Tadeusz Ochęduszko
major piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
19 listopada 1897 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
22 grudnia 1979 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
45 Pułk Piechoty Austro-Węgier |
Stanowiska |
dowódca plutonu |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
|
Tadeusz Jan Ochęduszko (ur. 19 listopada 1897 w Jaćmierzu, zm. 22 grudnia 1979 we Wrocławiu) – major piechoty Wojska Polskiego II RP i Polskich Sił Zbrojnych.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się jako Tadeusz Ochęduszko 18 listopada 1897 w Jaćmierzu[a][1]. Był synem Zygmunta i Domiceli z domu Jasiewicz[1][2]. Podczas I wojny światowej został zmobilizowany do c. i k. armii i służył w szeregach 45 pułku piechoty, biorąc udział w działaniach na frontach włoskim i albańskim, dosłużył stopnia chorążego[2].
Dekretem Wodza Naczelnego Józefa Piłsudskiego z 19 lutego 1919 jako były oficer armii austro-węgierskiej został przyjęty do Wojska Polskiego z dniem 1 stycznia 1918 wraz z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika ze starszeństwem z 1 lutego 1918[3] i rozkazem z tego samego dnia 19 lutego 1919 Szefa Sztabu Generalnego płk. Stanisława Hallera mianowany komendantem plutonu kkm (kompanii karabinów maszynowych)[4]. W stopniu podporucznika był dowódcą plutonu ciężkich karabinów maszynowych w szeregach 3 batalionu Strzelców Sanockich podczas wojny polsko-ukraińskiej[2]. Od 1919 był oficerem 2 pułku Strzelców Podhalańskich, wraz z którym uczestniczył w walkach wojny polsko-bolszewickiej[2]. W okresie pokoju w latach 20. i w pierwszej połowie lat 30. był oficerem zawodowym 2 pułku Strzelców Podhalańskich stacjonującego w Sanoku[5][6][7][8]. Został awansowany do stopnia porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[9], a następnie do stopnia kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924[10][11][12]. W 1928 pełnił funkcję Komendanta Obwodowego Przysposobienia Wojskowego w Sanoku[13]. Wraz z kpt. Marianem Warmuzkiem był także przydzielony do nauki w sanockim gnieździe Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, gdzie działał osobny oddział Przysposobienia Wojskowego[14]. W marcu 1934 został przeniesiony do batalionu KOP „Wołożyn”[2]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 27. lokatą w korpusie oficerów piechoty[15]. Od marca 1937 służył w 17 pułku piechoty w Rzeszowie[2]. W 1939 był dowódcą Rzeszowskiego Batalionu ON i równocześnie komendantem 17 Obwodu Przysposobienia Wojskowego w Rzeszowie przy 17 pp[16][17]. Batalion wszedł w skład 3 Brygady Górskiej. W latach 30. był uprawniony do protokołowania „Górskiej Odznaki PZN” (1937)[18].
Po wybuchu II wojny światowej w trakcie kampanii wrześniowej batalion „Rzeszów” ON był składową Podkarpackiej Brygady Obrony Narodowej w Armii „Karpaty”[2]. Na stanowisku dowódcy batalionu ON brał udział w walkach z Niemcami toczonymi w okolicach Zagórza i Leska do 19 września 1939[2]. Po przedostaniu się na Węgry został tam internowany[2]. W tym czasie sporządził dziennik dowodzonego przez siebie rzeszowskiego batalionu ON za czas od 27 sierpnia do 19 września[2]. Zbiegł w maju 1940, trafił do Francji, a następnie w czerwcu 1940 do Wielkiej Brytanii[2]. Został oficerem Polskich Sił Zbrojnych[2]. Na przełomie 1941/42 sprawował stanowisko dowódcy Pociągu Pancernego „F” (w Barnstaple, Devon) w strukturze II Dywizjonu Pociągów Pancernych[2]. Od czerwca 1944 służył jako wykładowca w Centrum Wyszkolenia Piechoty[2].
