISBN 83-01-02722-3.
- Członkowie stanu rycerskiego I Rzeczypospolitej
- Członkowie władz powstania kościuszkowskiego
- Generałowie adiutanci królewscy
- Odznaczeni Orderem Orła Białego (I Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Orderem Świętego Stanisława (I Rzeczpospolita)
- Polscy hrabiowie Królestwa Prus
- Posłowie – deputaci sądu sejmowego
- Posłowie na sejm zwyczajny 1780
- Posłowie Sejmu Czteroletniego (1790–1792)
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (województwo gnieźnieńskie)
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (województwo poznańskie)
- Sędziowie sejmowi (1780)
- Sokolniccy herbu Nowina
- Stolnicy poznańscy
- Sygnatariusze asekuracji 2 maja 1791
- Urodzeni w 1752
- Urzędnicy ziemscy I Rzeczypospolitej
- Zmarli w 1819