Przejdź do zawartości

Czesław Borczyk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Czesław Borczyk
Data i miejsce urodzenia

15 maja 1910
Sanok

Data i miejsce śmierci

25 maja 2004
Sanok

Stopień harcerski

harcmistrz

Data przyrzeczenia harcerskiego

1923

Organizacja harcerska

Związek Harcerstwa Polskiego

komendant hufca sanockiego
Okres sprawowania

od 1929–1931
do 1956–1964

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”

Czesław Feliks Borczyk (ur. 15 maja 1910 w Sanoku, zm. 25 maja 2004 tamże) – polski harcmistrz.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Czesław Feliks Borczyk urodził się 15 maja 1910 w Sanoku jako syn Antoniego i Marii z domu Wertz[1]. Uczył się w Państwowym Gimnazjum Męskim im. Królowej Zofii w Sanoku, gdzie w 1928 roku ukończył IV klasę[2]. Uczęszczał na koncesjonowane kursy handlowe organizowane przez Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego im. Artura Aschera w Sanoku (działały od 1928 do 1930 roku)[3]. W młodości był ministrantem w sanockim kościele Franciszkanów[4]. Zaangażował się w harcerstwo, w 1921 roku wstąpił do zuchów (ówczesne „wilczki”), w 1923 roku złożył przyrzeczenie harcerskie w Związku Harcerstwa Polskiego. Pełnił funkcje zastępowego, drużynowego, komendanta męskiego hufca od 21 kwietnia 1929 do 20 stycznia 1931 roku[5][6], zastępcy komendanta od 1931 do 1939 roku[7]. W 1935 roku był szefem sanockiej delegacji harcerskiej na jubileuszowy I Zlot w Spale[8]. W okresie II Rzeczypospolitej pracował jako pomocnik notariusza oraz w sanockiej Fabryce Wagonów. Był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (1939)[9]. Przed 1939 rokiem był urzędnikiem notarialnym[1].

Po wybuchu II wojny światowej 1939 w czasie trwającej okupacji niemieckiej 1939–1945 był organizatorem tzw. „trójek harcerskich”, wspierających jeńców wojennych i rodziny żołnierzy.

W okresie bezpośrednio po wojnie współorganizował ruch harcerski w Sanoku; jesienią 1945 roku Komenda Chorągwi w Rzeszowie mianowała go przybocznym sanockiego hufca (wówczas opiekunem sanockiego harcerstwa został Józef Pohorski, ponadto działali m.in. hufcowy Franciszek Moszoro oraz sekretarz i drużynowy Leszek Kril-Nartowski)[10][11]). W 1946 roku zaangażował się w próbę reaktywacji sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[12][13]. W kolejnych latach działał na rzecz odbudowy ruchu harcerskiego na ziemi sanockiej i był wieloletnim wychowawcą harcerzy. Od 29 grudnia 1956[14] do 1964 roku był komendantem Hufca Ziemi Sanockiej[15][16][17]. Stanowisko pełnił społecznie i z uwagi na zakaz funkcjonowania w formie wolontariatu ustąpił ze stanowiska[14] (w 1964 roku jako jedyny komendant harcerski pracujący w taki sposób). Od 1964 roku był członkiem komendy hufca, od stycznia 1973[18] do 1999 roku był zastępcą komendanta hufca. W okresie PRL uzyskał tytuł Harcmistrza Polski Ludowej.

Grobowiec rodziny Borczyków w Sanoku
Tabliczka przy platanie „Czesław” w Sanoku

Zawodowo pracował w Kopalnictwie Nafty i Gazu. Był zaangażowany w działalność Sanockiej Spółdzielni Mieszkaniowej, której był współzałożycielem. Działał w samorządzie mieszkańców. Był wybierany radnym Miejskiej Rady Narodowej (MRN) w Sanoku w wyborach: 1978, 1988[19][20].

Z okazji 85 urodzin otrzymał list gratulacyjny od prezydenta RP Lecha Wałęsy[21]. Był szwagrem gen. Bronisława Prugara-Ketlinga (którego żoną została jego siostra Maria Anna, ur. 1894)[22][23] oraz mjr. Tadeusza Ochęduszki (którego żoną została jego siostra Janina Ludwika[24] i który był świadkiem na ślubie Czesława Borczyka[1])[25]. Jego żoną była Maria z domu Michalik (1912-1982[1]). Oboje zostali pochowani w grobowcu rodzinnym na cmentarzu przy ul. Jana Matejki w Sanoku.

