Cmentarz choleryczny na Krzyżownikach w Poznaniu
 Widok ogólny miejsca po cmentarzu z charakterystyczną sosną | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ cmentarza |
grzebalny |
| Wyznanie | |
| Stan cmentarza |
nie istnieje |
| Data otwarcia |
ok. 1831 |
| Data likwidacji |
po 1949 |
Mapa cmentarza
| |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 52°26′46,3668″N 16°48′20,0340″E/52,446213 16,805565
| |
Cmentarz choleryczny na Krzyżownikach w Poznaniu – nieistniejący cmentarz dla ofiar cholery położony na terenie Krzyżownik w Poznaniu, przy ul. Słupskiej, mniej więcej naprzeciwko posesji pod numerem 95 (lasy zachodniego klina zieleni, niedaleko od wschodniego brzegu jeziora Kierskiego).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Był to cmentarz, na którym grzebano ofiary kolejnych fal epidemii cholery nawiedzających Poznań i okolice. Powstał prawdopodobnie około 1831 (pierwotnie był przeznaczony dla mieszkańców Krzyżownik, ci jednak woleli być nadal grzebani w Kiekrzu[1]). XIX wiek to czasy, kiedy miasto dotknęło siedem kolejnych fal choroby (1831, 1837, 1848, 1852, 1855, 1866, 1873)[2]. W 1831 epidemię zawlokły do Wielkopolski wojska rosyjskie, które ścigały powstańców listopadowych. Na odległość 22,5 kilometra od miasta rozciągnięto wówczas kordon sanitarny, obejmujący m.in. Krzyżowniki. Opuszczenie terenu było możliwe dopiero po dziesięciodniowej kwarantannie. Krzyżownicki cmentarz choleryczny figurował m.in. na mapach z 1894[3], 1898, 1936[4], a nawet na planie Poznania w 1949[5]. Po tym czasie uległ splantowaniu pod szkółkę leśną. Nie pozostał po nim żaden ślad w terenie, poza jedną dość starą sosną, ale nie ma dowodów, by była ona w wieku nekropolii[6].
Według podziału działek cmentarz mógł mieć kształt kwadratu, o powierzchni ponad 3800 m²[1].
Inne lokalizacje[edytuj | edytuj kod]
W Poznaniu inne lokalizacje cmentarzy cholerycznych to: przy drodze do Swarzędza, na Grochowych Łąkach, na Świętym Marcinie, a także w ogrodzie rodziny Mycielskich przy ulicy Półwiejskiej, gdzie również prowadzono tymczasowy szpital choleryczny. Także na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan na Wzgórzu Świętego Wojciecha, polana pozbawiona nagrobków u podnóża wzniesienia stanowi pozostałość masowej mogiły ofiar epidemii cholery z lat: 1831, 1837, 1848, 1852, 1855, 1863 i 1873. Innym miejscem pochówku jest też porośnięty drzewami kopiec na terenie fabryki Volkswagena w Antoninku[2].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- cmentarz ewangelicki przy ul. Wichrowej w Poznaniu - w pobliżu
- Epidemia cholery w Poznaniu (1831)
- Epidemia cholery w Poznaniu (1848)
- Epidemia cholery w Poznaniu (1866)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Opencaching, Cmentarz choleryczny - OP8JHP
- ↑ a b Cmentarze Poznania, Cmentarze choleryczne
- ↑ mapa z 1894
- ↑ mapa topograficzna z 1936. [dostęp 2017-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-15)].
- ↑ mapa z 1949
- ↑ Krzyżowniki, Smochowice, Cmentarz choleryczny
