Dalkey
53°16′36″N 6°06′12″W/53,276667 -6,103333 Castle Street w Dalkey | |
| Państwo | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Hrabstwo | |
| Wysokość |
26 m n.p.m. |
| Populacja (2006) • liczba ludności |
|
Położenie na mapie Irlandii  | |
| 53°16′36″N 6°06′12″W/53,276667 -6,103333
| |
Dalkey (irl. Deilginis) – dzielnica Dublina w hrabstwie Dún Laoghaire-Rathdown w Irlandii. Liczba ludności: 8 083 (2006)[1]. Nazwa pochodzi od położonej naprzeciwko wyspy Dalkey (irl. Deilg Inis) w kształcie ciernia. W języku irlandzkim deilg znaczy cierń a inis – wyspa.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Założone przez wikingów stało się ważnym portem w średniowieczu. Według Johna Clyna[2], średniowiecznego irlandzkiego minicha i kronikarza, to port w Dalkey był jednym z miejsc przez które na teren Irlandii dostała się zaraza dżumy, która opanowała Europę w XIV wieku.
Ciekawe miejsca[edytuj | edytuj kod]
Wyspa Dalkey[edytuj | edytuj kod]
Na wyspie Dalkey (ang. Dalkey Island) zachowała się wieża Martello, zbudowana dla obrony przed wojskami Napoleona oraz ruiny benedyktyńskiego opactwa i kościoła św. Begneta[3][4].
Kamieniołom[edytuj | edytuj kod]
Położony na terenie parku Killiney Hill nieczynny już kamieniołom jest dzisiaj popularnym miejscem wspinaczkowym[5]. W XIX wieku uzyskiwano tu granit, którego użyto m.in. do budowy zatoki i portu Dún Laoghaire. W tym czasie kamieniołom połączony był z Dún Laoghaire lokalną przemysłową linią tramwajową zwaną „The Metals”. Jej pozostałości wciąż są widoczne w niektórych częściach Dalkey.
Przystanie[edytuj | edytuj kod]
Wzdłuż wybrzeża Dalkey znajduje się kilka przystani, gdzie turyści mogą wynająć łodzie do połowu ryb czy zwiedzenia pobliskiej wyspy. Największa z nich, przystań Bulloch[6], położona w północnej części dzielnicy i jest siedzibą kolonii fok. Przystań Coliemore, dawniej główna przystań miasta, jest zdecydowanie mniejsza i położona w południowej części Dalkey.
Zamek[edytuj | edytuj kod]
Zamek w Dalkey to średniowieczna wieża obronna udostępniona do zwiedzania, z której widać zatokę Killiney i morze[7].
Komunikacja[edytuj | edytuj kod]
W marcu 1844 roku uruchomiono kolej atmosferyczna (napędzaną sprężonym powietrzem tłoczonym w tubie między szynami) na linii Kingstown – Dalkey Dublin, którą eksploatowano do kwietnia 1854 roku[8]. Obecna stacja kolejowa w Dalkey otwarta została 10 lipca 1854 roku. Podmiejska kolej DART łącząca Dalkey z Dublinem w południowej części miasta biegnie przez tunel, ale pozostała część trasy biegnie tuż nad brzegiem morza.
Z Dublina do Dalkey można także dojechać miejskimi autobusami: 7d, 8 i 59, a bezpośrednie autobusy Aircoach na dublińskie lotnisko odjeżdżają z Hyde Parku przy Hyde Road.
Znane osoby związane z Dalkey[edytuj | edytuj kod]
Miasto jest popularnym miejscem rezydencji sławnych i bogatych mieszkańców Irlandii[9][10].
- Maeve Binchy – pisarka
- Roddy Doyle – pisarz, dramaturg i scenarzysta
- Hugh Leonard – dramaturg i scenarzysta
- Bono – muzyk, lider zespołu U2
- The Edge – muzyk, gitarzysta zespołu U2
- Enya – instrumentalistka, kompozytorka i wokalistka
- Chris de Burgh – piosenkarz i kompozytor
- Van Morrison – poeata, piosenkarz i kompozytor
- Pat Kenny – były prowadzący program Late Late Show w irlandzkiej telewizji RTÉ
- Vincent Browne – wydawca i prezenter irlandzkiej telewizji TV3
- Neil Jordan – pisarz, reżyser i scenarzysta filmowy, laureat Oskara (1993)
- Jim Sheridan – reżyser, scenarzysta i producent filmowy
- Damon Hill – kierowca Formuły 1
- Eddie Irvine – kierowca Formuły 1
Dalkey jest również miejscem akcji powieści Flanna O’Briena Z archiwów Dalkey (The Dalkey Archive)[11].
Fauna i flora[edytuj | edytuj kod]
Pobliska wyspa Dalkey jest zamieszkała przez stado dzikich kóz domowych i kolonię fok. Coraz częściej w tych okolicach pojawiają się delfiny butlonose[12]. Na północ od wyspy na Maiden Rock ornitolodzy zaobserwowali[13] kolonię jednej z najrzadzszych rybitw[14] – rybitwy różowej.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Census 2006 Preliminary Report. [dostęp 2011-12-17]. (ang.).
- ↑ Catholic Encyclopedia: John Clynn. [dostęp 2011-10-14]. (ang.).
- ↑ Praktczny przewodnik. Irlandia. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2001, s. 81-82. ISBN 83-88355-63-5.
- ↑ Podróże marzeń. Irlandia. Warszawa: Mediaprofit, 2006, s. 161. ISBN 83-60174-28-8.
- ↑ Kamieniołom Dalkey w Irlandii. [dostęp 2011-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-31)]. (ang. • pol.).
- ↑ Bullock Through the Ages. [dostęp 2011-10-15]. (ang.).
- ↑ Dalkey Castle and Heritage Centre. [dostęp 2011-10-14]. (ang.).
- ↑ The Atmospheric Railway 1843 –1854. [dostęp 2011-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-18)]. (ang.).
- ↑ Famous People of Dalkey. [dostęp 2011-10-17]. (ang.).
- ↑ Go gawking in Dalkey, and pining in Killiney. [dostęp 2011-10-17]. (ang.).
- ↑ Flann O’Brien: Z archiwów Dalkey. Hanna Pustuła (tłum.). Warszawa: Świat Literacki, 2008, s. 206. ISBN 978-83-60318-59-1.
- ↑ Bottlenose dolphins making a splash at Dalkey/Killiney Bay. [dostęp 2011-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-16)]. (ang.).
- ↑ Dalkey Island Tern Project. [dostęp 2011-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-27)]. (ang.).
- ↑ BirdLife International, Sterna dougallii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2011-10-15] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dalkey Community Council. [dostęp 2011-10-15]. (ang.).
- Dalkey Village. [dostęp 2011-10-14]. (ang.).
- Wildlife in the Township of Dalkey. [dostęp 2011-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-04)]. (ang.).