Daniel Rycharski
| Data i miejsce urodzenia |
1986 |
|---|---|
| Narodowość |
polska |
| Dziedzina sztuki |
Daniel Rycharski (ur. 1986 w Sierpcu) – polski artysta i grafik, doktor nauk o sztukach pięknych (2013), laureat nagrody Paszport „Polityki” (2016)[1]. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, zajmuje się tematyką współczesnej polskiej wsi i jej tożsamości. Działa on ze społecznością Kurówka, rodzinnej miejscowości artysty. Adiunkt na Wydziale Malarstwa i Nowych Mediów Akademii Sztuki w Szczecinie[2]. Jego twórczość dotyka także wiary i religii, a także stosunku Kościoła katolickiego do osób LGBT z perspektywy wierzącego geja[3].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
W latach 2005–2009 Rycharski studiował grafikę na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, gdzie wykłada w Katedrze Multimediów. Od 2010 jest doktorantem w pracowni interdyscyplinarnej Zbigniewa Sałaja i prof. Grzegorza Sztwiertni na Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie.
Podczas studiów (2005–2009) współtworzył grupę artystyczną ze Sławomirem Shutym[4]. Po studiach, w 2009 powrócił w swoje rodzinne strony – do wsi Kurówko[4].
Równolegle Daniel Rycharski tworzy wideo, w tym wspólne z pisarzem Sławomirem Shutym - Oblubienica (2008), w której przedstawiona jest historia wiejskiej dziewczyny poszukującej szczęścia i sensu życia[5], wideo w konwencji teledysku Do czego mnie matka urodziła (2008) o życiu 20-latki w małej i ubogiej miejscowości Kurówko, performance Zapładnianie (2010), gdzie dokonuje symbolicznego i dosłownego połączenia swojego nagiego ciała z ziemią, dokument we współpracy z Michałem Zawadą - Legenda Kineform (2012), poświęcony improwizowanym pokazom świetlnym Andrzeja Pawłowskiego z lat 50. XX wieku[6].
W 2012 zdobył tytuł Kulturysty Roku przyznawany przez Polskie Radio Program III[4]. W 2013 był bohaterem reportażu Uwaga!, emitowany przez telewizję TVN, gdzie zaprezentowano jego autorstwa mural przedstawiającego zwierzę-hybrydę, który namalował na domu swoich dziadków[7]. Malunek odnoszący się do opowieści o wyimaginowanych stworzeniach zamieszkujących okoliczne lasy wzbudził zainteresowanie mieszkańców wioski, którzy chcieli mieć taki sam u siebie, powstała więc seria kilkudziesięciu malowideł, na stodołach, szopach i przystankach autobusowych, a autora okrzyknięto twórcą wiejskiego street artu[8].
Wkrótce potem Daniel Rycharski postawił ogród z zepsutych maszyn rolniczych, a na 13 arach pola – przekazanych przez sołtysa wsi – stanęła jego instalacja Galeria Kapliczka[4], miejsce kultu sztuki współczesnej, w którym prezentowane są działania artystyczne. Kolejno powstały brama w stylu metaloplastyki na 150-lecie zniesienia pańszczyzny oraz instalacja Multimedialne strachy na dziki i ptaki (2011)[4], która funkcjonuje jako dokument, przedstawiający historię powstania dzieła – konstrukcji wzorowanej na wiejskich kapliczkach, w której na środku stoi telewizor, gdzie artysta wykorzystuje sztukę jako narzędzie do integracji społeczności.
Pomnik Chłopa od roku 2015 podróżuje po Mazowszu i Małopolsce[9]. Przyczepę z ok. 4-metrowym wysięgnikiem, na którym siedzi chłop, prezentowano, w związku z wystawą Co widać, przed budynkiem Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie[9]. Praca powstała z inspiracji grafiką Albrechta Dürera – przedstawiającą pomnikową wersję upamiętnienia wojen chłopskich z początku XVI wieku[9].
