Czesław Borczyk
Data i miejsce urodzenia |
15 maja 1910 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
25 maja 2004 |
Stopień harcerski | |
Data przyrzeczenia harcerskiego |
1923 |
Organizacja harcerska | |
komendant hufca sanockiego | |
Okres sprawowania |
od 1929–1931 |
Odznaczenia | |
Czesław Feliks Borczyk (ur. 15 maja 1910 w Sanoku, zm. 25 maja 2004 tamże) – polski harcmistrz.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Czesław Feliks Borczyk urodził się 15 maja 1910 w Sanoku jako syn Antoniego i Marii z domu Wertz[1]. Uczył się w Państwowym Gimnazjum Męskim im. Królowej Zofii w Sanoku, gdzie w 1928 roku ukończył IV klasę[2]. Uczęszczał na koncesjonowane kursy handlowe organizowane przez Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego im. Artura Aschera w Sanoku (działały od 1928 do 1930 roku)[3]. W młodości był ministrantem w sanockim kościele Franciszkanów[4]. Zaangażował się w harcerstwo, w 1921 roku wstąpił do zuchów (ówczesne „wilczki”), w 1923 roku złożył przyrzeczenie harcerskie w Związku Harcerstwa Polskiego. Pełnił funkcje zastępowego, drużynowego, komendanta męskiego hufca od 21 kwietnia 1929 do 20 stycznia 1931 roku[5][6], zastępcy komendanta od 1931 do 1939 roku[7]. W 1935 roku był szefem sanockiej delegacji harcerskiej na jubileuszowy I Zlot w Spale[8]. W okresie II Rzeczypospolitej pracował jako pomocnik notariusza oraz w sanockiej Fabryce Wagonów. Był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (1939)[9]. Przed 1939 rokiem był urzędnikiem notarialnym[1].
Po wybuchu II wojny światowej 1939 w czasie trwającej okupacji niemieckiej 1939–1945 był organizatorem tzw. „trójek harcerskich”, wspierających jeńców wojennych i rodziny żołnierzy.
W okresie bezpośrednio po wojnie współorganizował ruch harcerski w Sanoku; jesienią 1945 roku Komenda Chorągwi w Rzeszowie mianowała go przybocznym sanockiego hufca (wówczas opiekunem sanockiego harcerstwa został Józef Pohorski, ponadto działali m.in. hufcowy Franciszek Moszoro oraz sekretarz i drużynowy Leszek Kril-Nartowski)[10][11]). W 1946 roku zaangażował się w próbę reaktywacji sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[12][13]. W kolejnych latach działał na rzecz odbudowy ruchu harcerskiego na ziemi sanockiej i był wieloletnim wychowawcą harcerzy. Od 29 grudnia 1956[14] do 1964 roku był komendantem Hufca Ziemi Sanockiej[15][16][17]. Stanowisko pełnił społecznie i z uwagi na zakaz funkcjonowania w formie wolontariatu ustąpił ze stanowiska[14] (w 1964 roku jako jedyny komendant harcerski pracujący w taki sposób). Od 1964 roku był członkiem komendy hufca, od stycznia 1973[18] do 1999 roku był zastępcą komendanta hufca. W okresie PRL uzyskał tytuł Harcmistrza Polski Ludowej.
Zawodowo pracował w Kopalnictwie Nafty i Gazu. Był zaangażowany w działalność Sanockiej Spółdzielni Mieszkaniowej, której był współzałożycielem. Działał w samorządzie mieszkańców. Był wybierany radnym Miejskiej Rady Narodowej (MRN) w Sanoku w wyborach: 1978, 1988[19][20].
Z okazji 85 urodzin otrzymał list gratulacyjny od prezydenta RP Lecha Wałęsy[21]. Był szwagrem gen. Bronisława Prugara-Ketlinga (którego żoną została jego siostra Maria Anna, ur. 1894)[22][23] oraz mjr. Tadeusza Ochęduszki (którego żoną została jego siostra Janina Ludwika[24] i który był świadkiem na ślubie Czesława Borczyka[1])[25]. Jego żoną była Maria z domu Michalik (1912-1982[1]). Oboje zostali pochowani w grobowcu rodzinnym na cmentarzu przy ul. Jana Matejki w Sanoku.
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1984)[26]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (przed 1981)
- Złoty Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” (przed 1981)
- Wpis do „Księgi zasłużonych dla województwa krośnieńskiego” (1981)[27][28]
- Złota Odznaka 85-lecia Harcerstwa w Sanoku (1996)[29]
- Tytuł Honorowy Komendant Hufca Ziemi Sanockiej (23 października 1999, za szczególne zasługi dla sanockiego środowiska harcerskiego)
- 2 października 2010 na terenie parku miejskiego im. Adama Mickiewicza w Sanoku zostały zasadzone cztery drzewa pamiątkowe poświęcone działaczom harcerstwa; wśród nich był platan „Czesław” poświęcony harcmistrzowi Borczykowi[30]. Umieszczono na nim tabliczkę z inskrypcją: Platan „Czesław” w hołdzie hm. Czesławowi Borczykowi, wieloletniemu komendantowi sanockiego hufca. Hufiec ZHP Ziemi Sanockiej im ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego. 100 lat harcerstwa polskiego. Sanok, 2 X 2010.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Księga wtóropisów aktów małżeńskich za lata 1936-1945. T. „K”. Cz. II. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 227.
