Filaret (Wachromiejew)
Kirył Wachramiejeu Кірыл Вахрамееў | |
Metropolita miński i słucki, patriarszy egzarcha Białorusi | |
Data i miejsce urodzenia |
21 marca 1935 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
12 stycznia 2021 |
Miejsce pochówku | |
Metropolita miński i słucki, patriarszy egzarcha Białorusi | |
Okres sprawowania |
1978–2013 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Inkardynacja | |
Śluby zakonne |
3 kwietnia 1959 |
Prezbiterat |
14 grudnia 1961 |
Chirotonia biskupia |
24 października 1965 |
Odznaczenia | |
|
Data konsekracji |
24 października 1965 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Miejsce | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Konsekrator | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Współkonsekratorzy |
Leonid (Polakow), Sergiusz (Pietrow), Antoni (Mielnikow), Filaret (Denysenko), Jan (Iwanow), Melchizedek (Lebiediew) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Filaret (białorus. Філарэт – Fiłaret; ros. Филарет – Fiłariet; właśc. białorus. Кірыл Варфаламеевіч Вахрамееў – Kirył Varfałamiejevič Vachramiejeŭ; ros. Кирилл Варфоломеевич Вахромеев – Kiriłł Warfołomiejewicz Wachromiejew; ur. 21 marca 1935 w Moskwie, zm. 12 stycznia 2021 w Mińsku[1]) – rosyjski biskup prawosławny. W latach 1978–2013 egzarcha Białorusi z ramienia Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Po odejściu w stan spoczynku zachował godność egzarchy honorowego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Rodzina
[edytuj | edytuj kod]Dziad przyszłego metropolity, Aleksandr Iwanowicz Wachromiejew był kupcem z Jarosławia, w 1913 otrzymał szlachectwo. Ojciec duchownego, Warfołomiej Aleksandrowicz, pracował jako wykładowca Szkoły Muzycznej im. Gniesinych przy Konserwatorium Moskiewskim. Jest autorem podręcznika podstaw teorii muzyki oraz podręcznika śpiewu cerkiewnego, za który otrzymał w swoje 80. urodziny cerkiewny order św. Włodzimierza II stopnia[2]. Nauczycielką w szkole muzycznej była również matka hierarchy, Aleksandra (1903–1981) oraz jego starsza siostra Olga (1925–1997)[2].
Edukacja i wczesna działalność
[edytuj | edytuj kod]Kiriłł Wachromiejew ukończył kolejno szkołę średnią nr 557 (1953) i seminarium duchowne w Moskwie (1957). Uzyskał również średnie wykształcenie muzyczne w klasie śpiewu chóralnego i kontrabasu[3]. Jako jego słuchacz został jednym z hipodiakonów patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Aleksego. Wieczyste śluby mnisze złożył jako student II roku Moskiewskiej Akademii Duchownej 3 kwietnia 1959 przed namiestnikiem ławry Troicko-Siergijewskiej archimandrytą Pimenem. Imię zakonne Filaret przyjął na cześć św. Filareta Miłościwego[2]. Święcenia diakońskie przyjął 26 kwietnia 1959 z rąk patriarchy Aleksego w soborze Objawienia Pańskiego w Moskwie[2].
Równocześnie kontynuował naukę na Akademii Duchownej, którą ukończył w 1961, uzyskując stopień kandydata nauk teologicznych za pracę poświęconą pasterskiej opiece nad duszami wiernych według metropolity moskiewskiego Filareta. Po ukończeniu studiów został zatrudniony na uczelni jako stypendysta profesorski. Prowadził zajęcia z historii zachodnich wierzeń religijnych, a następnie z homiletyki, w Akademii Duchownej oraz w moskiewskim seminarium[2]. Służył w cerkwiach ławry Troicko-Siergijewskiej. 14 grudnia 1961 został wyświęcony na hieromnicha w prywatnej cerkwi św. Filareta Miłościwego na terenie apartamentów patriarszych w ławrze Troicko-Siergijewskiej. Od czerwca 1963 pracował jako inspektor Moskiewskiej Akademii Duchownej, zaś od września – jako kierownik aspirantury (studiów doktoranckich) na uczelni[2]. W tym samym roku otrzymał godność igumena, a następnie archimandryty[2].