W 2016 otrzymał nagrodę Paszport „Polityki” w kategorii Sztuki wizualne[4]. W marcu 2017 znalazł się[styl do poprawy] na okładce dwumiesięcznika „Replika”[10].
W 2021 powstał film Wszystkie nasze strachy, inspirowany życiem i twórczością Rycharskiego[11].
Wystawy[edytuj | edytuj kod]
- Street art na wsi, Galeria Sztuki Wozownia w Toruniu (2012)[12]
- Co widać. Polska sztuka dzisiaj, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (2014)[12]
- Into the Country, Salt Ulus w Ankarze, Turcja (2014)[12]
- Sztandary św. Ekspedyta 2015-2016, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (2015-2016)[13]
- Robiąc użytek. Życie w epoce postartystycznej, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawa (2016)[12]
- Późna polskość w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie (2017). Na wystawie pojawiły się dwie prace artysty - "Brama na 150. rocznicę zniesienia pańszczyzny" oraz "Krzyż" - krzyż stworzony z drzewa, przy którym popełniło samobójstwo dwoje homoseksualnych nastolatków[14][15].
- Daniel Rycharski. Strachy w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (2018)[16]. Kurator: Szymon Maliborski.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Urszula Schwarzenberg-Czerny. Paszport do przyszłości. „Polityka”. 3 (3094), s. 80–82, 18 stycznia 2017. ISSN 0032-3500.
- ↑ Daniel Rycharski (pol.). Blog Wydziału Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. [dostęp 2017-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-05)].
- ↑ Daniel Rycharski „Strachy” (pol.). Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. [dostęp 2019-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-22)].
- ↑ a b c d e f dr Daniel Rycharski (pol.). Akademia Sztuki. [dostęp 2016-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-24)].
- ↑ Daniel Rycharski „Oblubienica” (pol.). Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. [dostęp 2019-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-03)].
- ↑ Daniel Rycharski „Legenda Kineform” (pol.). Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. [dostęp 2019-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-19)].
- ↑ Marcin Radomski: Rycharski: Miejska inteligencja traktuje wieś kolonialnie. 'Jeśli nie macie takiej kultury jak my, to nie macie żadnej' (pol.). Gazeta.pl. [dostęp 2016-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-23)].
- ↑ Magdalena Staniszewska (2017-02-16): "Życie na wsi jest przerąbane" - Daniel Rycharski - twórca wiejskiego street-artu na spotkaniu z sierpczanami (pol.). Sierpc. [dostęp 2017-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-05)].
- ↑ a b c Homofobiczne wyzwiska przed domem matki Rycharskiego (pol.). Queer.pl. [dostęp 2017-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-19)].
- ↑ Laureat Paszportu Polityki wychodzi z szafy (pol.). Queer.pl. [dostęp 2017-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-05)].
- ↑ "Wszystkie nasze strachy", reż. Łukasz Ronduda, Łukasz Gutt, Culture.pl [dostęp 2022-06-17] (pol.).
- ↑ a b c d Daniel Rycharski (pol.). Copyright Galeria Labirynt 2016. [dostęp 2017-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-05)].
- ↑ Daniel Rycharski Sztandar św. Ekspedyta - robiąc użytek (pol.). Making Use. [dostęp 2017-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-29)].
- ↑ Późna polskość w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski (pol.). Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. [dostęp 2019-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-22)].
- ↑ Dawid Gospodarek (2019-07-03): Rycharski: Projekt, w którym jest duch (pol.). Magazyn Kontakt. [dostęp 2019-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-22)].
- ↑ Milena Orłowska (2019-01-15): Zobacz "Strachy" i... przestań się bać. Daniel Rycharski, niezwykły artysta wizualny spod Sierpca... (pol.). Gazeta Wyborcza. [dostęp 2019-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-05)].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Daniel Rycharski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2021-11-15].