- ↑ W roku szkolnym 1926/1927 został wymieniony jako nieuzdolniony w IV klasie. XXXX. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1926/1927. Sanok: 1927, s. 17. W roku szkolnym 1927/1928 ukończył IV klasę. XLI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1927/1928. Sanok: 1928, s. 31.
- ↑ Wojciech Sołtys: Dwuletnia Szkoła Handlowa – Gimnazjum Kupieckie (1925-1939). W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 14. ISBN 83-903469-0-7.
- ↑ Liturgiczna Służba Ołtarza - ministranci. franciszkanie.esanok.pl. [dostęp 2015-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-26)].
- ↑ Czesław Mazurczak: Harcerstwo Sanockie 1910–1949. Kraków: Harcerska Oficyna Wydawnicza, 1990, s. 63.
- ↑ Edward Zając, Oświata i szkolnictwo. Życie kulturalne – Organizacje o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym i sportowym, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 601.
- ↑ Alicja Wolwowicz: Zarys dziejów sanockiego harcerstwa. W: 95 lat sanockiego harcerstwa 1911–2006. Sanok: 2006, s. 9.
- ↑ Harcerski Zlot na polach Grunwaldu. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, Nr 21 (456) z 20-31 lipca 1988.
- ↑ Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 29 listopada 2011. [dostęp 2014-09-28].
- ↑ Józef Pohorski: Z dziejów harcerstwa sanockiego gimnazjum i liceum. W: Rocznik Sanocki 1986. T. VI: 1986. Rzeszów: Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka, 1988, s. 230–231. ISBN 83-03-02288-1.
- ↑ Andrzej Brygidyn, W latach powojennych. Życie polityczne. Kształtowanie się lokalnych struktur polityczno-administracyjnych, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 767.
- ↑ Historia 1889 – 1918 – 1945 – 1999. sokolsanok.pl, 31 maja 2009. [dostęp 2014-09-27].
- ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 157. ISBN 978-83-939031-1-5.
- ↑ a b Krystyna Chowaniec. 95 lat sanockiego harcerstwa. „Góra Przemienienia”, s. 17, 39 (163) 24 września 2006. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku.
- ↑ Józef Pohorski: Z dziejów harcerstwa sanockiego gimnazjum i liceum. W: Rocznik Sanocki 1986. T. VI: 1986. Rzeszów: Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka, 1988, s. 233. ISBN 83-03-02288-1.
- ↑ Andrzej Brygidyn, W latach powojennych. Życie polityczne. W przełomie październikowym, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 792.
- ↑ Alicja Wolwowicz: Zarys dziejów sanockiego harcerstwa. W: 95 lat sanockiego harcerstwa 1911–2006. Sanok: 2006, s. 15, 18.
- ↑ Alicja Wolwowicz: Zarys dziejów sanockiego harcerstwa. W: 95 lat sanockiego harcerstwa 1911–2006. Sanok: 2006, s. 20, 22.
- ↑ Miejska Rada Narodowa w nowym składzie. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, Nr 20 (455) z 10-20 lipca 1988.
- ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 255, 305, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Rówieśnik sanockiego harcerstwa. „Tygodnik Sanocki”, s. 1, 4, Nr 20 (184) z 19 maja 1995.
- ↑ Księga małżeństw (1912–1924). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 104 (poz. 54).
- ↑ Władysław Stachowicz. Samorząd terytorialny miasta Sanoka w latach 1990–2002 w relacjach lokalnej prasy. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 11: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1990–2010, s. 97, 2014. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Księga małżeństw (1912–1924). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 154 (poz. 1).
- ↑ Andrzej Romaniak. Cenny dar dla Muzeum Historycznego. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, Nr 31 (1029) z 5 sierpnia 2011.
- ↑ Sanoccy harcerze przed nowymi zadaniami. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 3, Nr 1 (328) z 1-10 stycznia 1985.
- ↑ Wpisani do „księgi zasłużonych dla województwa krośnieńskiego”. „Nowiny”. Nr 144, s. 3, 23 lipca 1981.
- ↑ Sanoczanie w „Księdze zasłużonych dla województwa krośnieńskiego”. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 22 (222), s. 1, 7, 1-10 sierpnia 1981.
- ↑ 85 lat sanockiego harcerstwa. „Tygodnik Sanocki”. Nr 39 (255), s. 4, 27 września 1996.
- ↑ Krystyna Chowaniec: 100 lat sanockiego harcerstwa 1911–2011. Suplement. Sanok: 2011, s. 106. ISBN 978-83-62960-05-7.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Raus. Portret tygodnia. 60 lat z ZHP. „Podkarpacie”, s. 3, Nr 12 z 19 marca 1981.
- Sanoczanie w „Księdze zasłużonych dla województwa krośnieńskiego”. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, Nr 22 (222) z 1-10 sierpnia 1981.
- Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka. Kraków: Secesja, 1995. ISBN 83-86077-57-3.
- Czesław Borczyk 1910–2004. Pożegnanie. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, Nr 25 (658) z 18 czerwca 2004.
- Autorzy fotografii. W: Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 490. ISBN 978-83-60380-26-0.
- Franciszek Oberc. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- Członkowie Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”
- Harcerze związani z Sanokiem
- Harcmistrzowie
- Harcmistrzowie Polski Ludowej
- Komendanci hufców ZHP
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Za Zasługi dla ZHP
- Pochowani na Cmentarzu Centralnym w Sanoku
- Pracownicy fabryki maszyn, wagonów i autobusów w Sanoku
- Radni Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku
- Uczniowie Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku
- Urodzeni w 1910
- Zmarli w 2004
- Ludzie urodzeni w Sanoku