Począwszy od 1961 uczestniczył w działalności zagranicznej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Był uczestnikiem zjazdu panprawosławnego na wyspie Rodos w 1963 oraz I, II i V Wszechchrześcijańskiego Kongresu na rzecz Pokoju w Pradze. Był sekretarzem komisji synodalnej ds. jedności chrześcijan oraz uczestniczył w dialogu prawosławno-starokatolickim[2].
Biskup
[edytuj | edytuj kod]8 października 1965 otrzymał nominację biskupią, zaś 24 października tego samego roku w soborze Trójcy Świętej w Ławrze Aleksandra Newskiego w Petersburgu przyjął chirotonię na biskupa tichwińskiego, wikariusza eparchii leningradzkiej. Po roku przeszedł do służby w eparchii moskiewskiej jako jej wikariusz z tytułem biskupa dmitrowskiego. Został równocześnie rektorem Moskiewskiej Akademii Duchownej[2]. Wykładał w Akademii Nowy Testament[2].
Wielokrotnie reprezentował Rosyjski Kościół Prawosławny za granicą jako członek delegacji odwiedzających inne Kościoły lub uczestniczących w wydarzeniach międzykonfesyjnych, działał nadal w ruchu na rzecz pokoju. Przyjmował delegacje zagraniczne w Moskiewskiej Akademii Duchownej. 28 listopada 1968 został II zastępcą przewodniczącego Wydziału Zewnętrznych Stosunków Cerkiewnych Patriarchatu Moskiewskiego. Brał udział w Soborze Lokalnym Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego w 1971[2].
We wrześniu 1971 otrzymał godność arcybiskupią, zaś w 1975 został metropolitą. Dwa lata wcześniej Święty Synod wyznaczył go na biskupa berlińskiego i niemieckiego oraz patriarszego egzarchę Europy Środkowej. Urząd ten sprawował przez pięć lat. W 1978 został przeniesiony na katedrę mińską i białoruską. W tym samym roku Synod postanowił uczynić go również egzarchą zachodnioeuropejskim[2].
Brał udział w przygotowaniach do uroczystości tysiąclecia chrztu Rusi Kijowskiej. W 1981 stanął na czele Wydziału Zewnętrznych Stosunków Cerkiewnych, co oznaczało również wejście do Świętego Synodu Kościoła jako członek stały[2]. Od stycznia do grudnia 1991 był deputowanym ZSRR[2].
Działalność na Białorusi
[edytuj | edytuj kod]16 grudnia 1989 otrzymał godność egzarchy białoruskiego w związku z powstaniem Egzarchatu Białoruskiego. Zrzekł się wówczas funkcji przewodniczącego Wydziału Zewnętrznych Stosunków Cerkiewnych, zachował natomiast stałe miejsce w Świętym Synodzie Patriarchatu Moskiewskiego[2]. W 1990 zasiadał także w synodalnej komisji biblijnej oraz w komisji ds. współpracy w działaniach na rzecz usuwania skutków katastrofy elektrowni w Czarnobylu[2]. Od 1992 był również, jako egzarcha białoruski, honorowym przełożonym monasteru Zaśnięcia Matki Bożej w Żyrowiczach[2].
W 1993 stanął na czele nowo utworzonej synodalnej komisji teologicznej, następczyni komisji ds. jedności chrześcijan[2].
Był deputowanym Rady Najwyższej Białoruskiej SRR oraz Republiki Białorusi XII kadencji (1990–1995)[3].
W 1988 odznaczony nagrodą im. Bolesława Piaseckiego[4]. 19 listopada 2000 metropolita warszawski i całej Polski Sawa odznaczył go Orderem Świętej Równej Apostołom Marii Magdaleny I stopnia z ozdobami[5]. W 2009 uhonorowany tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Grodzieńskiego[6].
25 grudnia 2013 odszedł w stan spoczynku. Z uwagi na jego osiągnięcia w służbie duszpasterskiej Święty Synod nadał mu godność honorowego egzarchy Białorusi i pozwolił mu zachować stałe członkostwo w swoim składzie. Zdecydował również, że w czasie nabożeństw metropolita Filaret będzie wspominany tak, jak czynni biskupi[7].