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Księga wtóropisów aktów małżeńskich za lata 1936-1945. T. „K”. Cz. II. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 227.
  2. W roku szkolnym 1926/1927 został wymieniony jako nieuzdolniony w IV klasie. XXXX. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1926/1927. Sanok: 1927, s. 17. W roku szkolnym 1927/1928 ukończył IV klasę. XLI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1927/1928. Sanok: 1928, s. 31.
  3. Wojciech Sołtys: Dwuletnia Szkoła Handlowa – Gimnazjum Kupieckie (1925-1939). W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 14. ISBN 83-903469-0-7.
  4. Liturgiczna Służba Ołtarza - ministranci. franciszkanie.esanok.pl. [dostęp 2015-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-26)].
  5. Czesław Mazurczak: Harcerstwo Sanockie 1910–1949. Kraków: Harcerska Oficyna Wydawnicza, 1990, s. 63.
  6. Edward Zając, Oświata i szkolnictwo. Życie kulturalne – Organizacje o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym i sportowym, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 601.
  7. Alicja Wolwowicz: Zarys dziejów sanockiego harcerstwa. W: 95 lat sanockiego harcerstwa 1911–2006. Sanok: 2006, s. 9.
  8. Harcerski Zlot na polach Grunwaldu. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, Nr 21 (456) z 20-31 lipca 1988. 
  9. Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 29 listopada 2011. [dostęp 2014-09-28].
  10. Józef Pohorski: Z dziejów harcerstwa sanockiego gimnazjum i liceum. W: Rocznik Sanocki 1986. T. VI: 1986. Rzeszów: Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka, 1988, s. 230–231. ISBN 83-03-02288-1.
  11. Andrzej Brygidyn, W latach powojennych. Życie polityczne. Kształtowanie się lokalnych struktur polityczno-administracyjnych, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 767.
  12. Historia 1889 – 1918 – 1945 – 1999. sokolsanok.pl, 31 maja 2009. [dostęp 2014-09-27].
  13. Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 157. ISBN 978-83-939031-1-5.
  14. a b Krystyna Chowaniec. 95 lat sanockiego harcerstwa. „Góra Przemienienia”, s. 17, 39 (163) 24 września 2006. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. 
  15. Józef Pohorski: Z dziejów harcerstwa sanockiego gimnazjum i liceum. W: Rocznik Sanocki 1986. T. VI: 1986. Rzeszów: Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka, 1988, s. 233. ISBN 83-03-02288-1.
  16. Andrzej Brygidyn, W latach powojennych. Życie polityczne. W przełomie październikowym, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 792.
  17. Alicja Wolwowicz: Zarys dziejów sanockiego harcerstwa. W: 95 lat sanockiego harcerstwa 1911–2006. Sanok: 2006, s. 15, 18.
  18. Alicja Wolwowicz: Zarys dziejów sanockiego harcerstwa. W: 95 lat sanockiego harcerstwa 1911–2006. Sanok: 2006, s. 20, 22.
  19. Miejska Rada Narodowa w nowym składzie. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, Nr 20 (455) z 10-20 lipca 1988. 
  20. Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 255, 305, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  21. Rówieśnik sanockiego harcerstwa. „Tygodnik Sanocki”, s. 1, 4, Nr 20 (184) z 19 maja 1995. 
  22. Księga małżeństw (1912–1924). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 104 (poz. 54).
  23. Władysław Stachowicz. Samorząd terytorialny miasta Sanoka w latach 1990–2002 w relacjach lokalnej prasy. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 11: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1990–2010, s. 97, 2014. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  24. Księga małżeństw (1912–1924). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 154 (poz. 1).
  25. Andrzej Romaniak. Cenny dar dla Muzeum Historycznego. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, Nr 31 (1029) z 5 sierpnia 2011. 
  26. Sanoccy harcerze przed nowymi zadaniami. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 3, Nr 1 (328) z 1-10 stycznia 1985. 
  27. Wpisani do „księgi zasłużonych dla województwa krośnieńskiego”. „Nowiny”. Nr 144, s. 3, 23 lipca 1981. 
  28. Sanoczanie w „Księdze zasłużonych dla województwa krośnieńskiego”. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 22 (222), s. 1, 7, 1-10 sierpnia 1981. 
  29. 85 lat sanockiego harcerstwa. „Tygodnik Sanocki”. Nr 39 (255), s. 4, 27 września 1996. 
  30. Krystyna Chowaniec: 100 lat sanockiego harcerstwa 1911–2011. Suplement. Sanok: 2011, s. 106. ISBN 978-83-62960-05-7.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]