Przejdź do zawartości

Eparchia grodzieńska i wołkowyska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Eparchia grodzieńska i wołkowyska
Гродзенская і Ваўкавыская епархія
Ilustracja
Sobór katedralny
Państwo

 Białoruś

Siedziba

Grodno

Data powołania

1900

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Egzarchat

Białoruski

Sobór

Opieki Matki Bożej w Grodnie

Biskup diecezjalny

arcybiskup grodzieński i wołkowyski Antoni (Doronin)

Dane statystyczne (2022)
Liczba kapłanów

135

Liczba dekanatów

9

Liczba parafii

108

Położenie na mapie Grodna
Położenie na mapie Białorusi
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego
Ziemia53°41′04,2″N 23°50′29,0″E/53,684500 23,841389
Strona internetowa
Eparchia grodzieńska i wołkowyska na tle podziału administracyjnego Egzarchatu Białoruskiego

Eparchia grodzieńska i wołkowyska – jedna z eparchii Egzarchatu Białoruskiego, z siedzibą w Grodnie. Jej obecnym ordynariuszem jest arcybiskup grodzieński i wołkowyski Antoni (Doronin)[1][2], zaś funkcję katedry pełni sobór Opieki Matki Bożej w Grodnie.

Obejmuje terytorium ośmiu rejonów obwodu grodzieńskiego: grodzieńskiego, brzostowickiego, mostowskiego, świsłockiego, szczuczyńskiego, wołkowyskiego, zelwieńskiego oraz część rejonu werenowskiego[2].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W Imperium Rosyjskim

[edytuj | edytuj kod]

Eparchia powstała w 1900[2] poprzez wydzielenie z eparchii wileńskiej i litewskiej, pod nazwą eparchia grodzieńska i brzeska. W momencie powstania nowa administratura liczyła 26 dekanatów z 654 cerkwiami i kaplicami obsługiwanymi przez 365 kapłanów. W jej granicach działało pięć klasztorów: monaster Zaśnięcia Matki Bożej w Żyrowiczach, monaster Świętych Borysa i Gleba w Grodnie, monaster Narodzenia Matki Bożej w Grodnie, monaster Narodzenia Matki Bożej w Krasnymstoku, monaster Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy w Supraślu[3].

W czasie I wojny światowej większość prawosławnej ludności guberni grodzieńskiej, razem z duchowieństwem, udała się na bieżeństwo. Z powodu wyjazdu arcybiskupa grodzieńskiego Michała do Moskwy w lutym 1915, w 1918 do Grodna przybył dotychczasowy wikariusz eparchii, biskup białostocki Włodzimierz i tymczasowo zaczął zarządzać całą administraturą[3].

W II Rzeczypospolitej

[edytuj | edytuj kod]

Na mocy postanowień traktatu ryskiego obszar podlegający eparchii znalazł się w granicach niepodległej Polski. W 1921 w jej granicach przebywało 484 tys. prawosławnych, którzy dysponowali ok. 250 świątyniami. Działalność po I wojnie światowej wznowiły dwa monastery (Narodzenia Matki Bożej w Grodnie i Zaśnięcia Matki Bożej w Żyrowiczach)[3]. W 1923 terytorium eparchii grodzieńskiej ustalono w granicach powiatów augustowskiego, białostockiego, bielskiego, grodzieńskiego, sokólskiego, suwalskiego i wołkowyskiego (województwo białostockie) oraz powiatu słonimskiego (województwo nowogródzkie), zaś w 1928 dołączono do niej także powiaty baranowicki i nieświeski[3]. W 1925 administratura weszła w skład Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego pod nazwą diecezji grodzieńsko-nowogródzkiej[3].

W ZSRR

[edytuj | edytuj kod]

Po agresji radzieckiej na Polskę we wrześniu 1939 i zajęciu Grodna przez Armię Czerwoną diecezja grodzieńska została na krótko zlikwidowana; jej obszar wszedł w skład eparchii pińskiej i nowogródzkiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. W 1940 locum tenens Patriarchatu Moskiewskiego metropolita moskiewski i kołomieński Sergiusz ogłosił jej ponowne powstanie. W jej ramach działało 307 parafii[3].

Po zajęciu ziem białoruskich przez hitlerowskie Niemcy, w 1942 niekanonicznie proklamowana została autokefalia Białoruskiego Kościoła Prawosławnego, w którego skład miała wchodzić także eparchia grodzieńska[3]. W 1944 jej obszar ponownie zajęła Armia Czerwona; w kolejnych latach wiernych i duchowieństwo poddano represjom. W 1946 w eparchii działały jedynie 73 placówki duszpasterskie[3]. W 1951 wskutek nacisków władz eparchia grodzieńska została zlikwidowana, a jej terytorium włączone do eparchii mińskiej i białoruskiej[3].

Na Białorusi

[edytuj | edytuj kod]

Eparchia wznowiła swoją działalność na mocy decyzji Świętego Synodu Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego z 18 lutego 1992, pod nazwą eparchia grodzieńska i wołkowyska. W 1994 czynne były 84 parafie[3].

Według danych z 2022 r. pracę duszpasterską w eparchii prowadziło 135 kapłanów i 9 diakonów, którzy obsługiwali 108 parafii zgrupowanych w 9 dekanatach. Administratura posiadała 123 świątynie[4].

Eparchia dzieli się na dekanaty:

Biskupi grodzieńscy[3]

[edytuj | edytuj kod]

Jurysdykcja Patriarchatu Moskiewskiego

[edytuj | edytuj kod]

Jurysdykcja PAKP

[edytuj | edytuj kod]

Jurysdykcja Patriarchatu Moskiewskiego

[edytuj | edytuj kod]
  1. W wersji rosyjskiej Artemiusz (Kiszczenko).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]