W grudniu 2020 r. zachorował na COVID-19 i w styczniu roku następnego zmarł[8]. Pochowany na terenie monasteru w Żyrowiczach[9].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Świeckie
[edytuj | edytuj kod]- Bohater Białorusi (2006)
- Order Ojczyzny III klasy (1998)
- Order Przyjaźni Narodów (2005)
- Order Honoru (2008)
- Order Franciszka Skaryny (2003)
- Medal Franciszka Skaryny (1995)
- Order „Za zasługi dla Ojczyzny” IV klasy (2003)
- Order Przyjaźni (2009)
- Order Przyjaźni Narodów (1985)
- Order Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (1987)
Cerkiewne
[edytuj | edytuj kod]- Order Świętego Sergiusza z Radoneża I klasy (2005)
- Order Świętego Serafina z Sarowa I klasy (2005)
- Order Świętego Innocentego Metropolity Moskiewskiego i Kołomieńskiego I klasy (2009)
- Order Świętego Andrzeja Rublowa I klasy (2003)
- Order Świętego Księcia Daniela Moskiewskiego I klasy (1990)
- Order Świętego Włodzimierza II (1969) i I (1971) klasy
- Order Świętego Nestora Kronikarza I klasy (2003)
- Order Grobu Pańskiego II klasy – Prawosławny patriarchat Jerozolimy (1968)
- Order Marii Magdaleny I stopnia – Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny (1985 i 2000)
- Order Cyryla i Metodego I klasy – Kościół Prawosławny Czech i Słowacji (1985)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Умер почетный патриарший экзарх всея Белоруссии Филарет [online], РИА Новости, 2021 [dostęp 2021-01-12] (ros.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Митрополит Минский и Слуцкий Филарет
- ↑ a b Отошел ко Господу почетный Патриарший экзарх всея Беларуси митрополит Филарет (Вахромеев) / Новости / Патриархия.ru [online], Патриархия.ru [dostęp 2021-01-12] (ros.).
- ↑ Informator o stosunkach Polska – Związek Radziecki 1944–1991 (oprac. oprac. Walenty Daszkiewicz), Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, Warszawa 1994, s. 334
- ↑ M. Bołtryk, Świadectwo jedności, „Przegląd Prawosławny”, nr 1(187), styczeń 2001, s. 3
- ↑ Філарэт стаў прафесарам + фота, „Nasza Niwa” z 22 września 2009
- ↑ ЖУРНАЛЫ заседания Священного Синода от 25 декабря 2013 года
- ↑ Отошел ко Господу митрополит Филарет (Вахромеев) [online], church.by [dostęp 2021-01-12] .
- ↑ В Жировичском монастыре состоялось погребение почетного Патриаршего экзарха всея Беларуси митрополита Филарета (Вахромеева). patriarchia.ru, 15 stycznia 2021. [dostęp 2021-01-15]. (ros.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Notatka biograficzna w W służbie Bogu i ludziom, Warszawska Metropolia Prawosławna, Warszawa 2008, ISBN 978-83-60311-14-1, s.17
- Deputowani do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji
- Biskupi berlińscy i niemieccy (Rosyjski Kościół Prawosławny)
- Zwierzchnicy Zachodnioeuropejskiego Egzarchatu Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego
- Absolwenci Moskiewskiej Akademii Duchownej
- Eparchia moskiewska
- Biskupi mińscy (prawosławni)
- Rektorzy Moskiewskiej Akademii Duchownej
- Bohaterowie Białorusi
- Odznaczeni Orderem Ojczyzny
- Odznaczeni Orderem Przyjaźni Narodów (Białoruś)
- Odznaczeni Orderem Honoru (Białoruś)
- Odznaczeni Orderem Franciszka Skaryny
- Odznaczeni Orderem „Za zasługi dla Ojczyzny”
- Odznaczeni Orderem Przyjaźni (Federacja Rosyjska)
- Odznaczeni Orderem Przyjaźni Narodów
- Odznaczeni Orderem Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
- Odznaczeni Orderem Świętego Sergiusza Radoneżskiego
- Odznaczeni Orderem Świętego Księcia Daniela Moskiewskiego
- Ludzie urodzeni w Moskwie
- Urodzeni w 1935
- Zmarli w 2021
- Zmarli na COVID-19 na Białorusi