Przejdź do zawartości

Ernest I Pobożny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ernest I Pobożny
Ilustracja
książę Saksonii-Weimaru (z braćmi)
Okres

od 1605
do 1640

Poprzednik

Jan

Następca

podział księstwa między braci

książę Saksonii-Gotha
Okres

od 1640
do 1672

Poprzednik

podział księstwa Saksonii-Weimar

Następca

zjednoczenie księstwa Saksonii-Gothy z Saksonią-Altenburg

książę Saksonii-Gothy-Altenburga
Okres

od 1672
do 1674

Poprzednik

połączenie księstw Saksonii-Gothy i Saksonii-Altenburga

Następca

Fryderyk I, Albrecht, Bernard, Chrystian, Ernest, Jan Ernest, Henryk

Dane biograficzne
Dynastia

Wettynowie

Data i miejsce urodzenia

25 grudnia 1601
Altenburg

Data i miejsce śmierci

26 marca 1674
Gotha

Ojciec

Jan

Matka

Dorota Maria z Anhaltu-Zerbst

Żona

Elżbieta Zofia z Saksonii-Altenburga
od 1636

Dzieci

12 synów i 6 córek, w tym: Fryderyk I, Albrecht, Bernard, Chrystian, Ernest, Jan Ernest, Henryk, Elżbieta Dorota

Obszar księstwa Ernesta pod koniec jego życia na tle granic saskich księstw na terenie Turyngii

Ernest I Pobożny (niem. Ernst I. der Fromme, ur. 25 grudnia 1601 w Altenburgu, zm. 26 marca 1675 w Gocie) – książę Saksonii, od 1605 wraz z braćmi w księstwie Saksonii-Weimar, po podziale w 1640 w księstwie Saksonii-Gotha, a od 1672, po odziedziczeniu Saksonii-Altenburg w księstwie Saksonii-Gothy-Altenburga.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Ernest był jednym z licznych synów księcia Saksonii-Weimar Jana z rodu Wettinów i Doroty Marii, córki księcia Anhaltu-Zerbst Joachima Ernesta[1][2][3]. Na dworze w Weimarze został starannie wykształcony i wychowany w wierze luterańskiej[1][2]. Gdy miał cztery lata, zmarł jego ojciec. W 1618 bracia zawarli układ, zgodnie z którym księstwo odziedziczone po ojcu pozostało niepodzielone, a zarząd sprawował najstarszy z braci, Jan Ernest[2].

Gdy podczas wojny trzydziestoletniej wszyscy jego starsi bracia znaleźli się na polu bitwy, w 1621 objął na krótko zarządzanie księstwem[1][2][4]. W 1631 objął stanowisko oficerskie w szwedzkiej armii. W jej szeregach wziął udział w biwie pod Lützen[1][2]. Gdy w 1633 jego młodszy brat Bernard otrzymał w uznaniu swych zasług księstwo Frankonii, powierzył jego zarząd Ernestowi[1][2][4]. Po szwedzkiej klęsce w bitwie pod Nördlingen Ernest przystąpił do pokoju praskiego[2] i powrócił do rodzinnych włości[1].

Powiększył wspólne księstwo po wygaśnięciu lokalnej linii Wettynów panującej w księstwie Saksonii-Coburg-Eisenach[1]. W 1640 po podziale ojcowizny został samodzielnym władcą księstwa Saksonii-Gothy. Stopniowo poszerzał zasięg swojej władzy: w 1644/1645 odziedziczył część Saksonii-Eisenach, w 1660 część hrabstwa Hennebergu, a w 1672 większość Saksonii-Altenburg z Coburgiem[1][2][4]. Scalił w ten sposób pod swym berłem dużą część ziem ernestyńskiej linii Wettinów[1].

Podczas swych rządów dążył do odbudowy księstwa z poważnych zniszczeń spowodowanych przez działania wojenne w okresie wojny trzydziestoletniej. Głęboko wierzący i zaangażowany w zaprowadzenie porządku w swojej dziedzinie, zreformował Kościół i system edukacji[1][2][4] oraz zorganizował własne wydanie Biblii[2][4]. Wspierał luteran także poza granicami, m.in. finansując budowę kościoła w Moskwie, a nawet próbował zorganizować misję w Etiopii[1][2]. Wprowadzał zarządzenia regulujące w duchu religijnym nawet prywatne życie swych poddanych. Zreformował administrację i zreorganizował sądownictwo[1][2]. Dużą uwagę zwracał na gospodarkę, m.in. wprowadził nowe regulacje dotyczące lasów i podjął nieudane próby zapewnienia żeglowności rzek księstwa[2]. W swej stolicy zbudował pałac Friedenstein[1][2].

Przez swój testament dał możliwość dalszego podziału swego niewielkiego księstwa pomiędzy synów[1].

Rodzina

[edytuj | edytuj kod]

W 1636 w Altenburgu Ernest poślubił Elżbietę Zofię (1619–1680), córkę księcia Saksonii-Altenburg Jana Filipa. Mieli osiemnaścioro dzieci (dwunastu synów i sześć córek):

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l m n o Ulrich Heß: Ernst I. der Fromme. W: Neue Deutsche Biographie. T. 4. Berlin: Duncker & Humblot, 1959, s. 622–623.
  2. a b c d e f g h i j k l m n August Beck: Ernst I.. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 6. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1877, s. 302–308.
  3. a b Ernst I. Herzog v.Sachsen-Gotha-Altenburg. [w:] WW-Person [on-line]. [dostęp 2017-11-26].
  4. a b c d e Friedrich Wilhelm Bautz: Ernst der Fromme. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon. T. 1. Hamm: Verlag Traugott Bautz, 1990, s. 773. ISBN 3-88309-013-1.