Po wojnie w 1947 powrócił do Polski, zamieszkał w Gdańsku, a później osiadł we Wrocławiu[2]. Był zatrudniony m.in. we wrocławskim Przedsiębiorstwie Geologicznym[2]. W 1969 przeszedł na emeryturę[2].
Zmarł 22 grudnia 1979 we Wrocławiu[2]. Został pochowany w tym mieście na cmentarzu św. Wawrzyńca[19][2].
2 stycznia 1924 w Sanoku jego żoną została Janina Ludwika z domu Borczyk (ur. 15 kwietnia 1902, siostra Czesława; świadkami na ich ślubie byli Bronisław Prugar-Ketling i Ryszard Zacharski[1][20]), z którą miał dzieci Ludwika (ur. 1925) i Krystynę (ur. 1928)[2].
W 2011 pamiątki po majorze Tadeuszu Ochęduszce zostały przekazany przez jego krewnych do Muzeum Historycznego w Sanoku[2].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Walecznych
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[21]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[21]
- Państwowa Odznaka Sportowa (przed 1933)[21]
- Odznaka Strzelecka (przed 1933)[21]
- Odznaka „Przyczółek Kijów” (za wyprawę kijowską 1920)[2]
- Odznaka pamiątkowa 2 pułku Strzelców Podhalańskich (przed 1933)[21]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ 26 stycznia 1934 ogłoszono sprostowanie nazwiska z „Ochęduszko” na „Ochęduszka” oraz daty urodzenia z „18 listopada 1897” na „19 listopada 1897”. Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. Zmiany (sprostowania) nazwisk, imion i dat urodzenia. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 31, 26 stycznia 1934.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Księga małżeństw (1912–1924). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 154 (poz. 1).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Andrzej Romaniak. Cenny dar dla Muzeum Historycznego. „Tygodnik Sanocki”. Nr 31 (1029), s. 6, 5 sierpnia 2011.
- ↑ Dekret Naczelnego Wodza Wojsk Polskich o przyjęciu do W.P. oficerów z b. armii austro-węgierskiej (838). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 647, nr 26 z 8 marca 1919.
- ↑ Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojsk Polskich o przydziale oficerów (841). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 654, nr 26 z 8 marca 1919.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 379.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 328.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 102.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 616.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 426.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 369.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 208.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 52.
- ↑ Kronika P. W. Święto Przysposobienia Wojskowego w Sanoku. „Naród i Wojsko”, s. 6–7, nr 13 z czerwca 1928.
- ↑ Tadeusz Miękisz: Zarys historii Tow. Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku w 50-tą rocznicę jego istnienia. Sanok: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, 1939, s. 28.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 28.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 666, 672.
- ↑ Jerzy Adam Radomski. Kampania wrześniowa na ziemi sądeckiej. „Rocznik Sądecki”. Tom 12, s. 297, 1971.
- ↑ Odznaki. Lista przodowników uprawnionych do protokołowania Odznaki Górskiej. W: Informacyjny kalendarz narciarski na sezon 1937-38. Wydawnictwo Polskiego Związku Narciarskiego, s. 267.
- ↑ Grób Tadeusza Ochęduszki, Geanalogia.
- ↑ Indeks do Ksiąg Zaślubionych Parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku od roku 1911. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 145 (Tom J, poz. 1).
- ↑ a b c d e Na podstawie zdjęcia z 1933.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Tadeusz Ochęduszko. myheritage.pl. [dostęp 2017-01-10].
- Członkowie Przysposobienia Wojskowego
- Dowódcy batalionów Obrony Narodowej
- Ludzie urodzeni w Jaćmierzu
- Majorowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Odznaką Strzelecką
- Odznaczeni Państwową Odznaką Sportową
- Oficerowie 2 Pułku Strzelców Podhalańskich
- Oficerowie piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza
- Oficerowie Polskich Sił Zbrojnych
- Pochowani na cmentarzu św. Wawrzyńca we Wrocławiu
- Polacy – żołnierze Cesarskiej i Królewskiej Armii w I wojnie światowej
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Urodzeni w 1897
- Wojskowi związani z Sanokiem
- Wojskowi związani z Wrocławiem
- Zmarli w 1979
- Oficerowie batalionu KOP „Wołożyn”